Эстәлеккә күсергә

Аҡъяр (Ҡырым)

Һылтанмаларҙы төҙәтергә
Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
(Севастополь битенән йүнәлтелде)
Федераль әһәмиәтендәге ҡала, федерация субъекты -регион
Аҡъяр
Акъяр
Флаг[d] Герб[d]
Флаг Герб
Ил

Рәсәй Федерацияһы Рәсәй Федерацияһы - де факто
Украина Украина - де юре

Координаталар

44°36′00″ с. ш. 33°32′00″ в. д.HGЯO

Эске бүленеш

4 района
(9 муниципаль округ, 1 ҡала)

Губернатор

Развожаев Михаил Владимирович [1]

Нигеҙләнгән

1783

Майҙаны

863,6[2] / 1079,6 км²[2][3]

Уртаса бейеклеге

50 м

Климат тибы

ҡоро, уртаса-континенталь, урта диңгеҙ буйына яҡын[4]

Халҡы

▲408433[5] кеше (2015)

Тығыҙлығы

1972[6] кеше/км²

Агломерация

Севастополь, ▲398 973[7](регион[8])

Милли состав

урыҫтар, украиндар, белорустар һ. б.

Конфессиональ составы

православие, ислам, иудаизм

Телефон коды

+7 8692[9]

Почта индексы

299000-299699[10][11](с 1.04.2014)[12]

Һанлы танытмалар
Рәсми сайт

sev.gov.ru

Бүләктәре

Герой-ҡала Ленин ордены Октябрь Революцияһы ордены Ҡыҙыл Байраҡ ордены

Аҡъяр (Ер)
Аҡъяр
Аҡъяр
 Аудио, фото и видео Викимилектә

Аҡъяр (укр. Севастополь) — Ҡара диңгеҙ яр буйында Ҡырым ярмутрауының көньяҡ-көнбайышында урынлашҡан ҡала. Туңмай торған сауҙа һәм балыҡ тотоу диңгеҙ порты, сәнәғәт, фәнни-техник, рекреацион һәм тарихи-мәҙәни үҙәк. Ҡаһарман-ҡала исемен йөрөтә[К 1]. Аҡъярҙа Рәсәй Федерацияһы Ҡара диңгеҙ флотының төп хәрби-диңеҙ базаһы урынлашҡан.

Аҡъярҙың дәүләткә ҡарағанлығы был ерҙе идараһында тотҡан Рәсәй Федерацияһы һәм Украина араһында бәхәсле булып тора. Рәсәйҙең федератив ҡоролошона ярашлы Аҡъяр Рәсәй Федерацияһының федераль әһәмиәтендәге ҡалаһы булып тора. Украинаның административ бүленешенә ярашлы, Аҡъяр Украинаның төбәге — махсус статуслы ҡала булып тора.

ЙәғрәфиәһеЙәғрәфиәһе

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Ҡырым ярымутрауы картаһында Севастополь ҡалаһының территорияһы

Аҡъяр ҡалаһы Ҡырым ярымутрауының көньяҡ-көнбайыш өлөшөндә Гераклей ярымутрауында урынлашҡан. Ҡаланың тарихи үҙәге Аҡъяр бухтаһының көньяҡ яғында урынлашҡан. Федераль әһәмиәтендәге ҡала Аҡъяр көнсығышта Ҡырым Республикаһы менән сиктәш, башҡа яҡтағы ярҙары Ҡара диңгеҙ һыуҙары менән йыуыла.

Аланы — 1080 км².

Халҡы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Рәсәй Дәүләт статистикаһы федераль хеҙмәте мәғлүмәттәре буйынса, өлкә халҡы 416 263 (2016) кеше. Халыҡ тығыҙлығы — 385.43 кеше/км2 (2016). Ҡала халҡы — 88.55 % (2015).

Аҡъярҙа 2001 йылда — 139[13][14], 2014 йылда — 162[15] башҡорт йәшәгәне теркәлгән.

Халыҡ иҫәбе
1790[16]1802[16]1804[16]1822[16]1850[16]1866[17]1886[17]1897[18]1923[19]1926[20]
193↘171↗183↗500↗12 000↘10 000↗24 953↗53 595↗63 461↗74 551
1939[21]1944[22]1946[22]1959[23]1967[24]1970[25]1979[26]1989[26]19911995
↗109 104↘11 000↗56 000↗148 033↗209 000↗228 904↗300 686↗356 123↗366 000↗370 000
19961998199920002001[26]2009[27]2010[27]2011[27]2012[28]2013[28]
↘365 000↘356 000↘351 000↘348 000↘342 451↘339 921↗340 102↗340 297↗340 559↗342 580
2014[29]2015[30]2016[31]
↗393 304↗398 973↗416 263
NO Флаг Герб
1
2 Текст Текст

Билдәле шәхестәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ Севастополь Хөкүмәте сайтынан 2021 йыл 16 май архивланған.
  2. ↑ 2,0 2,1 Севастополь в цифрах 2014: Стат.сб./Севастопольстат. – Севастополь, 2015. – 74 с. 2018 йыл 13 июль архивланған. – с. 10
  3. ↑ Өҙөмтә хатаһы: <ref> тамғаһы дөрөҫ түгел; СФ төшөрмәләре өсөн текст юҡ
  4. ↑ Инвестиционный паспорт Севастополя 2014 йыл 24 февраль архивланған.
  5. ↑ Численность постоянного населения на 1 июля 2015 года 2016 йыл 5 март архивланған. Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по городу Севастополю (Севастопольстат)
  6. ↑ КРЫМНИОПРОЕКТ. Портрет Севастополя. 2014 йыл 29 май архивланған.
  7. ↑ Оценка численности постоянного населения произведена с учетом итогов переписи населения 2014 года, а также естественного движения населения и миграции населения. 2015 йыл 2 апрель архивланған. Росстат.
  8. ↑ ранее также Севастопольский городской совет
  9. ↑ Севастополь перешел на российскую нумерацию. Правительство Севастополя (26 сентябрь 2014). Дата обращения: 27 апрель 2015. Архивировано 8 ноябрь 2014 года. 2014 йыл 8 ноябрь архивланған.
  10. ↑ Из официального сайта Минкомсвязи РФ 2014 йыл 22 декабрь архивланған.
  11. ↑ Изменения должны произойти после выхода приказа 2014 йыл 22 декабрь архивланған. Минкомсвязи России. Одновременно со сменой кода — в городе меняется и план телефонной нумерации, с шестизначного на семизначный.
  12. ↑ Почта России приступила к обслуживанию Крыма 2015 йыл 26 апрель архивланған.
  13. ↑ Всеукраинская перепись населения 2001: Национальный состав населения.
  14. ↑ Ethnic composition: 2001 census
  15. ↑ Росстат: большинство крымчан считают себя русскими
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 И. А. Дьяконова. Население Севастополя в конце XVIII - начале XIX веков. Дата обращения: 21 апрель 2015.
  17. ↑ 17,0 17,1 И. А. Дьяконова. Население Севастополя во второй половине XIX — начале XX вв. Дата обращения: 3 октябрь 2013. Архивировано 3 декабрь 2008 года.
  18. ↑ Наличное население в губерниях, уездах, городах Российской Империи (без Финляндии)
  19. ↑ Севастополь в период с 1917 по 1941 гг.
  20. ↑ Национальный состав населения по регионам РСФСР (Крымская АССР/городские поселения)
  21. ↑ Всесоюзная перепись населения 1939 года. Численность наличного населения СССР по районам и городам. Дата обращения: 20 ноябрь 2013. Архивировано 16 ноябрь 2013 года.
  22. ↑ 22,0 22,1 Краткая история советского Севастополя
  23. ↑ Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краев, областей, районов, городских поселений, сел-райцентров и сельских поселений с населением свыше 5000 человек (кроме РСФСР)
  24. ↑ Советская историческая энциклопедия, т. 12, с. 622
  25. ↑ Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краев, областей, районов, городских поселений, сел-райцентров и сельских поселений с населением свыше 5000 человек (кроме РСФСР)
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 Кількість та територіальне розміщення населення України. Дані Всеукраїнського перепису населення 2001 року про адміністративно-територіальний поділ України, чисельність, розміщення та склад населення України за статтю, групування населених пунктів, адміністративних районів, сільських рад за чисельністю населення станом на 5 грудня 2001 року. Дата обращения: 17 ноябрь 2014. Архивировано 17 ноябрь 2014 года.
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 Статистичний збірник "Чисельність наявного населення України на 1 січня 2011 року" . - Киів, ДКС, 2011. - 112с. Дата обращения: 1 сентябрь 2014. Архивировано 1 сентябрь 2014 года.
  28. ↑ 28,0 28,1 Статистичний збірник "Чисельність наявного населення України на 1 січня 2014 року". Дата обращения: 1 сентябрь 2014. Архивировано 1 сентябрь 2014 года.
  29. ↑ Перепись населения 2014 года. Численность населения Крымского федерального округа, городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений. Дата обращения: 6 сентябрь 2015. Архивировано 6 сентябрь 2015 года.
  30. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 6 август 2015 года.
  31. ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2016 года и в среднем за 2015 год. Дата обращения: 27 март 2016. Архивировано 27 март 2016 года.

Әҙәбиәт

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
commons: Аҡъяр (Ҡырым) Викимилектә
n: Аҡъяр (Ҡырым) Викияңылыҡтарҙа
voy: Аҡъяр (Ҡырым) Викигид


Өҙөмтә хатаһы: "К" төркөмөнөң ғәмәлдәге <ref> тамғалары өсөн кәрәкле <references group="К"/> тамғаһы табылманы

«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Аҡъяр_(Ҡырым)&oldid=1283097» битенән алынған