Инстаграм
Инстаграм (ингл. Instagram) — фото уртаҡлашыуға нигеҙләнгән социаль селтәр, ҡулланыусыларға фотоға төшөргә, фильтрҙар ҡулланырға, шулай уҡ уларҙы сервисы һәм башҡа социаль селтәрҙәр аша таратырға мөмкинлек бирә[1]. Meta Platforms компанияһына ҡарай. iPhoneография сәнғәтендә иң популяр хеҙмәттәрҙең береһе булып тора. Инстаграмдағы фотоһүрәттәр квадрат формала — Kodak Instamatic һәм Polaroid камераларындағы кеүек.
Ҡушымта iOS 4.0 һәм унан да юғарыраҡ iPhone, iPad һәм iPod спецификацияһына, шулай уҡ OpenGL ES 2 ярҙамы менән Android 4,2,2 һәм унан да юғарыраҡ смартфондар менән яраша, шулай уҡ Windows Phone 8 (8.1) ҡуйылған смартфондар өсөн дә ҡулай. Ярашлы рәүештә App Store, Google Play, Windows Marketplace аша таратыла.
Тарихы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Был проект Сан-Франциско ҡалаһынан Кевин Систром һәм Майк Кригер тарафынан әҙерләнгән[2]. Ҡушымта Apple App Store магазинында 2010 йылдың 6 октябрендә барлыҡҡа килә[3].
Ҡушымта сыҡҡандан һуң бер аҙҙан Джош Ридель командаға команда менеджеры булып инә. 2010 йылдың ноябрендә Шейн Суини командаға инженер сифатында инә, ә 2011 йылдың авгусында Джессика Золлман IT-берләшмә яҡлаусыһы була[4][5][6]
2011 йылдың ғинуарында ҡушымтаға ҡулланыусыларҙы һәм фотоларҙы табыуҙы еңелләштереү өсөн хештегтар өҫтәлә[7].
2011 йылдың сентябрендә 2.0 версияһы сыға, унда тере фильтрҙар, тиҙ ауышлыҡ, дүрт яңы фильтр, юғары сиселешле фотоһүрәттәр, өҫтәмә сиктәр, бер кликлы әйләнеү һәм яңыртылған икона бар[8].
2012 йылдың апрелендә Android платформаһы өсөн ҡушымта версияһы сыға.
2012 йылдың 9 апрелендә Facebook 1 миллиард долларға Instagram мобиль фото ҡушымтаһын һатып алыуы тураһында иғлан итә. Facebook фотосервисы хужалары 300 миллион доллар күсереп, уның яҡынса 23 миллион акцияһын күсерергә тейеш. Бынан тыш, социаль селтәр килешеү өҙөлгән осраҡта 200 миллион долларға тотороҡһоҙлоҡ түләргә тейеш. 25 июндә һатып алыуға бәйле 2,5,0 яңы версия сыға, һөҙөмтәлә Instagram-да Facebook менән тығыҙыраҡ интеграция барлыҡҡа килә.
2013 йылдың декабрендә Direct хәбәрләшеү сервисы индерелә. 2016 йылдың авгусында Instagram Stories эшләй башлай, уның прототибы Snapchat була. Instagram Stories 15 секундҡа тиклем оҙонлоҡтағы фото һәм видеояҙмаларҙы урынлаштырырға мөмкинлек бирә, уларҙы 24 сәғәт эсендә ҡарарға мөмкин була. 2018 йылдың июнендә IGTV эшләй башлай.
2019 йылдың авгусында генераль директор Адам Моссери белдереүенсә, платформа яйлап буллинг менән көрәш функционален үҙгәртергә ниәтләй. Атап әйткәндә, яһалма интеллект ҡулланыусыны ул ебәрергә йыйынған комментарийҙың рәнйеткес булыуы ихтималлығы тураһында иҫкәртергә тейеш. Бынан тыш, пост преференцияларының асыҡ иҫәпләгестәрен һүндерергә мөмкин[9].
2022 йылдың 10 мартында Рәсәйҙең Украинаға баҫып инеүе арҡаһында Instagram ваҡытлыса Путиндың үлемен һәм рәсәйлеләргә ҡарата көс ҡулланыуҙы талап иткән хәбәрҙәргә рөхсәт бирә[10], ә 2022 йылдың 21 мартынан Рәсәйҙә рәсми рәүештә тыйыла[11].
Масштабы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]2010 йылдың декабренә Instagram-да 1 миллион ҡулланыусы иҫәпләнә[12][13][14].
2012 йылдың июлендә Instagram 100 миллион тейәлгән фотоһүрәттәр тураһында иғлан итә, августа — яҡынса 150 миллион.
2017 йылдың сентябрендә сервиста 800 миллион ҡулланыусы иҫәпләнә, шуларҙың 500 миллионы көн һайын сервисҡа инә[15]. 2018 йылдың июнендә Instagram аудиторияһы 1 миллиард ҡулланыусыға етә.[16]. Инстаграмда Иранда 20 миллион ҡулланыусы иҫәпләнә[17].
Үҙенсәлектәре һәм ҡоралдары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡулланыусылар фотоһүрәттәрҙе һәм ҡыҫҡа видеояҙмаларҙы йөкләй ала, башҡа ҡулланыусыларҙың таҫмаларын күҙәтеп бара, урын исеме яҙылған географик тегтар күрһәтә ала. Ҡулланыусылар үҙ аккаунтын «приват» итеп ҡуя ала, шуның менән башҡа кешеләрҙән яҙылыу буйынса ниндәй ҙә булһа яңы үтенестәрҙе хуплауҙы талап итә. Ҡулланыусылар үҙ аккаунтын тоташтыра ала [1] 2023 йыл 22 июль архивланған./ instazoom] Инстаграм башҡа социаль селтәрҙәргә, был сайттарҙа тейәлгән фотоһүрәттәр менән уртаҡлашырға мөмкинлек бирә. 2011 йылдың сентябрендә ҡушымтаның яңы версияһына яңы һәм ғәмәлдәге фильтрҙар, тиҙ ауышлыҡ, юғары сиселешле фотоһүрәттәр, өҫтәмә сиктәр, бер кликлы әйләнеш, яңыртылған икона инә. Башта фотоһүрәттәр квадратҡа эйә була, нисбәте 1:1; 2015 йылдың авгусынан программала шулай уҡ портрет пропорциялары һәм форматтың киң форматы һаҡлана. Элегерәк ҡулланыусылар ҡулланыусының геотагтар менән фотоһүрәттәре картаһын ҡарай алған. Был үҙенсәлек 2016 йылдың сентябрендә, аҙ ҡулланыуға һылтанып, алып ташлана.
2016 йылдың декабренән программаның шәхси иҫәбендә яҙмаларҙы «һаҡлап ҡалырға» мөмкин. Был үҙенсәлек ҡулланыусыларға һаҡланған яҙмаларҙы аталған йыйынтыҡтарға ойоштороу мөмкинлеге биреү өсөн 2017 йылдың апрелендә яңыртылды. Шулай уҡ ҡулланыусылар үҙ яҙмаларын йәмәғәтселек һәм башҡа ҡулланыусылар өсөн ҡулай булмаған шәхси һаҡлағыста «архивлай» ала. Был аҙым ҡулланыусыларға кәрәкле «лайктар» һанын алмаған йәки мауыҡтырғыс түгел тип һаналған фотоһүрәттәрҙе юйырға ҡамасаулау ысулы һәм йөкмәтке хеҙмәтенән мәхрүм иткән фотоһүрәттәрҙе алып ташлауҙың «ғәҙәттән тыш тәртибен» сикләү ысулы булараҡ ҡарала. Август айында Instagram, ҡулланыусыларға яуаптар менән еңелерәк аралашыу мөмкинлеге биреп, темаларға комментарийҙар ойоштора башлауы тураһында иғлан итте.
2017 йылдың февраленән башлап бер баҫмаға унға тиклем һүрәт йәки видео индерергә мөмкин, уларҙың йөкмәткеһе карусель булараҡ күрһәтелә. Башта был үҙенсәлек фотоһүрәттәрҙе квадрат формат менән сикләй, әммә августа уның урынына портрет һәм альбом фотоларын төшөрөп биреү өсөн яңыртыу ала.
2018 йылдың апрелендә Instagram үҙенең «фокус-режим» тип аталған портрет режимы версияһын сығара, ул фото йәки видеоның фонын ипләп кенә бысрата, шул уҡ ваҡытта һайлағанда объектты иғтибар үҙәгендә тота. Ноябрҙә Instagram күреү һәләте насар булған кешеләр өсөн фото тасуирламалар өҫтәү өсөн Alt тексын хуплай башлай. Улар йә объекттарҙы таныу (Facebook-тың ғәмәлдәге технологияһын ҡулланып) автоматик рәүештә барлыҡҡа килә, йә йөкләүсе ҡулланыусы тарафынан ҡул менән күрһәтелә.[18]
Хэштегтар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]2011 йылдың ғинуарында Instagram ҡулланыусыларға фотоһүрәттәрҙе лә, бер-береһен дә табырға ярҙам итер өсөн хештегтар индерә. Инстаграм ҡулланыусыларҙы, фотоһүрәттәр айырылып торһон һәм фекерҙәштәрҙе йәлеп итһен өсөн, дөйөм һүҙҙәрҙе «фотоһүрәттәр» кеүек тамғалау урынына, конкрет та, көнүҙәк тә тег ҡуйырға саҡыра.
Инстаграмда ҡулланыусылар хештегтар ярҙамында «трендтар» булдырған. Платформала иң популяр тип һаналған тенденциялар йыш ҡына аҙнаның билдәле бер көнөн айырып күрһәтә, унда материалды урынлаштырырға мөмкин. Йәкшәмбе ҡулланыусылар йөҙҙәренең фотоһүрәтен урынлаштырған #SelfieSunday популяр тенденцияларға миҫал булып тора; Дүшәмбе ҡулланыусылар мотивация фотоларын урынлаштырған #MotivationMonday; #TransformationTuesday ҡулланыусылар үткәндәрҙән бөгөнгө көнгә тиклемге айырмаларҙы билдәләгән фотоһүрәттәр урынлаштыра; #WomanCrushWednesday ҡулланыусылар романтик яҡтан ҡыҙыҡһынған йәки ыңғай ҡараған ҡатын-ҡыҙҙарҙың фотоһүрәттәрен, шулай уҡ ир-ат йүнәлешле #ManCrushMonday аналогын урынлаштырған; һәм #ThrowbackThursday ҡулланыусылар билдәле бер нөктәне айырып күрһәтеп, үткәндәренең фотоһүрәтен урынлаштыра.
2017 йылдың декабрендә Instagram ҡулланыусыларға теманың көнүҙәк төп нөсхәләрен сағылдырған хештегтарҙы күҙәтергә мөмкинлек бирә башланы.
Видео
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Тәүҙә фотоһүрәттәр менән генә уртаҡлашырға мөмкин була, әммә һуңғараҡ Instagram-ға 2013 йылдың июнендә 15 секундлыҡ видеобәйләнеш индерелә. Ҡайһы берәүҙәр ҡушымтаның Facebook-ҡа ул ваҡытта популяр булған Vine видеобәйләнеш ҡушымтаһы менән ярышырға ярҙам иткәнен күргән. 2015 йылдың авгусында Instagram киң экранлы видеояҙмаларға ярҙам (тәьминәт) өҫтәй. 2016 йылдың мартында Instagram лимитын 15 секундтан 60 секундҡа тиклем арттыра. Альбомдар 2017 йылдың февралендә сыға, был 10 минутҡа тиклем видеояҙманы бер яҙмала уртаҡлашыу мөмкинлеген бирә.
IGTV
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]IGTV — Instagram 2018 йылдың июнендә башлап ебәргән вертикаль видео ҡушымта[19]. Төп функционаллек инстаграм ҡушымтаһында һәм сайтта ла бар. IGTV файлдарҙың оҙонлоғо 10 минутҡа тиклем 650 Мб-ҡа тиклем булған файлдарҙы йөкләү мөмкинлеген бирә, ә тикшерелгән һәм популяр ҡулланыусыларға файл күләме 5,4 Гб булған 60 минутҡа тиклем оҙонлоҡтағы видеояҙмаларҙы йөкләү рөхсәт ителә. Ҡушымта эшләй башлағас уҡ автоматик рәүештә видеояҙмалар уйнай башлай
Reels
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]2019 йылдың ноябрендә Instagram-дың Бразилияла «Reels» исеме менән билдәле яңы видеояҙманы һынай башлауы, һуңынан Франция һәм Германияға тиклем киңәйеүе тураһында хәбәр ителә[20]. Үҙенең функционаллеге буйынса TikTok ҡытай видеобәйләнеш сервисына оҡшаш, ҡулланыусыларға башҡа баҫмаларҙан элекке аудиоклиптарға ҡуйылған ҡыҫҡа видеояҙмаларҙы яҙҙырырға мөмкинлек биреүгә иғтибарҙы йүнәлтә. Ҡулланыусылар был үҙенсәлек ярҙамында 15 секундҡа тиклем видео төшөрә ала. Reels шулай уҡ ғәмәлдәге Instagram фильтрҙары һәм мөхәррирләү ҡоралдары менән интеграциялана.
2020 йылдың июлендә Һиндостанда TikTok тыйыуынан һуң, Instagram Reels компанияһын ебәрә. Киләһе айҙа Reels рәсми рәүештә 50 илдә, шул иҫәптән АҠШ- та, Канадала һәм Бөйөк Британияға индерелә. Күптән түгел Инстаграм үҙенең баш битендә Reels төймәһен индерҙе.
Instagram Direct
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]2013 йылдың декабрендә Instagram Instagram Direct функцияһын иғлан итә, был үҙенсәлек ҡулланыусыларға шәхси хәбәрҙәр аша үҙ-ара эш итеү мөмкинлеген бирә. Бер-береһенә эйәргән ҡулланыусылар, элек булған йәмәғәт талабынан айырмалы рәүештә, фото һәм видеояҙмалар менән шәхси хәбәрҙәр ебәрә ала. Ҡулланыусылар үҙҙәре күҙәтеп бармаған кешенән шәхси хәбәр алғас, хәбәр «көтөлгән» тип билдәләнә һәм ҡулланыусы уны ҡарау өсөн ҡабул итергә тейеш Ҡулланыусылар иң күбе 15 кешегә фото ебәрә ала. Был үҙенсәлек 2015 йылдың сентябрендә ҙур яңыртыу ала, ул ағымлы әңгәмә өҫтәй һәм ҡулланыусыларға яңылыҡтар битенән туранан-тура шәхси хәбәрҙәр аша урындар, хештег биттәре һәм профильдәре менән уртаҡлашырға мөмкинлек бирә. Бынан тыш, ҡулланыусылар хәҙер шәхси хәбәрҙәргә текст, эмодзи йәки йөрәк иконаһына баҫып яуап бирә ала. Direct эсендәге камера ҡулланыусыларға әңгәмәнән сыҡмайынса фотоға төшөргә һәм адресатҡа ебәрергә мөмкинлек бирә. 2016 йылдың ноябрендәге яңы яңыртыу ҡулланыусыларға адресат ҡарағандан һуң шәхси хәбәрҙәрен «юҡҡа сығарырға» мөмкинлек бирә, әгәр адресат скриншот алһа, ебәреүсегә белдереү тапшырыла.
2017 йылдың апрелендә Instagram Direct бер үк хәбәрҙәр ағымына ҡәҙимге һәм аяуһыҙ бөтә шәхси хәбәрҙәрҙе берләштереү өсөн яңынан проектлана. Май айында Instagram веб-сайттарға һылтанмаларҙы хәбәрҙәрҙә ебәрергә рөхсәт итә, шулай уҡ фотоһүрәттәрҙе үҙҙәренең үҙенсәлекле портретында йәки пейзаж йүнәлешендә ҡырҡыуһыҙ (кадр) ебәреү өсөн ярҙам өҫтәй.
2020 йылдың апрелендә Instagram сайтынан Direct менән танышырға мөмкин була.
2020 йылдың авгусында Facebook Instagram Direct-ты Facebook Messenger менән берләштерә башлай. Яңыртылғандан һуң (ҡулланыусылар базаһы сегментына тиклем һуҙылған) Instagram Direct иконаһы Facebook Messenger иконаһы тип үҙгәртелә.
Instagram Stories
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]2016 йылдың авгусында Instagram Instagram Stories функцияһын сығара, был үҙенсәлек ҡулланыусыларға фотоға төшөргә, уларға эффекттар һәм маскалар өҫтәргә, инстаграмдағы Stories өҫтәргә мөмкинлек бирә. Ҡулланыусылар тарихына тейәлгән һүрәттәр 24 сәғәттән һуң юҡҡа сыға. Киң мәғлүмәт саралары функцияның Snapchat менән оҡшашлығын билдәләй.
2016 йылдың ноябрендә Instagram Instagram Stories-ҡа реаль ваҡытта видео функционаллек өҫтәй, был ҡулланыусыларға тура эфирға сығырға мөмкинлек бирә, видеояҙма тамамланыу менән үк юҡҡа сыға.
2017 йылдың ғинуарында Instagram-да биш секундлыҡ фотоһүрәттәр һәм төрлө тарихтар араһында 15 секундлыҡ видеояҙмалар төшөрөлгән реклама иғланы эшләй башлай.
2017 йылдың майында Instagram бит фильтрҙарын тәьмин итеү өсөн үҙенең тулыландырылған ысынбарлыҡ тамғаһы үҙенсәлеген киңәйтә, был ҡулланыусыларға йөҙҙәренә аныҡ визуаль үҙенсәлектәр өҫтәргә мөмкинлек бирә.
2017 йылдың июнендә Instagram үҙенең йәнле видео функционаллеген ҡайтанан ҡараны, был ҡулланыусыларға алдағы тәүлек эсендә үҙ тарихына тура эфир өҫтәргә йәки кисекмәҫтән трансляцияны ғәмәлдән сығарырға мөмкинлек бирҙе. Июль айында Instagram ҡулланыусыларға фильтрҙар, тамғалар һәм хештегтар кеүек Instagram эффекттары менән бер рәттән фото һәм видео ебәреп, Stories контентына яуап бирергә мөмкинлек бирә башлай.
Балаларҙы яҡлау
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]2021 йылдың июлендә социаль селтәрҙә 16 йәшкә тиклемге балаларҙың иҫәптәре шаблон буйынса ябыласағы тураһында хәбәр ителә[21]. Шулай уҡ реклама биреүселәрҙең рекламаға бәлиғ булмағандарҙы йәлеп итеү мөмкинлеге лә сикләнгән[22].
Иҫкәрмә
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Here's How To Use Instagram, businessinsider, Business (November 1, 2010). 1 ноябрь 0201 тикшерелгән.
- ↑ Systrom, Kevin What is the history of Instagram (билдәһеҙ). Quora (7 жовтня 2010). Дата обращения: 2 сентябрь 2011. Архивировано 25 август 2012 года.
- ↑ Welcome to Instagram (билдәһеҙ). Instagram (6 октябрь 2010). Дата обращения: 4 октябрь 2011. Архивировано 25 август 2012 года. 2012 йыл 22 август архивланған.
- ↑ Siegler, MG Instakarma: Instagram розширює команду і переходить в офіс Twitter'а (билдәһеҙ). TechCrunch (17 ноябрь 2010). Дата обращения: 2 сентябрь 2011. Архивировано 25 август 2012 года.
- ↑ Ласкаво просимо в команду Instagram, Олі Ryan (билдәһеҙ). Instagram Блог (31 август 2011). Дата обращения: 2 сентябрь 2011. Архивировано 26 сентябрь 2011 года. 2011 йыл 26 сентябрь архивланған.
- ↑ Beltrone, Gabriel Instagram Surprises With Fifth Employee Small-staffed photo startup hires an early adopter to evangelize (билдәһеҙ). AdWeek (29 июль 2011). Дата обращения: 2 сентябрь 2011. Архивировано 25 август 2012 года.
- ↑ Introducing Hashtags on Instagram (27 ғинуар 2011). Дата обращения: 4 октябрь 2011. Архивировано 25 август 2012 года. 2012 йыл 23 август архивланған. (инг.)
- ↑ Introducing Instagram v2.0. Instagram (20 сентябрь 2011). Дата обращения: 4 октябрь 2011. Архивировано 25 август 2012 года. 2012 йыл 22 август архивланған. (инг.)
- ↑ Як виглядає Instagram без лайків (27 август 2019). Дата обращения: 16 сентябрь 2019.
- ↑ Facebook разрешает сообщения с призывами к смерти Путина, — Reuters. Дата обращения: 11 березня 2022. Архивировано 11 березня 2022 года.
- ↑ Российский суд запретил Facebook и Instagram, Fontanka.ru (21 марта 2022). 21 март 2022 тикшерелгән.
- ↑ Необходимо задать параметр
url=в шаблоне {{cite web}}. [ спільноти Instagram - один мільйон і У червні 2011 року - вже п'ять мільйонів]. - ↑ Необходимо задать параметр
url=в шаблоне {{cite web}}. Siegler, MG [ в 5 мільйонів користувачів, важко не розглядати Instagram через рожеві окуляри. До вересня це число подвоїлося]. - ↑ Необходимо задать параметр
url=в шаблоне {{cite web}}. [ спільноти Instagram - Десять мільйонів, а до березня 2012 року кількість користувачів досягла майже 30 мільйонів]. - ↑ Instagram досяг позначки у 800 млн чоловік. Дата обращения: 5 листопада 2017. 2017 йыл 10 октябрь архивланған.
- ↑ У Instagram вже більше 1 млрд користувачів. Дата обращения: 21 червня 2018. 2018 йыл 22 июнь архивланған.
- ↑ 20m Instagram Users in Iran {{{2}}}.. Financial Tribune
- ↑ Карман, Ешлі Зараз Instagram використовує ШІ для опису фотографій для користувачів із вадами зору (ингл.) (28 ноябрь 2018). Дата обращения: 16 ноябрь 2020.
- ↑ Introducing IGTV (укр.). Дата обращения: 16 ноябрь 2020.
- ↑ Vincent, James Instagram тестує новий інструмент для редагування відео Reels, який копіює найкращі функції TikTok (ингл.) (12 ноябрь 2019). Дата обращения: 16 ноябрь 2020.
- ↑ Horwitz. Instagram Adds More Protections for Teenagers (en-US), Wall Street Journal (27 июль 2021). 28 июль 2021 тикшерелгән.
- ↑ З метою безпеки: Instagram-сторінки дітей до 16 років будуть закриті за замовчуванням. Дата обращения: 28 июль 2021.