Әхмәтйәнов Рифҡәт Ғәзизйән улы

Әхмәтйәнов Рифҡәт Ғәзизйән улы
Заты	ир-ат
Гражданлығы	СССР  Рәсәй
Тыуған көнө	10 июль 1933({{padleft:1933|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:10|2|0}})
Тыуған урыны	СССР, РСФСР, Башҡорт АССР-ы, Өфө районы, Турбаҫлы
Вафат булыу көнө	11 октябрь 2018({{padleft:2018|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:11|2|0}}) (85 йәш)
Вафат булған урыны	Рәсәй, Башҡортостан Республикаhы, Иглин районы, Турбаҫлы
Үлем төрө	тәбиғи үлем[d]
Үлем сәбәбе	Миокард инфаркты
Һөнәр төрө	лингвист, тюрколог
Уҡыу йорто	Башҡорт дәүләт университеты
Ғилми дәрәжә	филология фәндәре докторы[d]

Әхмәтйәнов Рифҡәт Ғәзизйән улы (10 июль, 1933 йыл), БАССР-ҙың Өфө районы Яңы Юрмаш (хәҙер Башҡортостан Республикаһы Иглин районы Турбаҫлы ауылында тыуған) — телсе, төркиәтсе, филология фәндәре докторы (1994). Татар теленең аңлатмалы һүҙлегенең 3-сө томын төҙөүселәренең береһе (1977—1981), татар-төрөк (1997) һәм төрөк-татар (1998) һүҙлектәрен, татар теленең ҡыҫҡаса тарихи-этимологик һүҙлеген (2001) төҙөүсе.

Биографияһы

Башҡорт дәүләт университетын тамамлаған (1962).

1963 йылдан алып — Татарстан Республикаһы Фәндәр академияһының тел, әҙәбиәте һәм тарих институтында эшләй, 1995 йылдан алып — Стәрлетамаҡ педагогия институтында, 1997—2010 йылдарҙа — Бөрө соц.-педагогия академияһында (2002 йылға тиклем төрөк һәм фин-уғыр филологияһы кафедраһының мөдире) булып эшләй.

Фәнни эшмәкәрлеге

Фәнни тикшеренеүҙәре сағыштырма тел ғилеме проблемаларына, сыуаш һәм татар телдәренең этимология, лексикографияһына, Урта Волга һәм Урал алды халыҡтары фольклоры, мәҙәниәте һәм телдәренең үҙ-ара йоғонтоһона арналған.

Әҫәрҙәре

200-ҙән ашыу фәнни хеҙмәт авторы.

• Сравнительное исследование татарского и чувашского языков. М., 1978;
• Общая лексика духовной культуры народов Среднего Поволжья. М., 1981;
• Общая лексика материальной культуры народов Среднего Поволжья. М., 1988;
• Татар һәм башкорт телләренең тарихи фонетикасы. Бирск, 2003;
• Татар теленең этимологик сүзлеге, 2 томда. Казан, 2015.