Көнсығыш Кавказ
| Восточный Кавказ | |
|---|---|
 Казбек тауы тирәһенән осоп барған самолёттан Көнсығыш Кавказ күренеше. Фотоға 2018 йылда аңлатмалы яҙыуҙар өҫтәлеп, цифрланған. | |
| Характеристикалар | |
| Барлыҡҡа килгән ваҡыты | 300-1,8 млн йыл элек |
| Бейек нөктәһе | |
| Иң бейек түбәһе | Тебулосмта |
| Бейек нөктәһе | 4492,1 м |
| Урынлашыуы | |
| 42°35′00″ с. ш. 45°19′00″ в. д.HGЯO | |
| Илдәр | |
Көнсығыш Кавказ (рус. Восточный Кавказ) — тау системаһы, Оло Кавказдың Казбек тауынанан көнсығыштараҡ бер өлөшө.
Ороним сиктәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Көнсығыш Кавказ[1] Казбектан алып Каспий ярҙарына тиклем һуҙыла. Меридиональ (арҡыры) йүнәлештә төньяҡтан көньяҡҡа табан төньяҡ үҙәндән гигант баҫҡыстар кеүек күренгән Лесистый хребет, Пастбищный хребет, Скалистый, Боковой хребет һырттары теҙелеп киткән.
Көньяҡтараҡ иң тәпәш Төп Кавказ һырты (Һыуайырғыс һырт, ГВХ) үтә. Буй киҫелештә Көнсығыш Кавказды Көнсығыш, Терек менән Самур йылғалары араһында урынлашҡан Көньяҡ-Көнсығыш участкаларына бүлергә мөмкин. Һуңғыһының бер өлөшө Бабадаг тауынан көньяҡ-көнсығышҡа табан Каспий сылбыры тип атала.
Эске таулы Дағстан төньяҡтан һәм төньяҡ-көнбайыштан Анди һәм Салатау һырттары менән, төньяҡ-көнсығыштан Гимри һырттары араһында сикләнә. Тышҡы Дағстан тип аталған яғы Андий һәм Гимри һырттары аръяғында урынлашҡан.
Дәүләттәр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Көнсығыш Кавказдың төньяҡ өлөшө Рәсәйгә ҡарай (Осетия, Ингуш, Чечен республикалары, Дағстан), ә көньяғы — Грузия Һәм Әзербайжан биләмәләре.
Шулай уҡ ҡарағыҙ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Рәсәйҙең иң бейек тау түбәләре исемлеге
- Кавказ тауҙары
- Оло Кавказ
- Төп Кавказ Һырты
- Ҡаялы һырт (Кавказ)
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Федеральная служба госрегистрации…. Государственный каталог географических названий. — 2018.
- Пагирев Д. Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказского края (ссылка для копирования, формат djvu). — Кавказского Военно-Топографического Отдела. — 1913.
- Чупахин В. М. Физическая география Северного Кавказа. — Ростов/Д, 1974.
- Короновский Н. В. Геология России и сопредельных территорий. — Москва: "Академия", 2011. — 240 с.(недоступная ссылка) Проверено Март 2020.
- К. Н.Паффенгольц. Геологический очерк Кавказа. — Ереван: Изд-во АН Армянской ССР, 1959. — 506 с.
- Овчинников А. М. Общая гидрогеология. — 2-е., испр. и доп.. — Москва: Государственное научно-техническое издательство литературы по геологии и охране недр, 1955. — 385 с.
- Кузнецов Н. И. О ботанико-географических исследованиях Кавказа, совершённых по поручению Императорского Русского Географического Общества // Известия Императорского Русского Географического Общества. — СПБ., 1902. — В. II. — Т. XXXVIII. — С. 206—227.
- Уломов В. И., Данилова Т. И., Медведева Н. С., Полякова Т. П., Л. С.Шумилина К оценке сейсмической опасности на Северном Кавказе // Институт физики Земли им. О. Ю.Шмидта РАН. — Москва: РАН, 2007. — В. 7. — С. 31..45.
- Говоров С. С. 1 // Грозненский альпинизм советского периода. — Москва, 2017. — 169 с.
- Говоров С. С. 2 // Грозненский альпинизм советского периода. — Москва, 2017. — 190 с.
- Атаев З. В. Орографические особенности высокогорий Восточного Кавказа // Институт физики Земли им. О. Ю.Шмидта РАН. — Москва: РАН, 2012. — В. 5. — С. 132—136.
- Атаев З. В., Братков В. В. Горные ландшафты Северного Кавказа // Институт физики Земли им. О. Ю.Шмидта РАН. — Москва: РАН, 2013. — В. 3. Архивировано из первоисточника 17 апрель 2016.
- Твердый А. В. 1, 2 // Топонимический словарь Северного Кавказа. — Краснодар: Краснодарское книжное издательство, 2006. — 190 с.
- Панов В. Д. Эволюция современного оледенения Кавказа. — СПб.: Гидрометеоиздат, 1993. — ISBN 5-286-00959-X.
- Карты Генерального штаба СССР (система координат 1940 г., БСВ). — Масштаб: в 1 см 2 км (1:200 000), в 1 см 1 км (1:100 000) и в 1 см 500 м (1:50 000); состояние местности на 1981-1988 гг. — Изданы с оригинала ГУГК СССР, 1979—1990. — (составлены по карте масштаба 1:50 000, созданной по материалам съёмки 1945-1960 гг. и исправлены по карте масштаба 1:50 000, обновлённой в 1975-1988 гг.).
- Карты ФГУП «Государственного научно-внедренческого центра геоинформационных систем и технологий» («Госгисцентр»). — Масштаб: в 1 см 2 км (1:200 000), в 1 см 1 км (1:100 000), в 1 см 500 м (1:50 000), в 1 см 250 м (1:25 000). — М., 2001.