Эстәлеккә күсергә

Әлинжәҡала

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Әлинжәҡала
Рәсем
Дәүләт  Әзербайжан
Административ-территориаль берәмек Джульфинский район[d] һәм Xanəgah[d]
Барлыҡҡа килгән, эшләнгән кирбес
Карта
 Әлинжәҡала Викимилектә

Әлинжәҡала[1], Әлинжә-ҡала[2][3][4][5], йәки Әлинжә ҡәлғәһе[6] (әзерб. Əlincə qalası), элек[7] әрмәнсә Ернджак[8] (әрм. Երնջակ) шулай уҡ Анарик исемен йөрөткән (әрмән теленән «яулап булмаҫлыҡ»)[9] — Ханега (инг.)баш. ауылынан көнбайыштараҡ), Жүлфә (Әзербайжан) ҡалаһынан алыҫ түгел, Әлинжә йылғаһының уң ярында[2] (Алинджачай), Әлинжә тауы түбәһендә урынлашҡан ҡәлғә[10]. Ҡәлғә үҙ заманының иң ҡеүәтле оборона ҡоролмаларының береһе була[2].

Ҡәлғәлә тау түбәһен һәм уның битләүҙәрен биләгән күп һанлы гидротехник, оборона, торлаҡ һәм һарай ҡоролмалары бар. Таш диуарҙарҙың ҡеүәтле рәттәре тау итәгенән түбәһенә тиклем бер нисә һыҙатҡа һуҙылған. Күләгәлә ҡасандыр ямғыр һәм ирегән һыуҙы йыйған бассейн-цистерналар йәшерелгән. Әлинжәҡала ҡәлғәһендә шулай уҡ Илдәгизиҙәрҙең төп ҡаҙнаһы һаҡланған[4].

1851 йылда, Иван Шопен ҡәлғә эсендә Ванк-Ернджака тип аталған яҡшы һаҡланған әрмән монастыры барлығын билдәләй, унда изге Григорийҙың һөйәктәре һаҡланған[9].

1936 йылда СССР фәндәр академияһы Әзербайжан филиалы экспедицияһы тарафынан Әлинжәҡаланың тикшерелгән ҡаялы түбәһендә бер нисә яһалма ҡоролма табылған, уларҙың ҡайһы берҙәре ҡаяларҙа уйып эшләнгән һыуһаҡлағыстар сифатында булған[11].

  1. История СССР с древнейших времен до наших дней / Под ред. Б. Н. Пономарева. — Академия наук СССР: Наука, 1966. — Т. 2. — С. 518.
  2. 2,0 2,1 2,2 Л. С. Бретаницкий. Зодчество Азербайджана XII-XV вв. и его место в архитектуре Переднего Востока / Главная редакция восточной литературы. — Наука, 1966. — С. 87. — 556 с.
  3. Очерки истории СССР: Период феодализма, IX-XV вв / Под ред. Б. Д. Грекова. — Институт истории (Академия наук СССР): Издательство Академии наук СССР, 1953. — Т. 2. — С. 729.
  4. 4,0 4,1 Р. А. Гусейнов. Иракские Сельджукиды, Ильдегизиды и Закавказье / Академия наук СССР. — Палестинский сборник, Выпуск 21. Ближний Восток и Иран. — Ленинград: Наука, 1970. — С. 193.
  5. Г. А. Мадатов. Нахичеванская Автономная Советская Социалистическая Республика / Под ред. Е. М. Жукова. — Советская историческая энциклопедия, Москва: Советская энциклопедия, 1967. — Т. 10.
  6. Нахичеванская Республика / Под общей редакцией акад. В. М. Котлякова. — Словарь современных географических названий. Екатеринбург: У-Фактория, 2006.
  7. Heinrich Hubschmann. Die altarmenischen Ortsnamen. — Strasbourg, 1904. — С. 426.
  8. V. Minorsky. ALINDJAK (инг.) // The Encyclopaedia of Islam. — Brill, 1967. — Т. I. — С. 404.
  9. 9,0 9,1 Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху её присоединения к Российской Империи. — СПб., 1852. — С. 323—324.
  10. Карта J-38-32. Издание 1975 г.
  11. Алекперов А. К. Исследования по археологии и этнографии Азербайджана. — Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР, 1960. — С. 48. — 248 с.
Комментарийҙар
  • Петрушевский И. П. Государства Азербайджана в XV веке // Сборник статей по истории Азербайджана. — Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР, 1949.
  • Сейфеддини М. А. Монетное дело и денежное обращение в Азербайджане XII-XV вв: XIV-XV вв. — Б.: Элм, 1978.
  • Щеблыкин И. П. Памятники азербайджанского зодчества эпохи Низами (материалы) / Под ред. И. Джафарзаде. — Б.: Издательство АзФАН, 1943.



Был тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып Википедия проектына ярҙам итә алаһығыҙ.