Әмтә йылғаһы
| Әмтә | |
|---|---|
| ҡалм. Әмтә | |
| Характеристика | |
| Оҙонлоғо | 39 км |
| Бассейн | 570 км² |
| Һыу ағымы | |
| Инеше | |
| · Урынлашыуы | Көнбайыш тау бите Ергени |
| · Бейеклеге | 110 м |
| · Координаталар | 47°00′47″ с. ш. 44°12′42″ в. д.HGЯO |
| Тамағы | Сал |
| · Урынлашыуы | Фрунзе (Заветинский район) |
| · Бейеклеге | 56 м |
| · Координаталар | 47°09′58″ с. ш. 43°48′12″ в. д.HGЯO |
| Йылға ауышлығы | 1,4 м/км |
| Урынлашыуы | |
| Һыу бассейны | Сал → Дон → Азов диңгеҙе |
| Ил |  Рәсәй Федерацияһы
|
| Регион | Ростов өлкәһе |
| РДҺР | 05010500112107000015209 |
 — инеше,  — тамағы
| |
Әмтә — Рәсәйҙең Ростов өлкәһендәге йылға, Джурак-Сал йылғаһының (Дон бассейны) уң ҡушылдығы. Оҙонлоғо 39 км, һыу йыйыу бассейнының майҙаны, 570 км². Һарҡыуы 1,4 м/км. Был йылғала быуа төҙөлгән.
Исеме
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ростов өлкәһендә Оло Әмтә йырыны бар — Кесе Куберле йылғаһының һул ҡушылдығы[1].
"Ростов өлкәһе тәбиғәтендә" 1940 йылда йылға Ямта тип телгә алынған:
Джурюк-Сал үҙенә 5 ҙур һул ҡушылдыҡтарҙы — Цеклита, Булукта, Урта һәм Булукта һәм Пандесал - йылғаларын , ә уң яҡтан Зегистаны һул ҡушылдыҡтары Чигарт менән Ямтаны ҡабул итә[2]
Моғайын, йылға исеме калм.ҡалм. ӘмтәӘмтә - тере, йәнләнгән һүҙенән килеп сыҡҡан. [3].
Ағым
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Йылға Ергеней битләүенең көнбайышында, Оборочная һәм Обрушина йырындары ҡушылған ерҙә башлана. Ағымының дөйөм йүнәлеше көнбайышҡа һәм төньяҡ -көнбайышҡа табан бара. Түбәнге ағымында ҙур Заветный (районы шул исемдә) ауылы аша ағып үтә.[4] Сал йылғаһына уның тамағынан 571 км өҫтәрәк ,Фрунзе утарынан көнбайыштараҡ, һул яҡтан килеп ҡушыла.
Ростов өлкәһе Заветинский районы биләмәләрендә аға.
Бассейны
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Әмтә йылғаһының бассейны тулыһынса тиерлек Ростов өлкәһе Заветинский районында , ҙур булмаған өлөшө Ҡалмыҡ республикаһы территорияһында урынлашҡан .
- Амта
- Оборочный йырыны (Оброчный[5]) — һул
- Обрушина йырыны— уң
- Бакшин-Сала йырыны — (уң)
- Дунда йырыны — (уң)
- Рассыпная йырыны — (һул)
- Гусарка йырыны — (уң)
- Терновое йырыны — (һул)
- Анхара — (уң)
- Бабин йырыны — (һул)
Тораҡ пункттар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- х. Андреев
- с. Кичкино
- с. Заветное
Иҫкәрмә
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Перечень водных объектов (рек, водотоков), полностью расположенных на территории Ростовской области, подлежащих региональному государственному контролю и надзору за их использованием и охраной(недоступная ссылка)
- ↑ «Природа Ростовской области» — К.
- ↑ ІмтІ
- ↑ По данным Яндекс-Карт
- ↑ Карта России — Заветинский район 2018 йыл 22 октябрь архивланған.