Чёртово Городище (тау)

Чёртово Городище
Яҡынса бейеклеге	20 метр
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Екатеринбург
Диңгеҙ кимәленән бейеклек	347 метр
Чёртово Городище Викимилектә

Чёртово Городище — Рәсәйҙең Свердловск өлкәһендәге тау һәм шул исемле ҡая массивы. Тау ҡаялары менән 4,5 км Иҫәт ҡасабаһынан көньяҡҡа — Екатеринбург тирәһендә урынлашҡан. Тау түбәһендә елдән ашалған рәүешле гранит тау ҡалдыҡтары. Флораһы — ҡая үҫемлектәре. Геоморфологик тәбиғәт ҡомартҡыһ.ы, Популяр туризм һәм әүҙем ял итеү объекты. Ҡаяға үрмәләү спорты менән шөғөлләнеүселәр араһында ҙур популярлыҡ менән файҙаланыла

Тасуирламаһы

Тау бөтә яҡтан тотош урман менән ҡапланған һөҙәк битләүҙәрҙән тора. Ҡаялар тау түбәһендәге һыртта, гранит плитәләрҙән өйөлгән постаментта, бейеклеге 25 метрлы айырым башня массивтары күтәрелгән. «Ҡаласыҡтың» төньяҡ стенаһы ҡаяға үрмәләүселәрҙә ҙур ҡыҙыҡһыныу тыуҙыра..Бында төрлө ҡыйынлыҡтар буйынса юл: һулдан — яңы башлап үрмәләүселәр өсөн, уң һәм үҙәк өлөшөндә категориялы спортсмендар өсөн — текә ҡая трассаһы. Көньяҡ стенаһы һөҙәк. Баҫҡыс буйлап ҙур булмаған йылға Семипалатинка (Иҫәт йылғаһының ҡушылдығы) үҙәненә төшә.

1861 йылда тау ҡалдыҡтарына фәнни тасуирламаны беренсе булып УОЛЯ. ағзалары бирә. XIX быуаттың аҙағында, Урал тимер юлы асылғандан һуң, Шайтан ҡаласығына күпләп килә башлайҙар. 1980—1885 йылдарҙа ҡая районы туристар өсөн ябыла. Был йылдар эсендә сүп-сары түгепә, емеректәрҙән таҙартыла. СССР- ҙа беренсе скалодром. йыһазландырыла. Тәбиғи рәүештә үлән менән ҡаплана, ағастар үҫеп китә.

Үҫемлектәре

Чёртово Городище флораһы бик күп ҡая үҫемлектәренән тора. Шул иҫәптән һаҡлауға индерелгән: Урал эндемигы Клера Астрагал (был уның иң Төньяҡ Уралдың көнсығыш битләүҙәрендәге урыны), ябай абаға , артыш һәм башҡа үҫемлектәр.

Археологияһы

Ҡаласыҡ тарихи ҡомартҡы булып тора. Унда боронғо металлургия производствоһы, иртә тимер быуатына һәм урта быуаттарға ҡараған ҡорбан килтереү урыны бар. Этҡол мәҙәниәте керамика фрагменттары табылған. Шулай уҡ һуңғы ваҡытта: батыр, юдин һәм молчановский тибындағы (X—XIII бб. я. э.)

• 
  Ҡаяның көньяҡ стеналары
• 
  Шайтан ҡаласығында ҡыш
• 
  Шайтан ҡаласығы яғына барған юл станцияһы
• 
  Был юл Шайтан ҡаласығының көньяҡ яғына ауыша
• 
  Шайтан ҡаласығында көҙ
• 
  Шайтан ҡаласығында киске шәфәҡ
• 
  Урал итәгендә "Шайтан ҡаласығы". В.Л.Метенков фотооткрыткаһы,XX быуат башында

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Ете Ағай һәм Бер Һеңле

Һылтанмалар

• Чертово Городище (гора)
• «Шайтан ҡаласығы: тәбиғәт мөғжизәләре тураһында ҡыҙыҡлы факттар» — ютубканал видеояҙма күҙәтеүе булған «Уралда».
• Урал. Иллюстрированная краеведческая энциклопедия. Чёртово Городище