Ҡәбер ғазаптары

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Иман шарттары

Тәүхид
Фәрештәләр
Китаптар
Пәйғәмбәрҙәр
Яуап көнө
Тәҡдир

Исламдың биш нигеҙе

Шәһәҙәт
Намаҙ
Ураҙа
Зәкәт
Хаж

Шәхестәр

Мөхәммәт
Ислам пәйғәмбәрҙәре
Сәхәбәләр
Хәлифәләр

Ҡәбер ғазаптары (ғәр. عذاب القبر‎ — букв. «муки могилы»‎ — Ғаҙаб әл-ҡәбр; рус. Аза́б аль-кабр) — ислам эсхатологияһында кеше үлгәндән һуң бирелгән һынау[1].

Этимологияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ғәрәп һүҙе 'аҙаб (ғәр. عَذَابٌ‎) «яфа», ыҙа «ғазап» тигәнде аңлата, ә ҡәбр (قَبْرٌ‎) һүҙе — «ҡәбер». Был ике һүҙ ҙә тәржемәһеҙ ҙә аңлашыла. Шул уҡ ваҡытта был һүҙҙән башҡорт телендә ике һүҙ — «ғазап» һәм «аҙап» барлыҡҡа килгән. Шуға ҡарамаҫтан, был һүҙҙәрҙең мәғәнәһендә бик аҙ ғына айырма бар. Мәҫәлән, ҡәбер ғазаптары, әммә — юл аҙаптары[2] .

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡайһы бер тикшеренеүселәр фекеренсә, ғәрәптәрҙең исламда ҡәбер ғазаптары тураһындағы күҙаллауҙарына исламға тиклемге осорҙар ышаныуҙары йоғонто яһаған. Шулай уҡ Яҡын Көнсығыштың башҡа дини системаларындағы күҙаллауҙар (мәҫәлән, йәһүд Хибут ха-кевер һәм христианлыҡтағы таҙартҡыстар образы) оҡшаш[3].

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Али-заде, 2007
  2. Башҡорт теленең һүҙлеге. 2 томлыҡ. — Мәскәү, «Русский язык», 1993. — 1-се том, 28-се, 243-сө биттәр — ISBN 5-200-01108-6
  3. Ислам: ЭС, 1991

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Али-заде, А. А. Азаб аль-кабр // Исламский энциклопедический словарь. — М. : Ансар, 2007. — 400 с. — (Золотой фонд исламской мысли). — 3000 экз. — ISBN 5-98443-025-8  (рус.).
  • Пиотровский М. Б. Азаб ал-кабр // Ислам: энциклопедический словарь / Отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, ГРВЛ, 1991. — С. 14. — 315 с. — 50 000 экз. — ISBN 5-02-016941-2.
  • ʿAd̲hāb al-Ḳabr / Wensinck, A.J.; Tritton, A.S. // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 1960—2005. (түләүле)