Вольский Виталий Фридрихович

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Вольский Виталий Фридрихович
бел. Віталь Вольскі
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  СССР
Тыуған көнө 23 август (5 сентябрь) 1901
Тыуған урыны Санкт-Петербург, Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө 22 август 1988({{padleft:1988|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:22|2|0}}) (86 йәш)
Вафат булған урыны Минск, Белорус Совет Социалистик Республикаһы, СССР
Балалары Вольский, Артур Витальевич[d]
Яҙма әҫәрҙәр теле белорус теле
Һөнәр төрө драматург, учёный-литературовед, тәржемәсе, яҙыусы, балалар яҙыусыһы, киносценарист, литературовед, тыуған яҡты өйрәнеүсе
Эшмәкәрлек төрө драма[d][1], әҙәбиәт ғилеме[1] һәм Фильм[1]
Эш урыны ВЧК
Q106222277?
Беларусьфильм[d]
Витебское художественное училище[d]
Якуб Колас исемендәге милли академия драма театры
Институт литературы имени Янки Купалы[d]
Раздавім фашысцкую гадзіну[d]
Беларусь[d]
Институт литературы имени Янки Купалы[d]
Q117865715?
Уҡыу йорто Высшая коммунистическая сельскохозяйственная школа Белоруссии имени В.И. Ленина[d]
Ғилми дәрәжә филология фәндәре кандидаты[d]
Сәйәси фирҡә ағзаһы Советтар Союзы Коммунистар партияһы
Ойошма ағзаһы СССР Яҙыусылар союзы һәм Союз белорусских писателей[d]
Жанр хикәйә һәм театр пьесаһы[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Ҡыҙыл Йондоҙ ордены «Почёт Билдәһе» ордены «1941-1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында фиҙакәр хеҙмәт өсөн» миҙалы Заслуженный деятель культуры Белорусской ССР
 Вольский Виталий Фридрихович Викимилектә

Виталий Вольский (бел. Віталь Вольскі [ .]) (исем — Виталий Фридрихович Зейдель (бел. Віталь Фрыдрыхавіч Зэйдэль) (1901, Санкт-Петербург — 1988, Минск) — белорус совет яҙыусыһы, драматург, әҙәбиәт белгесе, тыуған яҡты өйрәнеүсе. Филология фәндәре кандидаты. Белоруссия ССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1971).

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1920—1926 ул йылдарҙа Ҡыҙыл Армияла хеҙмәт итә, Граждандар һуғышында ҡатнаша[2]. 1925 йылдан ВКП(б) ағзаһы.

В. Ф. Вольский 1988 йылдың 22 авгусында Минскта вафат була .

Улы Артур Вольский (1924—2002) — белорус яҙыусыһы, ейәне Лявон Вольский — белорус музыканты (1965 йылда тыуған)[3] .

Ижады[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1926 йылдан баҫтырыла башлай. Ул белорус фольклоры мотивтары буйынса, героик халыҡ характерҙарын шиғырлап пьесалар яҙа: «Чудесная дудка» (1938), «Дед и журавль» («Дзед і жораў», 1939), «Нестерка» (1940), «Машека» (1946). Уның пьесалары юмор менән яҙылған, телдең байлығы һәм сағыулығы менән айырыла[2] .

Виталий Вольский балалар өсөн Белоруссияның табигате һәм хайуандар дөньяһы тураһында бер нисә очерк һәм хикәйәләр китабы яҙған: «По лесным стежкам» (1948), «В лесах над Берёзой» (1955), «Месяц за месяцем» (1956), «Чайки над Нарочью» (1959), «Родной край» (1961), «Три путешествия в страну белорусов» (1967), «Полесье» (1970); сит ил тәҫирендә яҙылған китаптары: «Африканское путешествие» (1963), «Эль Махриб» (1965). Уның тарафынан белорус әҙәбиәте һәм театры тарихы буйынса эштәр («Феодализм осоронда белорус әҙәбиәте тарихы буйынса очерктар») яҙылған.

И. В. Гетеның "Рейнеке-Лис"ын белорус теленә тәржемә итә. Виталий Вольский сценарийҙарына нигеҙләнеп, «Беловежская пуща» (1946) и «Нестерка» (1955) кинофильмдары[2] һәм«Нестерка» мультфильмы ҡуйылған.

Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

БССР-ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт эшмәкәре (1971). Ул 2 орден һәм миҙалдар менән бүләкләнгән. - Ҡыҙыл Йондоҙ ордены

- «Почёт Билдәһе» ордены (1964)

Библиография[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Белорус телендә[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • «Па лясных сцежках», Минск, 1948;
  • «У лясах над Бярозой», Минск, 1955;
  • «Месяц за месяцам», Минск, 1956;
  • «На бабровых азёрах», Минск, 1957;
  • «Чайкі над Нараччу», Минск, 1959;
  • «Родны край», Минск, 1961;
  • «Эдуард Самуйлёнак», Минск, 1951;
  • «Нарысы па гісторыі беларускай літаратуры эпохі феадалізма», Мінск, 1958.

Урыҫ телендә (автор) тәржемәһендә[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Пьесы, М., 1954;
  • В лесах над Березиной, Л., 1958.
  • Под небом Африки, Минск, 1969.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Вольский Виталий Фридрихович / Кулешов Ф. И. // Вешин — Газли. — М. : Советская энциклопедия, 1971. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 5).
  • Александрович С. Вольский // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — М.: Сов. энцикл., 1962—1978. Т. 1: Аарне — Гаврилов. — 1962. — Стб. 1029.
  • Пісьменнiki Савецкай Беларусi. Кароткi біябібліяграфічны даведнik, Miнск, 1970
  • Берков П. Н., Виталий Вольский и его драматические сказки, [Вступ. ст.], в кн.: Вольский В., Пьесы, М., 1954.
  • Жаров М., Нестерка, «Сов. культура», 1955, 17 февр., № 22;
  • Зубов К., Нестерка, «Правда», 1955, 19 февр., № 50;
  • Чирков В., «Нестерка» в Москве, в кн.: Декада белорусского искусства и лит-ры в Москве. Сб. материалов, Минск, 1955;

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]