Ғәрәп яҙмаһы: өлгөләр араһындағы айырма

Һылтанмаларҙы төҙәтергә
Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
2 юл: 2 юл:
|имя = Ғәрәп яҙмаһы
|имя = Ғәрәп яҙмаһы
|тип = консонантное
|тип = консонантное
|языки = [[Арабский язык|Арабский]], [[фарси]], [[курдский язык|курдский]], [[уйгурский язык|уйгурский]], [[пушту]], [[урду]] и др.
|языки = [[Ғәрәп теле|Арабский]], [[фарси]], [[курд теле|курд]], [[уйғыр теле|уйғыр]], [[пушту]], [[урду]] һәм баш.
|где возникла =
|где возникла =
|территория = [[Аравийский полуостров]], [[Ближний Восток]], [[Средняя Азия]], [[Северная Африка]].
|территория = [[Ғәрәп ярымутрауы]], [[Яҡын Көнсығыш]], [[Урта Азия]], [[Төньяҡ Африка]].
|дата =
|дата =
|период = с [[V век]]а
|период = с [[V век]]а

00:30, 9 ғинуар 2014 өлгөһө

Ғәрәп яҙмаһы

Пример
Пример

Яҙыу тибы

консонантное

Телдәр

Арабский, фарси, курд, уйғыр, пушту, урду һәм баш.

Таралған территория

Ғәрәп ярымутрауы, Яҡын Көнсығыш, Урта Азия, Төньяҡ Африка.

Тарихы
Осор

с V века

Барлыҡҡа килеүе

Ханаанейское письмо

Финикийское
Арамейское
Сирийское
Арабское
Үҙенсәлектәре
Статусы

В пользовании

Яҙыу йүнәлеше

справа налево

Билдәләр һаны

28

Юникод диапазоны

U+0600 — U+06FF
U+0750 — U+077F
U+FB50 — U+FDFF
U+FE70 — U+FEFF

ISO 15924

Arab (#160)

 Ғәрәп яҙмаһы Викимилектә
Шаблон: просмотр • обсуждение • править
Хәҙерге ғәрәп каллиграфия

Ғәрәп яҙмаһының төп үҙенсәлеге шул: бында текст уң яҡтан башланып, һулға табан китә. Тыныш билдәләренән өтөр аҫтан өҫкә ҡарай күтәрелеп, осо уңға бөгөлә (،), ә һорау билдәһе уң яҡҡа ҡаратып ҡуйыла (؟). Цифрҙар иһә уңдан һулға түгел, ә һулдан уңға уҡыла.

Ғәрәп яҙыуында баш хәрефтәр юҡ. Унда һөйләм башында ла, яңғыҙлыҡ исемдәрҙә лә шул уҡ юл хәрефтәре яҙыла.

Ғәрәп яҙмаһының йәнә бер үҙенсәлеге — бында һүҙҙәге бөтә хәрефтәр бергә ҡушып яҙылмай, бер үк һүҙ икегә, өскә, хата унан да күберәк өлөшкә бүлеп яҙыла. Сөнки ғәрәп телендә үҙенән һуң килгән хәрефкә ялғап, тоташтырып яҙып булмай торған өҙөк хәрефтәр бар. Ошо сәбәптән һәр хәрефтең дүрт төрлө яҙылышы бар:

  • яңғыҙ — хәрефтең яңғыҙ яҙылышы;
  • башта — һүҙ башында йәки һүҙ эсендәге өлөш башында яҙылышы;
  • уртала — һүҙ йәки өлөш уртаһында яҙылышы;
  • аҙаҡта — һүҙ йәки өлөш аҙағында яҙылышы.
Ғәрәп әлифбаһы
Исеме Транскрипцияһы Яҙылышы Яңғыҙ
Аҙаҡта Уртала Башта
әлиф — ـا ـا ا ا
бә [b] ـب ـبـ بـ ب
тә [t] ـت ـتـ تـ ت
ҫә [θ] ـث ـثـ ثـ ث
джим [dʒ], [ɡ] ـج ـجـ جـ ج
хә [ħ] ـح ـحـ حـ ح
ха [x] ـخ ـخـ خـ خ
дәл [d] ـد ـد د د
ҙәл [ð] ـذ ـذ ذ ذ
рә [r] ـر ـر ر ر
зәйн [z] ـز ـز ز ز
син [s] ـس ـسـ سـ س
шин [ʃ] ـش ـشـ شـ ش
сад [sˤ] ـص ـصـ صـ ص
дад [dˤ] ـض ـضـ ضـ ض
та [tˤ] ـط ـطـ طـ ط
ҙа [ðˤ], [zˤ] ـظ ـظـ ظـ ظ
ъәйн [ʕ] ـع ـعـ عـ ع
ғайн [ɣ] ـغ ـغـ غـ غ
фә [f] ـف ـفـ فـ ف
ҡаф [q] ـق ـقـ قـ ق
кәф [k] ـك ـكـ كـ ك
ләм [l] ـل ـلـ لـ ل
мим [m] ـم ـمـ مـ م
нүн [n] ـن ـنـ نـ ن
һә [h] ـه ـهـ هـ ه
үәү [w] ـو ـو و و
йә [j] ـي ـيـ يـ ي

Әҙәбиәт

  • Ковалев А. А., Шарбатов Г. Ш. Учебник арабского языка. — М.: Издательская фирма «Восточная литература» РАН, 1999.
  • Сегаль В. С. Начальный курс арабского языка. — М.: Изд. ИМО, 1962.
  • Халидов Б. З. Учебник арабского языка. — Ташкент: Изд. «Укитувчи», 1977.
  • Юшманов Н. В. Грамматика литературного арабского языка. — Л., 1928.
  • مصطفى الغلاييني جامع الدروس العربية المكتبة العصرية 2000 م
  • Pihan, A. P. Notice sur les divers genres d'écriture ancienne et moderne des Arabes, des Persans et des Turcs. — Paris, 1856.

Тышҡы һылтанмалар

Иҫкәрмәләр

«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Ғәрәп_яҙмаһы&oldid=416724» битенән алынған