Эльхинген монастыры
| Эльхинген монастыры | |
| Нигеҙләү датаһы | 1128 |
|---|---|
 | |
| Монашеский орден | бенедиктинцы[d] |
| Дәүләт | Германия[1] |
| Административ-территориаль берәмек | Эльхинген[d][1] |
| Ғәмәлдән сыҡҡан дата | 1802 |
| Мираҫ статусы | Баварияла архитектура ҡомартҡыһы[d] |
 | |
 | |
 Эльхинген монастыры Викимилектә | |
Эльхинген монастыры (нем. Kloster Elchingen) — бавария коммунаһы Эльхинген (Швабия) территорияһында урынлашҡан һәм Аусбург епархияһына ҡараған элекке бенедикт аббатлығы ирҙәр монастыры; Изге Мария һәм апостолдар Пётр һәм Павелға арналған монастырға 1120 йылдан элегерәк нигеҙ һалынған; 1921 йылдан алып 2009 йылға тиклем унда Ғиффәтле Ҡыҙ Мария Миссионер-облаттар конгрегацияһы монахтары йәшәгән.
Тарихы һәм тасуирламаһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]монастыры эргәһендә Дунай янындағы киң үҙәндә Равенштейн нәҫеленән граф Адальберт (1121 й. вафат булған) һәм уның ҡатыны Берта фон Болль (1142 й. вафат булған) 1120 йылға тиклем нигеҙ һалған. Янғындан һуң монастырь инде хәҙерге урынында — урта быуаттар һарай комплексында тергеҙелгән: урындағы лордтарҙың артабанғы быуыны икенсе тапҡыр монастырға нигеҙ һалыусылар булараҡ сығыш яһаған. Сығанаҡтар монастырҙы яңы урында асыу буйынса төрлө дата: 1128 йылдан 1142 йылға тиклем бирә. Беренсе монахтар Һирзауҙан һәм Лорхтан килгән ә Андреас фон Айххайм 1128 йылдан 1139 йылға тиклем беренсе аббат вазифаһын биләгән. Һәр осраҡта, монастырға нигеҙ һалыуҙы Рим Папаһы Иннокентий II 1142 йылдың 26 февраль документы менән раҫлаған; монастырь 1147 йылда Апостол Изге тәхете тарафынан яҡланған.
1150—1160 йылдарҙа төҙөлгән һәм Ғайса бәйғәмбәр әсәһенә һәм апостолдар Пётр һәм Павелға арналған беренсе 60 метрлыҡ өс нефлы роман базиликаһы — янғын һәм ҡайһы бер структур үҙгәрештәр булыуға ҡарамаҫтан — үҙенең төп өлөшөндә беҙҙең көндәргә тиклем һаҡланған: хәҙерге таш төҙөлмәнең барыһы ла тиерлек XII быуатҡа барып тоташа. Монастырь, күп сериялы иғәнәләр ярҙамында, тиҙҙән байтаҡ ер биләмәләренә эйә булған һәм байлыҡ туплаған — XIV быуаттағы монастырь реформалары осоронда байлыҡтар өлөшләтә ҡыҫҡартылған. Шул уҡ ваҡытта, бер нисә сауҙа юлы киҫешкән ерҙә урынлашҡанлығы монастырҙың күп тапҡыр таланыуына килтергән: йыш ҡына унан «яланғас стеналар» ғына ҡалған.
1430 йылда сыҡҡан сираттағы янғындан һуң, XV быуат монастырь башлыҡтары Фридрих Цвирнер (1431 йылдан 1461 йылға саҡлы идара иткән) һәм Паулюс Каст (1461—1491), монастырь диуарҙарын нығытыуҙы ла эсенә алған әүҙем төҙөлөш менән шөғөлләнгән. Тикшеренеүселәр фаразлауынса, хатта алыҫтан күрһә лә, монастырь төҙөлөшөнөң мөһабәт күренеше Фридрих III императорҙың тиҙ арала монастырға килеүен хәл иткән. Шулай уҡ Аббатлыҡтың сәйәси йоғонтоһо артҡан: уның монахтары башҡа шваб монастырҙарында даими рәүештә өлкән рухани настоятель булғандар.
Бер быуат тиерлек ваҡыт арауығында община бәхәстәр империя ҡалаһы Ульм менән бәхәстәр алып барған: һөҙөмтәлә император Максимилиан I 1495 йылда монастырҙы «ирекле империя аббатлығы» статусына күтәргән. Әммә бер аҙҙан башланған Реформация монастырға ауырлыҡтар килтергән: күрше Ульм сиркәүҙә католик ғибәҙәт ҡылыуҙы тыйған, ә аббат һәм монахтар йәшәгән урынын ваҡытлыса ташлап китергә мәжбүр булған. Шул уҡ ваҡытта монастырь һәм уның биләмәләрен протестант ҡала халҡы таламаған.
Шулай ҙа өс һуғыш: 1546 йылда Шмалькальден һуғышы, 1552 йылда Икенсе маркграф һуғышы һәм Утыҙ йыллыҡ һуғыш барышы ҙур бөлгөнлөккә килтергән. Емереклек эҙемтәләрен еңеп сығыу өсөн монастырға ярты быуат кәрәк булған. Аббаттар үткәргән хаж ҡылыусыларҙы дәртләндереү монастырҙың финанс именлегенә үҙ өлөшөн индергән. XVIII быуатта Эльхинген монастыры үҙенең юғары үҫешенә өлгәшә: 1715 йылда бында 42 монах булған. 1802 йылда монастырь секуляризацияланған — был осорҙа унда 25 монах йәшәгән. 1921 йылда унда ҡабаттан Ғиффәтле Ҡыҙ Мария Миссионер-облаттар конгрегацияһы монахтары йәшәй башлаған: яңы ағзалар етешмәү сәбәпле, 2006 йылда монастырь «Oblatenprovinz» польша союзына тапшырылған.
Шулай уҡ ҡарағыҙ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Һерренкимзе монастыры
- Һиммелькрон монастыры
- Астһайм монастыры
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 archINFORM (нем.) — 1994.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Hagel, Franz Josef: Kloster Elchingen. Augsburg 1928.
- Konrad, A.: Die Reichsabtei Elchingen. Ihr Bild im Wandel der Jahrhunderte. Weißenhorn 1965.
- Hemmerle, Josef, Die Benediktinerklöster in Bayern, München 1970 (Germania Benedictina 2), S. 87—90.
- Georg Dehio. Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, Bayern III: Schwaben, bearb. v. Bruno Bushart und Georg Paula, München 1989, S. 792—794.
- Brenner, Bernhard: Das ehemalige Reichsstift Elchingen/Oberelchingen, in: Schiedermair, Werner: Klosterland Bayerisch Schwaben. Zur Erinnerung an die Säkularisation der 1802/1803, Lindenberg 2003, S. 217—219.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Christine Riedl-Valder. Elchingen — benediktinisches Reformkloster und napoleonisches Schlachtfeld (нем.). hdbg.eu. Haus der Bayerischen Geschichte. Дата обращения: 23 апрель 2019.
