Ҡиммәтле ҡағыҙҙар баҙары

Ҡиммәтле ҡағыҙҙар баҙары, фо́нд баҙары (ингл. stock market, ингл. equity market) — ҡиммәтле ҡағыҙҙар һатыу һәм алыу урыны, финанс баҙарының өлөшө.

Рәсәй селтәренең акциялары 2013 йылдын март-апрелдә үҙгәреште япон шәмдәре менән күрһәтеү

Тарих[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

ҡиммәтле ҡағыҙҙар тарихы күп быуатлы. Ул XV—XVI быуаттарҙа тыуа. Илден хөкүмәте ҡаҙнала дефицитты ҡаплау өсөн хөкүмәт ҡиммәтле ҡағыҙҙар сығара башлай, уны эске һәм сит ил баҙарҙарында урынлаштыра. Иң беренсе биржа 1556 йылда Антверпен ҡалаһында тыуа. XVI быуатта сауҙа мөнәсәбәттәр эволюцияһы фонд баҙарҙы тыуҙыра.^[1].

1592 йылда фонд биржалары махсус ойошмалар тип үҙгәртелә.^[1].

Рәсәй биржаһы тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

1992 йыл. «Мәскәү биржаһы» ойошторола. ААЙ Рәсәйҙә һәм Азат Илдәр Берлеге дәүләттәрҙә иң эре биржаһы. Мәскәү биржаһында көн һайын 700 ашыу ойошмаларҙын акциялар буйынса торгтар бара. Улар араһында: 2-се күмәртәләп генерициялау компанияһы (ОГК-2), Алыҫ-көнсығыш энергетик компанияһы, Башнефть, Рәсәй селттәре, Рәсәй Һаҡлыҡ Банкы, Транснефть, Фән элемтә, Русгидро, Интер РАО ЕЭС, Мечел һәм башҡалар 100 трлн. Һум дөйөм капитализация менән.
1993 йыл, март — РФ Президенты эргәһендә ҡиммәтле ҡағыҙҙар һәм фонд биржалары буйынса федераль комиссия ойошторола^[2].
1996—1997 йылдар. Шәхси ҡиммәтле ҡағыҙҙар һатыу башлана.
1998 йыл, августта Рәсәйҙә иҡтисад кризисы
1999 йыл. Листинг ойоштороуы сәбәпле Рәсәй ҡиммәтле ҡағыҙҙары донъяла хаҡы иң шәп үҫкән ҡағыҙҙар тип һанала
2000 йыл ММВБла облигациялар ойошторола (Внешторгбанк, Гута-банк, Кредит Свисс Ферст Бостон Капитал и һ.б.).

Классификация[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Классификация ысулдары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Ҡиммәтле ҡағыҙҙар хәрәкәте буйынса
Ҡиммәтле ҡағыҙҙар төрө буйынса (облигациялар, акциялар, дәүләт займдары һ. Б.)
Башҡа күрһәткестәр буйынса

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

↑ ^1,0 ^1,1 Стародубцева Е.В. Рынок ценных бумаг. — М.: ИНФРА-М, 2006.
↑ РАСПОРЯЖЕНИЕ ПРЕЗИДЕНТА РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ от 9 марта 1993 г. N 163-рп "О КОМИССИИ ПО ЦЕННЫМ БУМАГАМ И ФОНДОВЫМ БИРЖАМ ПРИ ПРЕЗИДЕНТЕ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ" (билдәһеҙ). КонсультантПлюс. Дата обращения: 16 декабрь 2012.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Александр Турбанов, Александр Тютюнник. Банковское дело. Операции, технологии, управление. — М.: «Альпина Паблишер», 2010. — 688 с. — ISBN 978-5-9614-1082-2.
Фондовый рынок. Курс для начинающих = An Introduction to Equity Markets. — М.: «Альпина Паблишер», 2011. — 280 с. — (Reuters для финансистов). — ISBN 978-5-9614-1460-8.
Берзон Н. И. и др. Фондовый рынок / Под ред. проф. Н. И. Берзона. — Учебное пособие для вузов экономического профиля. — М.: Вита-Пресс, 1998. — ISBN 5-7755-0057-1.
Галанов В. А. Рынок ценных бумаг. — 2-е издание. — М.: Финансы и статистика, 2006. — 448 с.
Мошенский С. З. Рынок ценных бумаг: трансформационные процессы. — М.: Экономика, 2010. — 240 с. — ISBN 9785282030433.