Талпандар

Талпандар
Dermatophagoides pteronyssinus
Фәнни классификация
арауыҡтағы ранг Домен:  Эукариоттар Батшалыҡ:  Хайуандар Суб-батшалыҡ:  Эуметазойҙар Тип/Бүлек:  Ике яҡлы - симметриялы Ярым бүлек:  Беренсел ауыҙлылар Рангаһыҙ:  Ҡау һалыусылар Тип:  Быуынтыҡ аяҡлылар Подтип:  Хелицерлылар Класс:  Үрмәксе һымаҡтар Ярым класс:  Талпандар
Халыҡ-ара фәнни исеме
Acari Leach, 1817
Надотряды
Акариформные клещи Паразитиформные клещи Клещи-сенокосцы
Викитөркөмдә Систематика Викиһаҡлағыста рәсемдәр ITIS   733321 NCBI   6933

Талпандар (урыҫ.клещи́),(лат. Acari, Acarina) — подкласс быуынтыҡ аяҡлылар үрмәксе һымаҡтар класынан (Arachnida). Был кластағы иң күп таралған төркөм. Хәҙерге көндә уның 48 мең төрө билдәле. Шулай күп таралыуҙарына уларҙың бик ваҡ булыуҙары, тупраҡтың серегән үҫемлек ҡалдыҡтары менән байытылған өҫкө ҡатын үҙләштереүҙәре тора.

зоологияның талпандарҙы өйрәнеү тармағы акарология тип атала..

Ҡылыҡһырлама

Талпандар, ғәҙәттә 0,2—0,4 мм, һирәк осраҡта 3 мм-ғаса. Кәүҙәһе ике өлөшкә бүленгән. Башҡәүҙә һәм ҡорһаҡ өлөшө. Алты аяҡтары бар.

Күп талпандар сапрофагтар йәки йыртҡыстар. Төрлөһө төрләсә туҡлана, үҫемлек һуттары, мал тиҙәктәре һәм ҡан менән туҡланғандары ла бар.

Классификация

Acari аҫкласы өс өҫрәтте ҡабул итә. (Opilioacariformes, Parasitiformes, Acariformes), 350-ҙән ашыу ғаилә, около 4000 ырыу һәм 48 мең төрө билдәле..

Практик әһәмиәте

Улар кешеләргә һәм малдарға вируслы ауырыуҙар йоҡтора.

Галерея

• 

  Brevipalpus phoenicis

• 

  Aceria anthocoptes

• 

  Varroa jacobsoni

• 

  Ixodes scapularis

• 

  Raoiella indica

Шулай уҡ ҡарарға була

• Амбар талпандары

Әҙәбиәт

• Жизнь животных. Энциклопедия в шести томах. Том 3. Общая редакция члена-корреспондента АН СССР профессора Л. А. Зенкевича. — Москва: Просвещение, 1969. — 576 с.
• Клещи, отряд паукообразных // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том) — СПб., 1890—1907. (урыҫ.)

Һылтанмалар

• Информация о клещах в электронной энциклопедии «Кругосвет»
• Информация об иксодовых клещах на сайте Энцефалит.ру

Был энтомология буйынса тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.