Тирбәлеү

Тирбәлеү — тигеҙләнеш нөктә янында системаның хәле ҡабатлап үҙгәреү процессы. Мәҫәлән, физик маятниғы тирбәлеү ваҡытта уның ситкә китеүе вертикаль хәле янында ҡабатлап үҙгәрә.
Ҡоролмалар теорияһында тирбәлеү бүленә:
- ирекһеҙ — динамик йөкләнеш менән бергә баралар
- ирекле — динамик йөкләнештән һуң барһандар
Классификация[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Физик яҡтан[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Механка (тауыш, вибрация)
- Электромагнит (шәм, радиотулҡындар, йылылыҡ процесстар (тулҡындар))
- Ҡушма — юғары әйтелғәндәрҙән комбинациялар
Мөхит менән бәйләнеш яҡтан[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Ирекһеҙ тирбәлеүҙәр — тышҡы периодик йөкләнеш менән булдырылған тирбәлеүҙәр. Миҫал: ҡул күтәреү һәм төшөрөү. Ирекһеҙ тирбәлеүҙәр ваҡытта резонанс тыуы мөмкин: ирекһеҙ тирбәлеүҙәрҙен амплитудаһы киҫкен үҫеү, осцилляторҙын үҙ частотаһы һәм тышҡы йөкләнеш частотаһы уратҡлашыу ваҡытта.
- Ирекле — динамик йөкләнештән һуң барһандар. Ысынбарлыҡта, улар гел
баҫылған булалар.
- Автотирбәлеүҙәр — тирбәлеүҙәр системала потенциаль энергиянан булдырыла. Миҫал: механик сәғәт.
- Параметр тирбәлеүҙәр
- Көтөлмәгән тирбәлеүҙәр — тирбәлеүҙәр булдырыу көтөлмәгән процесстан килә.
Баҫылмаған ирекле тирбәләүҙәр (рус. незатухающие свободные колебания)[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Баҫылған ирекле тирбәләүҙәр (рус. затухающие свободные колебания)[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Баҫылмаған ирекһеҙ тирбәлеүҙәр (рус. незатухающие вынужденные колебания)[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Баҫылған ирекһеҙ тирбәлеүҙәр (рус. затухающие вынужденные колебания)[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Тулҡын
- Гармония тирбәлеүҙәр
- Молекуляр тирбәлеүҙәр
- Гармония осцилляторы
- Вибрация
- Виброизоляция
- Азатлыҡ дәрәжәһе
Был физика буйынса тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып
Википедия проектына ярҙам итә алаһығыҙ.