Екатеринбург
Перейти к навигации
Перейти к поиску
| Ҡала | |||||
| Екатеринбург сыбыр Цыбар-тора | |||||
 | |||||
| |||||
| Ил | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Регион | |||||
| Координаталар | |||||
| Эске бүленеш |
7 район | ||||
| Башлыҡ | |||||
| Нигеҙләнгән | |||||
| Элекке исеме |
1924 -1991 - Свердловск | ||||
| Ҡала с | |||||
| Майҙаны | |||||
| Бейеклеге |
270 м | ||||
| Климат тибы |
умеренно-континентальный | ||||
| Халҡы |
1 396 074 кеше (2013) | ||||
| Тығыҙлығы |
2866 кеше/км² | ||||
| Агломерация |
2 211 425 | ||||
| Милли состав | |||||
| Этнохороним |
екатеринбу́ргсы | ||||
| Сәғәт бүлкәте | |||||
| Телефон коды | 343 | ||||
| Почта индексы |
620XXX | ||||
| Һанлы танытмалар | |||||
| Автомобиль коды |
66, 96, 196 | ||||
| ОКАТО |
65401 | ||||
| Рәсми сайт |
[http://екатеринбург.рф/
http://www.ekburg.ru/ екатеринбург.рф/
http://www.ekburg.ru/] | ||||
| День города в 2022 году |
20.08.22 | ||||
| бүләктәр |
| ||||
| «халыҡ» исемдәре |
Екат, Ёбург, ЕКБ, Урал башҡалаһы | ||||
.svg)
.svg)
.svg)
Екатеринбу́рг (1924—1991 йылдарҙа — Свердло́вск; сыбыр Цыбар-тора) — Рәсәйҙәге ҡала. Урал федераль округының һәм Свердловск өлкәһенең үҙәге. Халыҡ һаны буйынса илдә 4-се урынды биләй (Мәскәү, Санкт-Петербург, Новосибирск ҡалаларынан һуң).
География[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Иҫәт йылғаһы ярында урынлашҡан.
Тарих[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
1919—1924 йылдарҙа Екатеринбург губернаһының үҙәге.
1919—1940 йылдарҙа ҡалала Свердловск татар-башҡорт педагогия техникумы эшләгән.
Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Ғарипов Рауил Ҡасим улы (15.03.1951), ғалим-тел белгесе. 1979 йылдан Бөрө дәүләт педагогия институты, 1991 йылдан Башҡорт дәүләт педагогия институты һәм М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 2000 йылдан француз теле кафедраһы, 2011 йылдан — роман-герман тел ғилеме һәм сит ил әҙәбиәте кафедраһы мөдире. Филология фәндәре докторы (2000), профессор (2000). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәғариф хеҙмәткәре (2007) һәм мәғариф отличнигы (2005), Рәсәй Федерацияһының почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2012)[4].
- Ғарипов Тимур Мөхәммәт улы (26.02.1975), театр актёры. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған артисы һәм Шәйехзада Бабич исемендәге йәштәр дәүләт премияһы лауреаты (2003).
Мәғариф[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Рәсәйҙең беренсе Президенты Б. Н. Ельцин исемендәге Урал федераль университеты
- Урал дәүләт тау университеты
- Урал дәүләт педагогия университеты
- Урал дәүләт иҡтисад университеты
- Урал дәүләт урман хужалығы университеты
- Урал дәүләт тимер юлдары университеты
- Урал дәүләт аграр университеты
- Урал дәүләт медицина университеты
- Рәсәй дәүләт профессиональ-педагогия университеты
- Урал дәүләт физик культура университеты[5][6]
- Г. В. Плеханов исемендәге Рәсәй иҡтисад университеты[7]
- Урал дәүләт юридик академияһы
- Рәсәй Президенты ҡарамағындағы Рәсәй халыҡ хужалығы һәм дәүләт хеҙмәте академияһы (РАНХиГС) филиалы.
Климат[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
| Ҡала климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрһәткес | Ғин | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Йыл |
| Абсолют максимум, °C | 5,6 | 9,4 | 17,3 | 28,8 | 33,4 | 35,6 | 38,8 | 37,2 | 31,9 | 24,7 | 13,5 | 5,9 | 38,8 |
| Уртаса максимум, °C | −9,1 | −6,8 | 1,0 | 9,8 | 17,4 | 23,0 | 24,4 | 21,1 | 14,5 | 6,8 | −2,8 | −7,9 | 7,6 |
| Уртаса температура, °C | −12,6 | −11,1 | −3,8 | 4,3 | 11,3 | 17,1 | 19,0 | 15,9 | 9,8 | 3,4 | −5,8 | −11 | 3,0 |
| Уртаса минимум, °C | −15,7 | −14,5 | −7,6 | 0,0 | 6,2 | 12,1 | 14,4 | 11,9 | 6,4 | −0,7 | −8,3 | −13,7 | −0,7 |
| Абсолют минимум, °C | −44,6 | −42,4 | −39,2 | −21,8 | −13,5 | −2,3 | 1,5 | −1 | −9 | −26,6 | −39,2 | −46,7 | −46,7 |
| Яуым-төшөм нормаһы, мм | 27 | 20 | 21 | 28 | 50 | 75 | 90 | 73 | 58 | 39 | 33 | 27 | 541 |
| Сығанаҡ: Погода и климат | |||||||||||||
.jpg)
|
.jpg)
|
.jpg)
|
.jpg)
|
| Яҙ | Йәй | Көҙ | Ҡыш |
Транспорт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Екатеринбург — илдең эре транспорт-логистик үҙәге (Кольцово (аэропорт)). Ҡаланың төп аэропорты «Рәсәй аэропорттары» холдингҡа инә («Ренова» составында)[8].
Милли состав[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
| Милләт | Һан, кеше. |
милләте күрһәткәндәрҙен % |
|---|---|---|
| урыҫтар | 1 106 688 | 89,04 % |
| татарҙар | 46 232 | 3,72 % |
| украиндар | 12 815 | 1,03 % |
| башҡорттар | 11 922 | 0,96 % |
| мариҙар | 6 481 | 0,52 % |
| әзербайжандар | 6 381 | 0,51 % |
| тәжиҡтар | 5 868 | 0,47 % |
| әрмәндәр | 5 271 | 0,42 % |
| йәһүд | 4 339 | 0,35 % |
| үзбәктәр | 4 072 | 0,33 % |
| башҡа милләтәр | 32 863 | 2,64 % |
| милләте күрһәткәндәр | 1 242 932 | 100 % |
| дөйөм халҡы | 1 383 179 |
Дин[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Троицк ғибәҙәтхана, Екатеринбург
Әрмән сиркәүе
Протестанттар сиркәүе
Мәсет , Екатеринбург
Екатеринбург синагогаһы
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- ↑ Екатеринбург. Панорама недели. Выпуск 16 (24-30 мая 2010 года)
- ↑ Основные положения Генерального плана муниципального образования «город Екатеринбург»
- ↑ Стратегический план развития Екатеринбурга до 2015 года. Раздел II. Исходные конкурентные возможности Екатеринбурга. Внутренние факторы развития города.
- ↑ Башҡорт энциклопедияһы — Ғарипов Рауил Ҡасим улы (Тикшерелеү көнө: 14 март 2021)
- ↑ [1] 2016 йылдың 5 март көнөндә архивланған.
- ↑ [2] 2016 йылдың 27 ғинуар көнөндә архивланған.
- ↑ [3]
- ↑ [ http://www.ar-management.ru/ ]
- ↑ Национальный состав, владение языками, гражданство Свердловской области(недоступная ссылка)
Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Официальный сайт Администрации г. Екатеринбурга 2021 йылдың 18 октябрь көнөндә архивланған.
- Список музеев города
- Свердловский государственный театр драмы
- Ҡала Екатеринбург
- Справочник компаний Екатеринбурга
- Екатеринбург Open Directory Project (dmoz) һылтанмалар каталогында.
 Башҡорттар һаны буйынса Рәсәй тораҡ пункттары | |
|---|---|
| >100 мең кеше | |
| >50 мең кеше | |
| >25 мең кеше | |
| >10 мең кеше |  Баймаҡ • Учалы • Ишембай • Мәләүез • Күмертау • Белорет • Яңауыл• Октябрьский •  Магнитогорск •  Екатеринбург |
| >5 мең кеше | Асҡар • Аҡъяр • Дәүләкән • Иҫке Балтас • Борай • Үрге Йәркәй• Бәләбәй • Бөрө • Туймазы •  •Ырымбур  Түбәнге Варта • Сорғот •  Пермь • Златоуст •  Мәскәү • |
Төркөм эсендә тораҡ пункты урыны башҡорттар күләмә буйынса бирелде. Мәҫәлән: Баймаҡта башҡорттар 71,6% (беренсе), Учалыла – 53%(икенсе), Ишембайҙа -29,7%. | |
 Рәсәйҙең иң ҙур 50 ҡалаһы | |
|---|---|
| 1 000 000 күберәк: | Мәскәү · Санкт-Петербург · Новосибирск · Екатеринбург · Түбәнге Новгород · Ҡазан · Силәбе · Омск · Һамар · Дондағы Ростов · Өфө · Красноярск · Пермь · Воронеж · Волгоград |
| 500 000—1 000 000: | |
| 500 000 кәмерәк: | Чебоксар · Тула · Калининград · Балашиха · Курск · Улан-Удэ · Ставрополь · Севастополь · Тверь · Магнитогорск · Сочи · Иваново · Брянск · Белгород · Сургут · Түбәнге Тагил |
