Левкин Иван Иванович
| Левкин Иван Иванович | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 СССР |
| Тыуған көнө | 20 апрель 1903 |
| Тыуған урыны | Олонецкая губерния[d], Рәсәй империяһы |
| Вафат булған көнө | 21 июнь 1974 (71 йәш) |
| Вафат булған урыны | Спасская Губа[d], Кондопожский район[d], Карел Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы, РСФСР, СССР |
| Һөнәр төрө | шағир |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
 |
Левкин Иван Иванович (20 апрель 1903 йыл — 21 июнь 1974 йыл) — карел совет композиторы, шағир, йыр фольклоры йыйыусы. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Карелияның иң боронғо халыҡ хорҙарына — Петровка (беренсе Карел колхоз хорына) һәм Веллер хорҙарына нигеҙ һалыусы. Карел-Фин ССР-ының атҡаҙанған артисы (1949), РСФСР-ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре.
Биография[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Иван ИвановичЛевкин 1903 йылдың 20 апрелендә Олонец губернаһы Мунозеро ауылында (бөгөнгө Карелияның Кондопога районына инә) карел күп балалы крестьян ғаиләһендә тыуа. Спас Губаһында сиркәү-мәхәллә мәктәбе тамамлағандан һуң эшләп йөрөй башлай. 8 йәштән пекарняла эшләй, 9 йәшендә балалар приютына бирелә, сиркәү хорында, ауыл туйҙарында йырлай, үҙешмәкәр сәнғәттә ҡатнаша башлай.
1925-1927 йылдарҙа РКК сафтарында хеҙмәт итә, Карелия егер батальонында хеҙмәт итә. 1927-1929 йылдарҙа Онега заводында эшләй торған.
1929-1931 йылдарҙа Ленинград Карелия драма техникумында уҡый. 1931-1935 йылдарҙа Карел Автономиялы ССР Мәғариф комиссариаты эргәһендә сәнғәт агитация төркөмө рәйесе. 1935-1972 йылдарҙағы шәхси фондында һәм урыҫ карел телдәрендә 54 эш һаҡлана.
Левкин И. Карелияла иң ҙур хор коллективтары — 1936 йылда Карелия халыҡ хорын һәм 1938 йылда Карелия халыҡ Веллер хорын ойоштора һәм етәкләй.
Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы, диңгеҙ пехотаһында хеҙмәт иткән, яраланған, 1945 йылда демобилизацияланған.
1945-1963 йылдарҙа тормошта барлыҡҡа килгән хор коллективтары рәйесе.
1963 йылдан персональ пенсионер.
Иван Левкин 70-тән ашыу әҫәр яҙған. Улар араһында рус теленән карел теленә тәржемә ителгән йырҙар, шулай уҡ карел йырҙары, таҡмаҡтар һәм шигырьләр бар. И.И. Левкина йырҙары Карелияның танылған музыка коллективтары — «Кантеле» йыр һәм бейеү ансамбле, «Oma pajo» Карелия халыҡ хоры, «Myllärit» фолк-рок төркөмө һ. б. репертуарының айырылғыһыҙ өлөшө булып тора.
- «Ruskei neičyt, valgei neičyt» («Ҡыҙыл ла йөҙө, сал йөҙө лә»)
- «Kazvatti mami minun» («Әсәй мине үҫтерҙе»)
- «Ongo kaunis Karjala» («Яҡшы Карелия»)
- «Kuldaizen kel istuimmo» («Һөйгәнем менән ултырҙыҡ»)
- «Ruispeldo» («Арыш ҡыры»)
- "Gul'aičin min" («Мин йөрдөм»)
- «Petroskoi» («Петрозаводск»)[1]
Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Карелия: энциклопедия: 3 т. / гл. ред. ф. Титов. 2 т.: К-П - Петрозаводск: ИД «Петропавловск», 2009. 159-464 с. с.: ил., сост. ISBN 978-5-8430-0125-4(т. 2)