Эстәлеккә күсергә

Джоаккино Россини

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Джоаккино Антонио Россини
итал. Gioacchino Antonio Rossini
Төп мәғлүмәт
Исеме

Gioacchino Antonio Rossini

Тыуған

29 февраль 1792({{padleft:1792|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:29|2|0}})[1][2][3][…]

Тыуған урыны

Пезаро, Папа өлкәһе

Үлгән

13 ноябрь 1868({{padleft:1868|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:13|2|0}})[1][2][3][…] (76 йәш)

Үлгән урыны

Пасси Парижа янында, Франция

Похоронен

Базилика Санта-Кроче

Ил

Папская область Папская область

Һөнәрҙәре

композитор

Әүҙем йылдары

1810—1868

Жанрҙар

опера, кантата

Коллективтар

Париж итальян театры

Наградалар
Ҡалып:Великий офицер ордена Почётного легиона
Орден «Pour le Mérite»
Орден «Pour le Mérite»
Автограф
Автограф
 Аудио, фото, видео Викимилектә
Джоаккино Россини фотоһы (1858 йыл). Феликс Надар фотоһы.

Джоаккино Антонио Россини (итал. Gioacchino (Gioachino) Antonio Rossini[4]; 29 февраль 1792({{padleft:1792|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:29|2|0}})[1][2][3][…], Пезаро[d], Папская область[d][5]13 ноябрь 1868({{padleft:1868|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:13|2|0}})[1][2][3][…] (76 йәш), Пасси[d], Икенсе француз империяһы[d][6]) итальян композиторы, 39 опера, дини һәм камера музыкаһы авторы.

Уның иң билдәле опералары — «Севилья сәс алыусыһы» һәм «Көлһылыу» итальян буффа-опералары һәм «Муса Мысырҙа», «Вильгельм Телль» французса эпопеялары. Илһамлы, йырлы көйҙәргә ынтылыш Россини ижадының төп һыҙаттарының береһе булып тора, шуға ла уны «итальян Моцарты» тип атайҙар.

Россини итальян операһын тергеҙеү һәм реформалау менән генә сикләнмәй, ә XIX быуаттың бөтә Европа опера сәнғәтенең үҫешенә ҙур йоғонто яһай. «Үҙенең яңғырауыҡлы нурҙарын бөтә донъяға һипкән» Россиниҙы Италия ҡояшы тип иҫәпләгән Генрих Гейне бөйөк итальян композиторын «илаһи маэстро» тип атай. Вердиға тиклем тап Россини итальян опера тормошоноң үҙәгендә тора.

Бер тапҡыр ул: «Миңә кер йыуыу бүлмәһенән иҫәп бирегеҙ, һәм мин уны музыкаға һаласаҡмын», — ти[7].

Бала сағы һәм йәшлеге

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Джоаккино Антонио Россини 1792 йылдың 29 февральендә Рим буйһоноуында булған Марка төбәгененә (Италияның Адриатик яр буйында) ҡараған Пезаро ҡалаһында музыканттар ғаиләһендә тыуа. Ул Джузеппе Антонио һәм Анна Гвидарини-Россиниҙарҙың берҙән-бер улы була. Джоаккиноның атаһы Джузеппе Россини оркестрҙа торбала һәм вальторнала уйнай, шулай уҡ ҡала торбасыһы булып та хеҙмәт итә. Анна Россини сағыу сопрано тауышына эйә була. Ул махсус музыкаль белем алмаһа ла, ролдәрҙе яҡшы башҡара, был уға провинциаль театрҙарҙа эшләү мөмкинлеген бирә. Тәү башлап ул Болоньяның «Чивико» театрында сығыш яһай, ә Джузеппе Россини театр оркестрында уйнай.

Портреты Джузеппе Антонио (1758–1839) и Анны Гвидарини-Россини (1771–1827)

Джоаккино Россиниҙың бала сағы Француз революцияһы эҙемтәләре һәм ата-әсәһенең ярлылығы менән бәйле мохтажлыҡтар менән бәйле була. Россиниҙың атаһы революцияла ҡатнаша һәм, Наполеон ғәскәрҙәре Төньяҡ Италияға килгәс, уларҙы сәләмләп ҡаршы ала. Джузеппе Россини «Азатлыҡ ағасы» тантаналарында оркестрға етәкселек итә.Австрия элекке режимды тергеҙгәндән һуң Россиниҙың атаһы 1799 йылда төрмәгә ултыртыла, унда 1800 йылдың июнендә генә ирекккә сығарыла. Анна Россини улы менән бергә Болоньяға ҡайтырға мәжбүр була, сөнки унда Джоаккино Романья төбәгенең төрлө театрҙарында солист булып эшләй ала. Джузеппе Россини азат ителгәндән һуң ғаиләһе янына Болоньяға килә.

Джузеппе Һәм Анна Россини гастролдәргә киткәндә, бәләкәй Джоаккино әсәһе яғынан өләсәһе Люция Гвидарини ҡарамағында ҡала. Болоньяла ул урындағы мәктәптә белем ала. Россини, ғәҙәттә, ялҡау, шаян һәм тыңлауһыҙ малай тип һүрәтләнә. Шуға ла яза биреү ысулы булараҡ, йыш ҡына тимерсе күрегендә эшләтеү өсөн тимерлеккә ебәреү сараһы ҡулланыла.

Матур көслө тауышҡа эйә булғанға күрә, башта ата-әсәһе Джоаккиноға йырсы карьераһын билдәләй, әммә яҡынлашып килгән ауырлыҡтарға һәм малайҙың тиҙ арала ғына ярһып барыуына борсолоп, композицияларға өйрәтеү маҡсатында, уны падре Станислао Маттеи менән таныштыра. Маттеи малайҙың тәүге белемде Болоньяла йәшәгән маэстро Анджело Тезеинан алыуын хуп күрә.Аҙағыраҡ уны үҙенең контрапункт һәм композиция мәктәбенә ҡабул итә, унда Джоаккино үҙен бик яҡшы уҡыусы итеп күрһәтә.

1802 йылда Россиниҙың ата-әсәһе Лугоға күсенә. Джоаккино унда яңы музыкаль остаз Джузеппе Малерби менән таныша, ул ҡаланың иң бай һәм затлы ғаиләләренең береһенә ҡараған каноник була. Малерби малайға йыр дәрестәре бирә (Россини ваҡыт үтеү менән бик яҡшы һәүәҫкәр йырсы, баритональ тенор эйәһе була). Россини Малербиҙа һабаҡ алғанда шулай уҡ клавесинда уйнау менән шөғөлләнә һәм, шулай уҡ Гайдн һәм Моцарт партитураларын да ҡарай.

Лугола йәш Джоаккиноның опера дебюты була. Ул үҙенең юғары дискант тауышы менән Валентино Фьоравантиҙың «Игеҙәктәр» операһында бас тауышлы ауырыған комик Петронио Маркезе урынына сәхнәгә сыға. Шулай итеп, икенсел ролдәрҙә актер сифатында үҙенең беренсе, әммә һуңғы сығышын тормошҡа ашыра.

Моғайын, Россиниҙың тәүге композиторлыҡ тәжрибәләре 1804 йылға ҡарайҙыр. Вашингтондағы Конгресс китапханаһында уның квартет өсөн яҙылған алты сонатаһы табыла. Ҡыллы оркестрҙарҙа ҡулланылған был партитуралар йәш композиторҙың Гайдн һәм Моцарт менән оҡшашлығын асыҡлай, бынан тыш, сонаталарҙа опера тенденциялары күренә, йыш ҡына ритмик үҙгәрештәр күҙәтелә һәм асыҡ, йыр көйҙәре өҫтөнлөк итә.

1805 йылда Россини ғаиләһе ҡабаттан Болоньяла төпләнә. Италия музыкаль тормошоноң сәскә атҡан был үҙәгендә Джоаккино урындағы музыка лицейында папа Анджело Тезеянан дәрестәр ала. 1806 йылдың апрелендә Россини падре Станислао Маттеи етәкселегендәге Музыка лицейына уҡырға инә, унда ул дүрт йыл шөғөлләнә, Лоренцо Джибеллинан йыр һәм сольфеджио дәрестәрен ала, Винченцо Каведаньинан виолончелдә уйнарға һәм Каллисто Дзаноттинан фортепианола уйнарға өйрәнә. 1806 йылдың 20 майында ул беренсе тапҡыр контрапункт курсына килә һәм 1809—1810 йылдарҙа Маттея етәкселегендә уның менән төплө шөғөлләнә.

Россиниҙың киләсәге өсөн тенор Доменико Момбелли (1751—1835) һәм уның икенсе ҡатыны Винченца менән дуҫлығы ҙур әһәмиәткә эйә була. Россини Момбелли ғаиләһенең яҡын дуҫына әйләнә. Лицейға уҡырға ингәнгә тиклем үк ул Момбеллиҙар өсөн музыкаль номерҙарҙың күбеһен яҙа, һуңынан улар ҙур булмаған опера-сериаға әйләнә.

Винченца Момбелли «Деметрио һәм Полибио» исемле либретто яҙа, уны Россиниға өлөшләп тапшыралар. Композитор тиҙ арала бер нисә фрагмент яҙа, әммә был эште тулыһынса тамамлағанмы-юҡмы икәне билдәһеҙ. Опера 1812 йылға тиклем ҡуйылмай һәм, тимәк, уның беренсе опера постановкаһы тип ҡарала алмай: уға тиклем биш башҡа операһы сәхнәләштерелә.

1808 йылда Равенна контрабасисы Агостино Триосси үтенесе буйынса Россини квартет өсөн алты соната ижад итә. Ул быға тиклем яҙылған студент мессаһының бер өлөшөн үҙ эсенә алған тотош месса яҙа. Был месса ир-егеттәр тауышы һәм хор өсөн оркестр һәм орган аккомпанементы аҫтында оркестрлаштырылған. Ул Равеннала йыл һайын үткәрелгән йәрминкә ваҡытында башҡарыла.

Ижадының характеристикаһы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Джоаккино Россини. Винченцо Камуччини тарафынан яҙылған портрет, 1815 йыл

Ижады башланған осор (18101815)

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ике музыкант, Джузеппе һәм Анна Россиниҙарҙың дуҫтары, Джоаккиноның яҙмышын һәм ижади эшмәкәрлегенең киләһе ун туғыҙ йылға йүнәлешен билдәләй. Улар — ҡасандыр Россини ғаиләһе менән бергә провинциаль опера театрҙарында сығыш яһаған Джованни Моранди (1777—1856) һәм уның ҡатыны Роза Моролли (1782—1824). Моранди талантлы хормейстер һәм дини музыка һәм опералар, башлыса ҡыҫҡа фарстар ижад иткән композитор була. Роза Моранди яҡшы меццо-сопрано тауышына эйә була.

1810 йылдың авгусында Морандиҙар Венецияға барышлай Болоньяға туҡтала. Улар, маркиз Каваллиҙың «Джустиниан а Сан-Моизе» театрында сығыш яһау өсөн йырсылар труппаһын йыйыуын белеп, шул труппаға инергә теләй. Анна Россини уларға улының тағы бер опера яҙырға теләүе тураһында һөйләй (дүрт йыл элек Момбеллиҙар өсөн ижад ителә башлаған «Деметрио һәм Полибио» операһы, элеккесә, уларҙың милке булып ҡала һәм әлегә тиклем сәхнәгә ҡуйылмаған була). Морандиҙар Венецияла Джоаккиноға ярҙам итергә вәғәҙә итәләр.

Ул саҡта «Сан-Моизе» театры фарстар тип аталған бер актлы буффа-опералар ҡуйыу буйынса махсуслаша. Маркиз Кавалли миҙгеле инде булған операларҙан һәм уның өсөн махсус яҙылған дүрт яңы операнан торорға тейеш була. Моранди, Джоаккиноға хат яҙып, уның, Венецияға килеп, кәрәкле фарс яҙырға теләү-теләмәүе тураһында һорай. Россини яуап урынына шунда уҡ Венецияға килеп етә. Унда уға «Никах векселе» либреттоһы тапшырыла. Россини бер нисә көн эсендә Россиҙың тексын музыкаға һала, һәм партитура әҙер булғандан һуң Кавалли уны башҡара. Шулай итеп, иң сағыу, иң үҙенсәлекле комик операларҙы ижад итеүселәрҙең береһе үҙенең дебютын тормошҡа ашыра.

Артабан Россини, икенсе бер импресарио ла уның яҙыласаҡ операһына сәхнә бирер, тип өмөтләнеп Болоньяға ҡайта, сөнки Россини үҙенең операларын ижад иткән йылдарҙағы тамашасылар яңылыҡты тиҙерәк күрергә ашҡынып тора бит.

Россиниҙың композиторлыҡ эшмәкәрлегенең тәүге аҙымдарынан уҡ уның бөтә ижади юлына хас сифат: музыканы тиҙ арала һәм бик еңел рәүештә яҙыу.

1811 йылда «Дель Корсо» театрында опера миҙгелен асыуҙы планлаштырған импресарио Россиниҙы аккомпаниатор һәм композитор сифатында эшкә ала. Тиҙҙән яңы опера яҙыуға заказ килә, уның ике актлы либреттоһын Гаэтано Гаспарри яҙа. Опера «Ҡыҙыҡ осраҡ» тип атала, уның премьераһы 1811 йылдың 26 октябрендә "Корсо"ла бәләкәй труппаның иң яҡшы йырсылары ҡатнашлығында ҡуйыла.

1811 йылдың декабрендә Болоньянан киткәс, ул тиҙҙән Венецияла Джузеппе Мария Фоппаның «Бәхетле алдашыу» операһына яҙылған либреттоһы өҫтөндә эшләй. Был операны ижад иткәндә ул тәүге тапҡыр элек Паизиелло ҡулланған сюжет өҫтөндә эшләй. Опера шунда уҡ тамашасыларҙы. хуплауын яулай һәм бөтә миҙгел дауамында бара.

Өмөтлө премьеранан һуң ике ай самаһы үткәс, Россини ике актлы опера-сериа ижад итә. Был опера «Кир Вавилонда», йәки «Валтасарҙың ҡолауы» дини пост ваҡытында ҡуйыу өсөн аңлы рәүештә «рухи оратория» йәки «хор менән драма» тип атала. Уның өсөн либреттоһын Феррарала йәшәгән һәүәҫкәр граф Франческо Авенти яҙа, премьераһы 1812 йылдың мартында Феррараның «Комунале» театрында үтә.

Джоаккино Россини. Винченцо Камуччини портреты, 1815 йыл

Болоньяға ҡайтҡас, Россиниға Миландағы «Ла Скала» итальян театры өсөн опера яҙыу буйынса беренсе заказ бирелә. Уға тәғәйенләнгән либретто «Һынау ташы» тип атала, һәм уны 1799 йылдан "Ла Скала"ла либретто яҙыусы булып эшләгән Рим гражданины Луиджи Романелли ижад иткән була. «Деметрио һәм Полибио» һәм «Сәйер осраҡ» операларынан ҡайһы бер темаларҙы үҙләштереп, ул сағыу партитура ижад итә һәм төҙөй. 1812 йылдың 26 сентябрендә «Һынау ташы» беренсе тапҡыр ҡуйыла һәм шунда уҡ ҙур уңышҡа өлгәшә. Композиторҙың Ла-Скалала шулай танылыуы егерме йәшлек Россиниҙы атаҡлы шәхескә әйләндерә. Ошо ваҡыттан алып ул Италияның төп йәш композиторы булып иҫәпләнә.

1813 йыл композиторҙың опера ижады өсөн киҫкен үҙгәреш йылы була. Шул йылда ҡуйылған ике әҫәр — «Итальян ҡыҙҙары Алжирҙа» (опера-buffa) һәм «Танкред» (героик опера) уның артабанғы ижадының төп йүнәлештәрен билдәләй. Әҫәрҙәрҙең уңышы музыканың бик яҡшы булыуына ғына бәйле түгел, ә шул ваҡытта Италияны берләштереү өсөн милли-азатлыҡ хәрәкәтенә оҡшаш патриотик кәйеф менән һуғарылған либретто йөкмәткеһенә лә бәйле. Россини опералары тыуҙырған йәмәғәт резонансы арҡаһында (Болонья патриоттары үтенесе буйынса "Бойондороҡһоҙлоҡ Гимны"н булдырыу, шулай уҡ Италия азатлығы өсөн көрәшселәрҙең демонстрацияларында ҡатнашыу) — былар барыһы ла композиторҙың оҙайлы йәшерен полиция күҙәтеүенә алыныуына килтерә. Ул үҙен сәйәси ҡарашлы кеше тип һанамай һәм хаттарының береһендә былай тип яҙа: «Мин бер ҡасан да сәйәсәткә ҡыҫылманым. Мин музыкант инем, һәм мин бер ҡасан да башҡа кеше булырға уйламаным, хатта донъяла булған ваҡиғаларға, бигерәк тә тыуған илем яҙмышына әүҙем ҡатнашһам да».

1815 йылда Россини Болоньяға ҡайта. Унда Неаполь театры импресариоһы Доменико Барбая уның менән килешеү төҙөй, был килешеү нигеҙендә композитор Сан-Карло театрының һәм Неаполдәге «Дель фондо» театрының музыкаль директоры булып китә. Барбая Россини карьераһында бик ҙур роль уйнай. Ул уның ун опера ижад итеүенә туранан-тура бәйле.

Изабелла Колбран

Неаполитан осоро (1815—1822)

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Россини Неаполгә 1815 йылдың май аҙағында килә. Көҙгө миҙгелде асыу өсөн тәғәйенләнгән операны ижад итеүгә тотонор алдынан ул труппаның артистар составын һәм оркестрҙы ентекләп өйрәнә. Барбайя труппаһына йыйылған беренсе класлы йырсылар араһында ике тенор Андреа Нодзари һәм Мануэль Гарсиа, шулай уҡ 1821 йылда Россиниҙың ҡатыны булған йырсы Изабелла Кольбран айырылып тора. Уға композиторҙың яңы операһында төп партия йөкмәтелә.

1815 йылдың 4 октябрендә «Елизавета, Англия королеваһы» операһының премьераһы була. Ул Россиниҙың ижади эволюцияһында кире ҡаҡҡыһыҙ ҙур уңыш булараҡ билдәләнә. Тарихи сюжетты ярайһы уҡ ирекле аңлатыуҙы үҙ эсенә алған опера-сериа ул. Secco речитативтары урынына Россини бөтә речитативтарҙы ҡыллы инструменттар оҙатыуында индереүе ҙур яңылыҡ була. Ошо яңылыҡ арҡаһында опера-сериала музыкаль үҫеш өсөн шарттар хасил була.

Тағы ла ҡыйыуыраҡ яңылыҡ: Россини вокаль партияларҙы партитурала элек ирекле импровизацияланған бөтә виртуоз пассаждар һәм биҙәүестәр менән яҙа башлай, йырсынан автор тексын теүәл башҡарыуҙы талап итә. Был итальян опера йырлауында ысын реформа булыуын аңлата.

Неаполитан тамашасыһы «Елизавета» операһын һоҡланып ҡабул итә.

«Севилия сәс ҡырҡыусыһы» (1816)

Россини теләге буйынса әҙәби сығанаҡ итеп Бомаршеның «Севилия сәс ҡырҡыусыһы» комедияһы һайлана. Был бик ҡыйыу аҙым була, сөнки сюжет 1782 йылда уҡ Джованни Паизиелло тарафынан яҙылған «Севилия сәс ҡырҡыусыһы» операһында ҡулланылған һәм итальян комедия репертуарының ынйыһы тип һаналған була.

Донъя опера сәнғәтенең алтын фондына ингән ике актлы операны Россини 20 көн эсендә ижад итә. Уның премьераһы 1816 йылдың 20 февралендә Римдә Аргентина театрында үтә һәм ҙур уңышһыҙлыҡ менән тамамлана. Шуға ҡарамаҫтан, икенсе спектаклдән һуң опера буйынса Паизиеллоның даны хәҙер Россиниға күсә, «Севилия сәс ҡырҡыусыһы» хәҙер инде Россиниҙың айырылғыһыҙ мираҫы сифатында таныла.

1816 йылдан Россини опералары Италиянан ситтә лә тарала башлай. Уға тотош Европа даны килә. 1817 йылда «Севилия сәс ҡырҡыусыһы» Барселонала, ә 1818 йылда Лондонда яңғырай, 1819 йылда Париж, Вена һәм башҡа Европа ҡалаларын яулай. 1822 йылда был операны Петербургта, ә 1826 Йылда Нью -Йоркта алҡышлап ҡабул итәләр.

1822 йылда 30 йәшлек Россини 51 йәшлек Людвиг ван Бетховен менән осраша. Бетховен билдәләүенсә: "Ах, Россини. Шулай итеп, Һеҙ «Севилия сәс ҡырҡыусыһы» операһын ижад иткән композитормы? Һеҙҙе сәләмләйем. Итальян операһы ни тиклем йәшәһә, был операға ла алҡыштар шул тиклем дауам итәсәк. Бер ҡасан да опера-буффаны яҙыуҙан туҡтамағыҙ, башҡа стиль һеҙҙең тәбиғәтегеҙҙе боҙасаҡ.

Яңы уй-ниәттәр

"Севилия сәс ҡырҡыусыһы"н ижад итеп, итальян опера-буффаһының иң бейек нөктәһенә күтәрелгәс, Россини артабан үҙенең ижади ҡыҙыҡһыныуын башлыса етди операға йүнәлтә, "Танкред"та ла һәм, өлөшләтә,"Елизавета"ла тапҡан ҡыҙыҡһыныуын киңәйтергә һәм тәрәнәйтергә тырыша. Әммә комик жанрға мөрәжәғәт иткәндә, уны драматургия йәһәтенән яңыртырға тырыша.

1817 йылда ижад ителгән опера «Һайыҫҡан-бур» операһы, комедия жанры сиктәренән сығып, музыкаль-көнкүреш драмаһы өлгөһөнә әйләнә. Ошо ваҡыттан алып Россини героик-драматик йөкмәткеле операларға күберәк иғтибар бүлә башлай.

1816 йылдың көҙөндә үк Россини «Отелло» операһын ижад итә башлай. Беренсе тапҡыр опера либреттистикаһына Шекспирҙың бөйөк трагедияһы сюжеты индерелә. Операның премьераһы 1816 йылдың 4 декабрендә Неаполитан театрында ҡуйыла. Отелло ролен иҫ киткес тенор Ноццари, Дездемона ролен атаҡлы йырсы Кольбран башҡара. «Отелло» Россини речитативы эволюцияһында яңы этап була. Был операла оркестр, уларға киңлек һәм сағыулыҡ биреп, бөтә речитатив күренештәрендә лә ҡатнаша,

Италия опера-сериаһын үҙгәртеү юлында киләһе мөһим этап булып «Муса Мысырҙа» операһы тора. Операла ҙур, киң йәйелгән ансамбль-хор күренештәре өҫтөнлөк итә, улар бөтә әҫәргә оратория характерын бирә. Россиниҙың иң әһәмиәтле әҫәрҙәренең береһе булған «Муса Мысырҙа» операһы ай ярым эсендә ижад ителә, өйрәнелә һәм ҡуйыла. Уның премьераһы 1818 йылдың 5 мартында Неаполдә Сан Карло театрында үтә һәм ҙур уңыш менән туҡтауһыҙ ҡуйыла.

Россиниҙың Неаполдәге карьераһы «Мөхәммәт II» (1820) һәм «Зелмира» (1822) опера-сериаһы менән тамамлана; «Семирамида» (1823, Венеция) операһы — уның Италияла ижад ителгән һуңғы операһы.

Беренсе итальян революцияһынан (1820-21) һәм уны Австрия ғәскәрҙәре аяуһыҙ баҫтырғандан һуң Россини Неаполитан опера труппаһы менән Венаға гастролдәргә китә. Ул үҙенең элекке дуҫы, хәҙер Вена операһы директоры, «Сан-Карло» театры импресариоһы менән килешеү төҙөй. Композитор Венаға үҙенең һуңғы эшен — «Зельмира» операһын алып килә, ул авторға бығаса булмаған уңыш килтерә. Ысынлап та, ҡайһы бер музыканттар К. М. Фон Вебер менән бергә Россиниҙы ҡаты тәнҡитләй, әммә башҡалар, шул иҫәптән Ф. Шуберт, Россиниҙың ижадын ыңғай баһалай.

Джоаккино Россини. 1820 йыл. Болоньялағы Халыҡ-ара музыка музейы һәм китапханаһы

Венала булғанында Бетховен менән осрашыу Россини өсөн иң иҫтәлекле ваҡиғаларҙың береһе була. Тулыһынса һаңғырау булыуына ҡарамаҫтан, Бетховен бөтә музыкаль яңылыҡтарҙы иғтибар менән күҙәтә, ноталарын уҡып, улар менән таныша. Россиниҙы ул талантлы композитор булараҡ баһалай. Россини, үҙ сиратында, Бетховен музыкаһын белә һәм уға ҙур ҡыҙыҡһыныу күрһәтә.

1822 йылдың июль аҙағында Россини дүрт ай булғандан һуң Австрияның баш ҡалаһында китә. Был ваҡыт эсендә ул йәмәғәтселек иғтибары үҙәгендә була, Вена аристократияһы уның хөрмәтенә тантаналы байрамдар ойоштора, ә театрҙа һәм урамда уны алҡыштар менән оҙаталар.

Парижда Һәм Лондонда

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Венанан Болоньяға ҡайтҡас, Россини һәм Изабелла Кольбран Лондондағы Король театрынан рәсми саҡырыу ала. Англияға юл Париж аша үтә. 1823 йылдың 20 октябрендә Болоньянан сығып, Россини ғаиләһе 9 ноябрҙә Францияның баш ҡалаһына килә.

Россиниҙың «Алжирҙағы итальян ҡатын-ҡыҙы» операһы Париж сәхнәһендә беренсе тапҡыр 1817 йылда ҡуйыла. Артабан йыл һайын тиерлек композиторҙың башҡа әҫәрҙәре Париж сәхнәләрендә ҡуйыла. Бөтә музыкаль Париж ике лагерға бүленә: Россини ижады бик юғары баһалаусыларға һәм уның ярһыу дошмандарына. Әммә композиторҙың Парижда күренүе бер ни тиклем ваҡытҡа бәхәстең киҫкенлеген кәметә.

Бер айҙан Һуң, 7 декабрҙә, Россини һәм Кольбран Франция баш ҡалаһынан китә һәм бер аҙнанан Һуң Уларҙы Лондонда тантаналы рәүештә ҡаршы алалар. XIX быуат башында инглиз музыкаль мәҙәниәте кимәле сағыштырмаса түбән була, әммә кешеләрҙең музыкаға ихтыяжы бик ҙур була.

Россиниҙың килеүе Лондонда күренекле күренеш булараҡ ҡабул ителә. Ул «Зельмира», «Танкреда», «Отелло», «Семирамида», «Күл ҡыҙҙары», «Севилия сәс ҡырҡыусыһы», «Италиялағы төрөк» һәм башҡа операларына ҙур уңыш менән дирижерлыҡ итә. Асыҡ һәм ябыҡ концерттарҙа дирижер, йырсы һәм аккомпаниатор сифатында сығыш яһай. Һуңғылары Лондандың аристократик һәм бай йорттарында, шулай уҡ Король һарайында Россиниҙың фанаты булған Король Георг IV ҡатнашлығында үтә.

Англияла ете ай булған мәлендә Россини 1824 йылдың апрелендә вафат булған бөйөк шағир Байрондың иҫтәлеген хөрмәтләү өсөн бер тапҡыр ғына ҡулына ҡәләм ала. Тенор соло, ҡатын-ҡыҙҙар һәм ир-егеттәр хоры һәм оркестры өсөн яҙылған кантата композиторҙың үҙе ҡатнашлығында уңышлы башҡарыла (Россини тенор партияһын йырлай).

1824 йылдың 26 июлендә Россини Британия утрауҙарын ташлап китә.

Ижадының һуңғы иң бейек түбәһенә яҡынлашыуы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Россини 1829 йылда. Чарлет Ори литографияһы

Англиянан ҡайтышлай Россини Парижда туҡтай, тиҙҙән тыуған иленә ҡайтырға ниәтләй. Әммә король һарайы министры Россиниға итальян опера театрына музыкаль етәкселек итеүҙе бик отошло шарттарҙа тәҡдим итә. Композитор өсөн был тәҡдим бик мауыҡтырғыс була, һәм ул ризалыҡ менән яуап бирә.

Россини Парижда иҫ китерлек уңышҡа өлгәшә. Ике йылдан һуң ул итальян театры етәкселегенән ситләшә һәм йыр буйынса генераль инспектор, шулай уҡ ғәли йәнәптәре композиторы исемен ала; 1827 йылда уға король свитаһында почетлы вазифа бирелә, һуңынан ул король музыка мәктәптәре менән идара итеү буйынса совет ағзаһы һәм Опера театры комитеты ағзаһы була. Операларының уңыштары ла шул уҡ кимәлдә сағыу була.

Россиниҙың Парижда яҙған Һәм итальян театрында ҡуйылған беренсе әҫәре — «Реймсҡа сәйәхәт, йәки Алтын ләлә ҡунаҡханаһы». Был опера Карл Унынсының Реймста тәхеткә ултырыуын билдәләү өсөн заказ буйынса ижад ителә. Операның премьераһы 1825 йылдың 19 июнендә король һәм уның һарайы даирәһе ҡатнашлығында үтә, әммә опера тамашасылар араһында уңышҡа өлгәшмәй. Тәүге спектаклдәрҙән һуң композитор партитураны театрҙан ала.

Россини француз сәхнәһе өсөн опера яҙырға ниәтләй. Ошо маҡсатта ул француз телен, уның интонацион ҡоролошон, просодияһын етди өйрәнә башлай, француз музыкаль театры традицияларын, тамашасыларҙың зауығын һәм һорауҙарын өйрәнә.

Тағы ла еңелеүгә юл ҡуймау өсөн Россини француз сәхнәһе өсөн Италияла ижад ителгән партитураларының береһен эшкәртеүҙән башларға ҡарар итә. Бының өсөн «Мөхөммөт II» гә, йәғни героик-трагик һәм новаторлыҡ операларының береһен һайлап ала. Операның йөкмәткеһе тәрәнәйтелә. Ике актлы опера өс актҡа тиклем киңәйтелә, композитор байтаҡ яңы күренештәр яҙа, иҫке партитураның күп өлөшөн яңырта, күбеһен алып уҡ ташлай. Операның вокаль стиле яңыртыла. Башҡарыусылар партиялары ҙур һығылмалылыҡ, декламация азатлығы ала. Россини үҙен Глюктың күренекле шәкерте итеп күрһәтә. Опера «Коринфаны ҡамауҙа тотоу» исеме аҫтында 1826 йылдың 9 октябрендә беренсе француз опера театры сәхнәһендә донъя күрә. Композитор тулыһынса еңеү яулай.

Яуланған уңышына ҡанатланып, Россини француз сәхнәһе өсөн «Муса Мысырҙа» операһын ҡайтанан эшкәртеүгә тотона. Опера ҙур теләк менән ҡабул ителә. Матбуғат бер тауыштан уға һәм Россиниға маҡтау һүҙҙәрен яуҙыра.

«Коринфаны ҡамауҙа тотоу» һәм "Муса Мысырҙа"ның ҙур уңышы — Россини стиленең иң яҡшы яҡтарының һәм француз опера драматургияһы ҡаҙаныштарының ҡатмарлы, әммә емешле ижади үҙ-ара тәьҫир итешеүе һөҙөмтәһе.

1820-се йылдарҙа Россини музыкаһы француз композиторҙары Буальдье, Герольд, Оберҙың ижадына көслө йоғонто яһай. Мейербер ҙа уның ижади йоғонтоһонан ситләшә алмай.

Үҙенең дөрөҫ юлда булыуына инанғас, Россини яңы партитураға тотона. Эжен Скриб Һәм Делатр-Пуарсондың «Граф Ори» водевиле либреттоһына ул комик опера ижад итә, унда «Реймсҡа сәйәхәт» музыкаһының иң яҡшы биттәрен ҡуллана. Был операла Россини үҙен яңы амплуала — француз комик операһы жанрында оҫта итеп күрһәтә. Был операның премьераһы 1828 йылдың 20 авгусында була һәм тамашасыларҙың алҡыштарына күмелә, шулай уҡ матбуғаттың һоҡланғыс рецензияларын яулай.

Берлиоз ун йылдан һуң: «Граф Ори» һис шикһеҙ, Россиниҙың иң яҡшы партитураларының береһе", — тип яҙа.

«Вильгельм Телль»

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

20-се йылдарҙың икенсе яртыһында, йәғни Россини француз музыкаль театрының ике төп жанрын — героик һәм комик операларҙы үҙләштергән ваҡытта, Францияла сәйәси хәл киҫкенләшә. 1830 йылғы июль революцияһы яҡынлаша.

Россини ҙур сәхнә өсөн махсус яҙылған ҙур опера ижад итергә ниәтләй, унда элек ижад ителгәндәрҙән бер ниндәй ҙә үҙләштереүҙәр булмаҫ ине. Уға Австрияның бер кемгә лә баш эймәгән һәм сит ил баҫҡынсыларына ҡаршы күтәрелгән халыҡ ихтилалының етәксеһе булған наместнигы, ҡыйыу һәм ғорур уҡсы Вильгельм Телль тураһында боронғо швейцар легендаһы буйынса либретто тәҡдим итәләр.

Россини 1828 йылдың башында Жуи һәм Ипполит Биҙарҙың либреттоһына ҙур дүрт актлы опера яҙырға тотона. Операға музыка яҙыу өсөн алты ай самаһы, ә оркестрлаштырыуға тағы ла бер нисә ай ваҡыт китә. 1829 йылдың 3 авгусында операның премьераһы ҡуйыла. «Вильгельм Телль» — композиторҙың халыҡ- героик опера жанрындағы бөтә тәжрибәләренең күренекле йомғағы.

Россиниҙың драматик асышы шунан ғибәрәт: бер береһенә ике ҡаршы тороусы көстәрҙе: халыҡты һәм уларҙы иҙеүсе бәндәләрҙе музыкаль йәһәттән бик дөрөҫ һәм оҫта һүрәтләү. Швейцария крәҫтиәндәре һәм балыҡсылары хоры күп төрлө, һығылмалы, моңло көй менән тулы, ритмик яҡтан бай. Австрияның сит илгә баҫып ингән һалдаттарының хорҙары интонация яғынан ярлы, бер төрлө, ритмик яҡтан теүәл түгел. Бик оҙаҡ эҙләнеүҙәрҙән һуң «Вильгельм Телль» әҫәрендә Россини етди операның төп геройҙарының индивидуаль билдәләнгән музыкаль характеристикаларын булдырыу проблемаһын хәл итә.

Партитураның иҫ киткес үҙенсәлектәренең береһе — урындағы колоритты нескә тапшырыу. Россини Швейцария һәм Тироль көтөүселәре көйҙәрен ҡуллана һәм уларҙы итальян йырҙары мелодикаһы менән берләштереп, Альп тәбиғәтенең поэтик мөхитен булдыра. Былар барыһы бергә ғәҙәти булмаған һәм ҡыйыу аҙым будыуын раҫлай. Россини итальян опера-сериаһын реформалауҙы «Танкред» операһында уҡ башлаған була һәм ун алты йылдан һуң «Вильгельм Телль» операһында уны йомғаҡлап ҡуя.

Операны ҙур түҙемһеҙлек менән көтәләр. 1829 йылдың 7 авгусында, «Вильгельм Телль» операһы премьераһынан һуң дүрт көн үткәс, Карл Унынсы уның авторына Францияның Юғары наградаһы — Почетлы Легион орденын бүләк итә. Әммә постановкаларҙың уңышы бәйле булған аристократик тамашасыларҙың төп өлөшө «Вильгельм Телль» операһын бик һалҡын ҡабул итә. Уларға опера ялҡытҡыс һәм ҡатмарлы булып күренә. «Вильгельм Телль» спектаклдәренә тамашасылар эркелеп килмәй, шуға ла театр дирекцияһы операны боҙоп күрһәтә башлай, айырым номерҙарҙы һәм хатта акттарҙы ла ҡыҫҡарта.

Россини бындай ҡыҫылыуҙарға бик ныҡ асыулана, һәм аңлатып булмаҫлыҡ хәл тыуа: ҡырҡҡа яҡын опера авторы, бөтә донъяға билдәле Россини опералар яҙыусы композитор булыуҙан баш тарта. Әммә был иҫ киткес операны бөгөн дә һирәк ишетергә мөмкин, оригиналда ул дүрт сәғәттән ашыу бара. Увертюра классик репертуарҙа иң билдәле һәм йыш яҙҙырылған әҫәрҙәрҙең береһе булып тора.

Россиниҙың һуңғы опера шедевры В. Беллини, Г. Доницетти һәм Дж. Верди ижадтарында итальян героик операһы жанрының артабанғы үҫешенә ҙур йоғонто яһай.

Россини опера яҙыуҙан туҡтаған мәлдә уға ни бары 37 йәш була. Россиниҙың опера яҙыуҙан туҡтауына, бәлки, Франция һәм Германия музыка сәнғәтендә романтизмдың йылдам үҫеше сәбәпсе булғандыр.

Әммә Россини композиторлыҡ эшмәкәрлегенән тулыһынса айырылмай, ул дини жанрҙар өлкәһенә мөрәжәғәт итә. Әммә ижад итеүендә элекке интенсивлыҡ булмай.

Ул ике ҙур вокаль-симфоник әҫәр ижад итә: Stabat mater (1842) һәм «Бәләкәй тантаналы месса» (1863). Был ораторториаль әҫәрҙәренең музыкаһы экспрессияға бай һәм дөйөм кешелек кисерештәренең киң донъяһын кәүҙәләндерә. Уларҙың музыкаль теле Россиниҙың өлгөргән операларында өҫтөнлөк иткәнгә оҡшаш.

Был ике вокаль-симфоник әҫәр менән бер рәттән Россини бик күп матур фортепиано һәм вокаль миниатюралар яҙа, уларҙың күп өлөшө дөйөм «минең ҡартлығым гонаһтары» исеме аҫтында берләштерелә.

1836 йылдан алып Россини егерме йыл тиерлек Италияла йәшәй, Болоньяла, һуңынан Флоренцияла йәшәй. Педагогик эш менән мауыға, ҡасандыр үҙе тәрбиәләнеүсе булған Болонья музыкаль лицейына етәкселек итә. Музыкаль белем биреүҙе үҫтереүгә, музыкаль мәҙәниәтте һәм ижадты камиллаштырыуға булышлыҡ итә алған бөтә нәмәгә лә әүҙем яуап бирә.

1839 йылда Россини оҙайлы һәм ауыр сир менән ауырый.

1846 йылда, Изабелла Кольбран үлгәндән һуң бер йыл үткәс, Россини Олимпия Пелисьеға өйләнә һәм уның менән 15 йыл йәшәй.

Джоаккино Россиниҙың фотоһы. 1855 (?) йыл

1855 йылда Россини ҡабаттан Парижға килә. Унда һәм ҡала ситендәге виллаһында (Пассиҙа) ул ғүмеренең һуңғы ун өс йылын үткәрә.

"Ул ваҡытта, — тип яҙа Мишо, — Парижда бер генә атаҡлы музыка белгесе лә «Вильгельм Телль» һәм «Сивилияның сәс ҡырҡыусыһы» авторы кеүек дан һәм хөрмәткә күмелмәй. Уның музыкаль осрашыуҙары киң билдәлелек ала. Иң данлыҡлы артистар уларҙа сығыш яһарға тырыша.

Ҡайһы берҙә Россини оркестрға дирижерлыҡ итә, әммә, нигеҙҙә, атҡаҙанған музыкант-композитор даны менән ләззәтләнә һәм аш-һыу әҙерләү менән мауыға. Ул тәмле ризыҡтарҙы ярата һәм уларҙы әҙерләй белә, яңы рецептар уйлап сығара. Күпмелер ваҡыт ул Париж опера театрының хужаһы ла була.

Le Hanneton журналы тышлығындағы карикатура (1867 йылдың 4 июле). Авторы Х. Майли

Опералар яҙыуҙан туҡтаһа ла, Россини Европа музыкаль йәмәғәтселегенең иғтибар үҙәгендә ҡала. Бөтә Париж композиторҙың аныҡ тәнҡит һүҙен тыңлай, уның шәхесе, магнит кеүек, музыканттарҙы, шағирҙарҙы, рәссамдарҙы йәлеп итә. Уның менән Р. Вагнер осраша, К. Сен-Санс Россини менән аралашыуы менән ғорурлана, Лист итальян маэстроһына үҙенең әҫәрҙәрен күрһәтә, В. Стасовуның менән осрашыуы тураһында һоҡланып һөйләй.

Джоаккино Россини 1868 йылдың 13 ноябрендә вафат була. Дүрт меңгә яҡын кеше ҡатнашҡан ерләү мессаһынан һуң, ҙур матәм процессияһы Пер-Лашез зыяратына йүнәлә. Алда ике пехота батальоны Һәм Милли гвардияның ике легионы оркестры бара, улар «Һайыҫҡан-бур» операһынан Матәм маршын, «Мусанан» доға һәм бөйөк композиторҙың рухи әҫәрҙәренән өҙөктәр башҡара. Россиниҙың кәүҙәһе бәлзәмләнгән. 1887 йылда уны тантаналы рәүештә Италияға алып ҡайталар һәм Флоренцияла Микеланджело һәм Галилей ҡәберҙәре янында ерләйҙәр.

Россини бөтә байлығын тыуған ҡалаһы Пезароның мәҙәниәте һәм сәнғәте файҙаһына васыят итеп ҡалдыра. Хәҙерге ваҡытта бында даими рәүештә Россини опералары фестивалдәре үтә, унда ҡатнашыусылар араһында хәҙерге замандың иң эре музыканттарының исемдәрен осратырға мөмкин.

Россини портреты (Франческо Айец, 1870 йыл). Брера Пинакотекаһы, Милан

Герберт Вейнсток монографияһындағы мәғлүмәттәргә таянып, шуны әйтергә була: композиторҙың күсемһеҙ милке уның вафатынан һуң 2,5 млн франков, (АҠШ-тың 1,4 млн доллары). Туғандарына ҡалдырған мираҫтың бер өлөшөн иҫәпкә алмағанда, Россини бөтә мөлкәтен тыуған ҡалаһы Пезароға васыят итә. Мираҫ ҡалала Консерватория булдырыуға тотонола, ул Россини исеме менән атала. Әлегә тиклем әүҙем эшләгән уҡыу йортоноң маҡсаты — Россини шәхесе һәм уның әҫәрҙәре тураһында хәтерҙе һаҡлау. Консерватория йыл һайын үткәрелгән Россиниҙың опера фестиваленең төп бағыусыһы булып тора.

Наградалары һәм иҫтәлеге

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Россини. 1865 йыл. Фотография авторы — Этьен Каржа

Россини Почетлы Легион ордены Гранд-офицеры.

Россини үлгәндән һуң шунда уҡ Джузеппе Верди, Россини буйынса Реквием яҙыу маҡсатында, башҡа ун ике итальян композиторына хеҙмәттәшлек тәҡдим итә, әҫәр Россиниҙың вафатының беренсе йыллығына әҙер була. Музыка яҙылған, әммә башҡарылмаған.

Һуңыраҡ Верди Россини буйынса үҙенең Реквиемын яҙырға ҡарар итә; эш оҙаҡҡа һуҙыла, һәм билдәле яҙыусы Алессандро Мандзониҙың вафаты (22 май 1873 йыл) уны тиҙ арала тамамлауға этәргес була. 1989 йылда дирижер Гельмут Риллинг Россини өсөн реквиемдың оригиналь версияһын яҙҙыра, ул донъя премьераһы булып тора.

Россини ерләнгән урын. Санта-Кроче Базиликаһы, Флоренция
Россиниҙың Париждың Пер Лашез зыяратындағы буш ҡәбере

Россини тарихнамәлә

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
(аудио)
(аудио)
Вильгельм Телль, увертюра
noicon
Запись оркестра под управлением Чезаре Содеро 1914 года
Помощь по воспроизведению
  • Деметрий и Полибий (Demetrio e Polibio) — 1806, пост. 1812, т-р «Валле», Рим
  • Вексель на брак (La cambiale di matrimonio) — 1810, т-р «Сан-Моизе», Венеция
  • Странный случай (L’equivoco stravagante) — 1811, «Театро дель Корсо», Болонья
  • Счастливый обман (L’inganno felice) — 1812, т-р «Сан-Моизе», Венеция
  • Кир в Вавилоне (Ciro in Babilonia) — 1812, т-р «Муниципале», Феррара
  • Шёлковая лестница (La scala di seta) — 1812, т-р «Сан-Моизе», Венеция
  • Пробный камень (La pietra del parugone) — 1812, т-р «Ла Скала», Милан
  • Случай делает вором, или Перепутанные чемоданы (L’occasione fa il ladro, ossia Il cambio della valigia) — 1812, т-р «Сан-Моизе», Венеция
  • Синьор Брускино, или Случайный сын (Il signor Bruschino, ossia Il figlio per azzardo) — 1813, там же
  • Танкред (Tancredi) — 1813, т-р «Ла Фениче», Венеция
  • Итальянка в Алжире (L’italiana in Algeri) — 1813, т-р «Сан-Бенедетто», Венеция
  • Аврелиан в Пальмире (Aureliano in Palmira) — 1813, т-р «Ла Скала», Милан
  • Турок в Италии (Il turco in Italia) — 1814, там же
  • Сигизмунд (Sigismondo) — 1814, т-р «Ла Фениче», Венеция
  • Елизавета, королева Англии (Elisabetta, regina d’Inghilterra) — 1815, т-р «Сан-Карло», Неаполь
  • Торвальдо и Дорлиска (Torvaldo e Dorliska) — 1815, т-р «Валле», Рим
  • Альмавива, или Тщетная предосторожность (Almaviva, ossia L’inutile precauzione), известна под назв. «Севильский цирюльник» (Il barbiere di Siviglia) — 1816, т-р «Арджентина», Рим
  • Газета, или Брак по конкурсу (La gazzetta, ossia Il matrimonio per concorso) — 1816, т-р «Фьорентини», Неаполь
  • Отелло, или Венецианский мавр (Otello, ossia Il Моrо di Venezia) — 1816, т-р «Дель Фондо», Неаполь
  • Золушка, или Торжество добродетели (Cenerentola, ossia La bontа in trionfo) — 1817, т-р «Валле», Рим
  • Сорока-воровка (La gazza ladra) — 1817, т-р «Ла Скала», Милан
  • Армида (Armida) — 1817, т-р «Сан-Карло», Неаполь
  • Аделаида Бургундская (Adelaide di Borgogna) — 1817, т-р «Арджентина», Рим
  • Моисей в Египте (Mosè in Egitto) — 1818, т-р «Сан-Карло», Неаполь; франц. ред. — под назв. «Моисей и фараон, или Переход через Красное море» (Moïse et Pharaon, ou Le passage de la mer rouge) — 1827, «Корол. академия музыки и танца», Париж
  • Адина, или Калиф Багдадский (Adina, ossia Il califfo di Bagdad) — 1818, пост. 1826, т-р «Сан-Карло», Лиссабон
  • Риччардо и Зораида (Ricciardo e Zoraide) — 1818, т-р «Сан-Карло», Неаполь
  • Эрмиона (Ermione) — 1819, там же
  • Эдуардо и Кристина (Eduardo e Cristina) — 1819, т-р «Сан-Бенедетто», Венеция
  • Дева озера (La Donna del lago) — 1819, т-р «Сан-Карло», Неаполь
  • Бьянка и Фальеро, или Совет трёх (Bianca е Faliero, ossia II consiglio dei tre) — 1819, т-р «Ла Скала», Милан
  • Магомет II (Maometto II) — 1820, т-р «Сан-Карло», Неаполь; франц. ред. — под назв. «Осада Коринфа» (Le siège de Corinthe) — 1826, «Корол. академия музыки и танца», Париж
  • Матильда ди Шабран, или Красота и железное сердце (Matilde di Shabran, ossia Bellezza e cuor di ferro) — 1821, т-р «Аполло», Рим
  • Зельмира (Zelmira) — 1822, т-р «Сан-Карло», Неаполь
  • Семирамида (Semiramide) — 1823, т-р «Ла Фениче», Венеция
  • Путешествие в Реймс, или Гостиница «Золотая лилия» (Il viaggio a Reims, ossia L’albergo del giglio d’oro) — 1825, «Театр Итальен», Париж
  • Граф Ори (Le comte Ory) — 1828, «Корол. академия музыки и танца», Париж
  • Вильгельм Телль (Guillaume Tell) — 1829, там же

Хор, вокаль һәм инструменталь әҫәрҙәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • Псалмы трёхголосные (1808)
  • Месса (1808?)
  • Laudamus
  • Qui tollis
  • Торжественная месса (1819)
  • Ave Maria, для 4 голосов
  • Quoniam (1832), для баса в сопровождении оркестра
  • Мелодия реквиема, для контральто и фп.
  • Canlemus Domino, для 8 голосов.
  • О salutaris hostia (1857), для 4 голосов
  • Tantum ergo, для 2 теноров и баса
  • Stabat mater, для 4 голосов, хора и оркестра (2-я ред. 1841)
  • Три хора: Вера, Надежда, Милосердие, для 3 женских голосов и фп. (1844)
  • Маленькая торжественная месса, для 4 голосов, хора, фисгармонии и фп. (1863) Өс тауышлы мәҙхиәләр (1808)

Кантаталар һәм гимндар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

29 әҫәр

  • 2 скрипка, виолончель һәм контрабас өсөн 6 соната (1804)
  • 2 скрипка, альта һәм виолончель өсөн 5 квартет (18061808)
  • Тынлы инструменттар өсөн 6 квартет (18081809)
  • Музыкаль кисәләр. 8 ариетт һәм фп оҙатыуында 4 дуэт. (1835)
  • Ҡартлыҡ гонаһтары (Péchés de vieillesse). 14 дәфтәр вокаль һәм инструменталь ансамблдәр, фортепиано пьесалары (237 пьеса; 18571868):
  1. Итальян альбомы
  2. Француз альбомы
  3. Тыйнаҡ пьесалары
  4. Дүрт закуска һәм дүрт десерт (Quatre hors doeuvres et quatre mendiants)
  5. Үҫмерҙәр өсөн Альбом
  6. Аҡыллы балалар өсөн Альбом
  7. Хижина өсөн Альбом
  8. Һарай өсөн Альбом
  9. Фортепиано, скрипка, виолончель, фисгармония һәм хор өсөн Альбом
  10. Төрлө фортепиано музыкаһы
  11. Төрлө вокаль музыка
  12. Альбомда бер нисә ваҡ төйәк
  13. Музыка (Musique anodine)
  14. Ҡартлыҡтың башҡа гонаһтары
  • Tarantella Napoletana
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Deutsche Nationalbibliothek Record #118602985 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Gioachino Rossini // SNAC (ингл.) — 2010.
  4. Одно или два «к» в имени Джоакино отражают неустойчивость в написании итальянского оригинала: Gioachino или Gioacchino.
  5. Archivio Storico Ricordi — 1808.
  6. Grove Music Online (ингл.)OUP.
  7. Джоаккино Россини — Мир классической музыки. Дата обращения: 12 декабрь 2019. Архивировано 13 декабрь 2019 года.
  • Бронфин Е. Ф. Джоаккино Россини. М.: Сов. Композитор, 1973. 1888 б.
  • Вейнсток, Герберт. Джоаккино Россини. Принц музыки. — М.: Центролиграф, 2003. — ISBN 5-9524-0153-8.
  • Gallo, Denise (2010) [2002]. Gioachino Rossini: A Research and Information Guide (2 ed.). Abingdon: Routledge. Retrieved 15 March2015.
  • Gossett, Philip 2009, «Rossini, Gioachino» in Grove Music Online. Oxford Music Online.
  • Osborne, Richard (1986), Rossini (Master Musicians series). London: Dent.
  • Osborne, Richard (1986), «Rossini» in The Musical Times, Vol. 127, No. 1726 (December 1986), 691 (Musical Times Publications Ltd.)
  • Osborne, Richard (1998), «Rossini, Gioacchino» (with Philip Gossett: «List of Works») in Stanley Sadie (Ed.),The New Grove Dictionary of Opera, Vol. Four. pp. 56—67. London: MacMillan
  • Osborne, Richard (2007), Rossini: His Life and Works. Oxford: Oxford University Press,
  • Radiciotti, Giuseppe (1927—1929), Gioacchino Rossini: vita documentata, opere ed influenza su l’arte, Tivoli, Majella.
  • Servadio, Gaia (2003), Rossini. London: Constable; New York: Carroll and Graff.
  • Toye, Francis (1987). Rossini, the man and his music(Revised edition of Rossini: A Study in Tragi-Comedy, Heinemann, London 1934. ed.). New York: Dover Publications. Retrieved13 March 2015.
  • Weinstock, Herbert (1968), Rossini: A Biography. New York, Knopf.
  • ErentoIlluminati 228 | 1337
  • Клюйкова О.в. ҙур композитор, йәки Джоаккино Россини тураһында бәләкәй повесть. Музыка, 1990.
  • Россини Джоаккино. Иртә комик операларҙан ариялар (баритон). (төҙөүсеһе А.в. Чувашов). Музыка планетаһы, СПб, 2021. http://www.m-planet.ru/?id=20&detail=1152