Грегори Пек

Грегори Пек
Gregory Peck
1948 йылдағы студия фотоһы
Исеме	Элдред Грегори Пек
Тыуған көнө	5 апрель 1916({{padleft:1916|4|0}}-{{padleft:4|2|0}}-{{padleft:5|2|0}})[…]
Тыуған урыны	АҠШ, Калифорния, Ла-Хойя
Вафат көнө	12 июнь 2003({{padleft:2003|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:12|2|0}})[…] (87 йәш)
Һөнәре	актёр
Карьераһы	1942—2000
Наградалары	Президент Азатлыҡ миҙалы «Оскар» (1963)
IMDb	ID 0000060
gregorypeck.com
Грегори Пек Викимилектә

Элдред Грегори Пек (ингл. Eldred Gregory Peck; 5 апрель 1916 йыл — 12 июнь 2003 йыл) — Америка актёры, 1940—1960 йылдарҙағы Голливуд йондоҙҙары араһынан иң популярҙарҙың береһе. «Аждаһаны үлтереү» (1962) фильмында адвокат Аттикус Финч роле өсөн «Иң яҡшы актёр» номинацияһында «Оскар» премияһы лауреаты. 1999 йылда Пек Америка киносәнғәте институты версияһы буйынса тарихтағы 100 иң бөйөк киноактёрҙар исемлегенең 12-се юлын биләне.

Биографияһы

Йәш сағында

Элдред Грегори Пек 1916 йылдың 5 апрелендә Калифорния штатының яр буйы Ла-Хойя (ингл. La Jolla), ҡалаһында, Сан-Диегонан алыҫ түгел ерҙә, аптекарь ғаиләһендә тыуған. Пекка өс йәш кенә булған саҡта әсәһе атаһын ташлап китә. Пектың атаһы сығышы буйынса үҙенең атаһы яғынан инглиз, әсәһе яғынан — ирланд, ә әсәһе — атаһы яғынан шотланд һәм әсәһе яғынан — инглиз булған. Пектың атаһы католик булған, әсәһе лә никахҡа ингәндән һуң католицизмды ҡабул итә. Баланы өләсәһе Кейт Эйерс тәрбиәләй. Пек Лос-Анджелеста хәрби академияла һәм Берклиҙа Калифорния университетында белем ала.

Уҡыуы өсөн Пек үҙе түләргә мәжбүр була, шуға күрә ул урам йыйыштырыусыһы, официант, ҡашыяҡ йыйыусы ла булып эшләй. Университетта Пек иғтибарын айырыуса әҙәбиәткә һәм актёр оҫталығына бүлә, университет театры сәхнәһендә сығыштар яһай. 1939 йылда ул фәндәр бакалавры дәрәжәһен ала, әммә актёр юлынан китергә ниәт итә һәм Нью-Йоркка юллана. Бродвейҙа уны бер кем дә ҡушҡуллап ҡаршы алмай, һәм Пек йәрминкәлә саҡырыусы һәм «Радио-сити» мюзик-холлда билет тикшереүсе булып эшләргә мәжбүр була. Һуңынан ул Эй-би-си телестудия янында һәм ҡайһылыр ваҡытта хатта манекенщик булып та эшләй.

Карьераһының башы

Икенсе донъя һуғышы йылдарында ул һуғышта етди йәрәхәтләнеүе арҡаһында ҡатнашмай. Бынан тыш, Станиславский ысулы буйынса актёр оҫталығы курсын үтеү өсөн уға стипендия бирәләр. Ике театраль сезонынан һуң Пек өсөн Бродвейға юл асыла. Бродвей сәхнәләрендә ул уйнаған өс спектакль дә уңышһыҙ була, әммә шәхсән Пектың үҙенең уйнауы театраль тәнҡитселәре тарафынан ыңғай баһалана. Голливуд та быны күрмәй ҡалмай. 1944 йылда «Дан көндәре» кинофильмында урыҫ партизаны ролен уйнай, фильм буйынса уның партнеры Тамара Туманова була. Һуғыш тамамланғандан һуң фильм «Дан көндәре» фильмы маккартистар тарафынан «коммунистик пропаганда» тип иғлан ителә, ә Советтар Союзында Пек сығышы буйынса урыҫ тигән имеш-мимештәр тарала.

Голливудтағы уңышы

Шул уҡ 1944 йылда Пек «Батшалыҡ асҡысы» фильмында төшә һәм юғары намыҫлы священник ролен башҡара. Фильм уға йондоҙ статусын алып килә. Голливуд йондоҙҙарының күпселеге армияла хеҙмәт иткәнгә күрә, Пек өсөн эш баштан ашырлыҡ була. Әммә был уның башын әйләндермәй. Ул бик ентекләп ролдәрҙе һәм сценарийҙарҙы һайлай, бер үк амплуа эсендә бикләнеп ҡалмаҫҡа һәм, мөмкин тиклем, үҙенең үҙаллылығын һаҡлап ҡалырға тырыша. 1946 йылда «Оскар» премияһы лауреатлығына беренсе тапҡыр дәғүә итә.

2000 йылда Канны фестивалендә

Кинола илле йыл эшләү осоронда Пек илленән ашыу фильмда төшкән. Бер нисә мәртәбә уны Оскарға номинацияға тәҡдим итәләр, әммә уға бер мәртәбә генә ҡәҙерле статуэтканы ҡулға алыу бәхете татый — «Мәрәкәселде үлтереү» кинокартинаһы өсөн, был фильмда ул адвокат Аттикус Финчты уйнай. Фильм 1962 йылда экранға сыға, был ваҡытта Америка Ҡушма Штаттары афроамериканлыларҙың гражданлыҡ хоҡуҡтары өсөн көрәш аренаһы булып китә, шуға күрә фильм кинематография өлкәһендә генә түгел, ижтимағи-сәйәси өлкәһендә лә ҙур ваҡиға була.

Киносәнғәт донъяһында бик күренекле йондоҙ булһа ла, Пек ҡайһы берҙә үҙенең тыуған ҡалаһында бәләкәй генә «Плейхауз» театрында сығыш яһауын дауам итә, был театрға ул Мел Феррер менән берлектә 1947 йылда нигеҙ һалған булған. Ә ғүмеренең аҙағында бөтә Американы тиерлек «Грегори Пек менән һөйләшеүҙәр» исемле бер кешелек шоу менән йөрөп сыға, үҙе тураһында һөйләй, тыңлаусыларҙың һорауҙарына яуап бирә. 1987 йылда СССР-ға сәйәхәт ҡыла. Грегори Пек үҙ өйөндә, Лос-Анджелеста, 2003 йылдың 12 июнендә йөрәк сиренән һәм бронхиаль пневмонияһынан вафат була, уға 87 йәш була. Лос-Анджелеста Батшабикә Фәрештәләре Соборының мавзолейында ерләнә.

Шәхси тормошо

Граумандың Ҡытай театры алдында Грегори Пектың аяҡтары һәм ҡулдарының эҙҙәре.

1942 йылдың октябрь айында Грегори Пек фин сығышлы Грета Кукконен менән никахлаша. 1955 йылдың 30 декабрендә айырылыу ваҡыты килеп етә, әммә ир менән ҡатын йылы, дуҫтарса мөнәсәбәттәрен айырылышыуҙан һуң да һаҡлап ҡала алалар. Грета иренә өс ул бүләк итә: Джонатан (1944—1975), Стивен (1946) һәм Кэри Пол (1949). Өлкән улдары, актёр һәм телерепортер, 1975 йылда атылып үлә. Стивен Пек Вьетнам һуғышы ветерандарына әүҙем ярҙам итә. Кэри Пол Пек сәйәси амбицияларға эйә була һәм ике тапҡыр Калифорния штатынан АҠШ-тың Конгресына һайлауға үҙ кандидатураһын тәҡдим итә: 1978 йылда — беренсе мәртәбә, 1980 йылда, атаһы һәм ғаилә ағзаларының ярҙамына таянып — икенсе мәртәбә, әммә икеһендә лә республиканлылар партияһы вәкиле Боб Дорианды үтә алмай.

Грета Кукконен менән айырылышҡандың иртәгеһенә, 1955 йылдың 31 декабрендә, актёр француз журналисы Вероник Пассанигә өйләнә. Пассани һәм Пек беренсе мәртәбә 1953 йылда осрашалар, был күрешеү эшлекле осрашыу була — Вероник актёрҙан «Рим каникулдары» фильмында төшөр өсөн Римға китер алдынан интервью ала. Алты ай үткәс, Пек Пассанигә шылтырата һәм ланчҡа саҡыра. Ошо осрашыуҙан һуң, улар актёрҙың вафатына тиклем бер-береһенән айырылмайҙар, 48 йыл бергә йәшәйҙәр. Был никахта Пектың улы Энтони һәм ҡыҙы Сесилия тыуалар.

Фильмографияһы

Йыл		Русса исеме	Төп телдә исеме	Роль
1944	ф	Данлы көндәр	Days of Glory	Владимир
1945	ф	Батшалыҡтан асҡыстар	Keys of the Kingdom	атай Фрэнсис Чизхольм
	ф	Тәүәккәллек үҙәне	Valley of Decision	Пол Скотт
	ф	Арбалған	Spellbound	Джон Бэллантайн / доктор Энтони Эдвардс
1946	ф	Болан балаһы	Yearling	Эзра «Пенни» Бэкстер, отец Джоди
	ф	Ҡояш аҫтында дуэль	Duel in the Sun	Льютон «Льют» Маккенлес
1947	ф	Парадайндың эше	Paradine Case	Энтони Кин, адвокат
	ф	Джентльмендар килешеүе (фильм)	Gentleman’s Agreement	Филип Шёйлер Грин
	ф	Макомберҙың эше	The Macomber Affair	Роберт Уилсон
1948	ф	Һары һауа	Yellow Sky	Джеймс «Стрич» Доусон
1949	ф	Вертикаль осош (фильм)	Twelve O’Clock High	бригада генералы Фрэнк Сэвидж
	ф	Оло ғонаһсы	Great Sinner	Фёдор
1950	ф	Уҡсы	Gunfighter	Джимми Ринго
1951	ф	Капитан Горацио Хорнблоуэр	Captain Horatio Hornblower R.N.	капитан Горацио Хорнблоуэр
	ф	Давид һәм Вирсавия	David and Bathsheba	Царь Давид
1952	ф	Килиманджаро ҡарҙары(фильм)	Snows of Kilimanjaro	Гарри Стрит
	ф	Донъя уның ҡулдарында	World in His Arms	Джонатан Кларк
1953	ф	Миллион фунт стерлинглы банк билеты	Million Pound Note	Генри Адамс
	ф	Рим каникулдары	Roman Holidays	Джо Брэдли
1954	ф	Төнгө кешеләр	Night People	полковник Стив Ван Дайк
	ф	Алһыу-зәңгәр тигеҙлек	Purple Plain	Squadron Leader Bill Forrester
1956	ф	Моби Дик	Moby Dick	капитан Ахав
	ф	Күкһел фланель костюмдағы кеше	Man in the Gray Flannel Suit	Tom Rath
1957	ф	Ҡатын-ҡыҙҙы ижад итеп (фильм)	Designing Woman	Mike Hagen
1958	ф	Ҙур ил (фильм)	The Big Country	Джеймс Маккей / ингл. James McKay
	ф	Бравадос	Bravados	Джим Дугласс
1959	ф	Тәңресе һөйәркә	Beloved Infidel	Фрэнсис Скотт Фицджеральд
	ф	Яр буйында (фильм)	On the Beach	һыу аҫты кәмә командиры Дуайт Лайонел
	ф	Порк Чоп Хилл бейеклеге (фильм)	Pork Chop Hill	Lt. Joe Clemons
1961	ф	Наварон утрауы пушкалары	Guns of Navarone	капитан Кит Мэллори
1962	ф	Көнбайыш нисек яуланды (фильм)	How the West Was Won	Клив Ван Вейлен
	ф	Ҡурҡыу ҡултығы (фильм, 1962)	Cape Fear	Сэм Боуден
	ф	Мәрәкәселде үлтерергә	To Kill a Mockingbird	Аттикус Финч
1963	ф	Медицина докторы капитан Ньюмэн	Captain Newman, M.D.	капитан Джозеф Ньюмен / ингл. Capt. Josiah J. Newman, MD
1964	ф	Нурһыҙ атты күр	Behold a Pale Horse	Manuel Artiguez
1965	ф	Мираж	Mirage	David Stillwell
1966	ф	Арабеска	Arabesque	Prof. David Pollock
1968	ф	Айҙың эҙҙәренән	Stalking Moon	Sam Varner
1969	ф	Маккенна алтыны	Mackenna’s Gold	Маккенна
	ф	Рәйесь	Chairman	John Hathaway
	ф	Юҡҡа сыҡҡандар	Marooned	Чарльз Кейт, NASA осоштары программаһы директоры
1974	ф	Билли-ике эшләпә	Billy Two Hats	Arch Deans
1976	ф	Омен	Omen	посол Роберт Торн
1977	ф	Макартур	MacArthur	генерал Дуглас Макартур
1978	ф	Бразилия малайҙары	Boys from Brazil	доктор Йозеф Менгеле
1980	ф	Диңгеҙ бүреләре	Sea Wolves	полковник Льюис Гордон Пу
1982	ф	Зәңгәр һәм күкһел	Blue and the Gray	Авраам Линкольн
1983	ф	Алһыу һәм ҡара	Scarlet and the Black	монсиньор Хью О’Флаэрти
1987	ф	Иҫ киткес Грейс һәм Чак	Amazing Grace and Chuck	President
1989	ф	Иҫке гринго	Old Gringo	Ambrose Bierce
1991	ф	Ҡурҡыу ҡултығы	Cape Fear	адвокат Ли Хеллер
	ф	Кеше аҡсаһы	Other People’s Money	Эндрю Йоргенсон / ингл. Andrew Jorgenson
1998	ф	Моби Дик (ТВ)	Moby Dick	Father Mapple

Әҙәбиәт

• Michael Freedland: Gregory Peck. A Biography. 1980 New York
• Fishgall Gary: Gregory Peck. A Biography. 2002 New York
• Lynn Haney: Peck Gregory. Charmed A Life. 2004 New York

Һылтанмалар

• Грегори Пек  (инг.) Internet Movie Database сайтында
• Грегори Пек (инг.) Internet Broadway Database сайтта