Пенза өлкәһе

	Рәсәй Федерацияһы субъекты
	Пенза өлкәһе
Пенза өлкәһе флагы	Пенза өлкәһе гербы
Административ үҙәк	Пенза
Майҙаны	56-сы
- Барлығы; - һыу өҫтө %	43 352 км²; 0,3
Халҡы	33-сө
- Барлығы; - Тығыҙлыҡ	↘1 348 703 (2016); 31.11 кеше/км²
ТТП	53-сө
- Барлығы (ағым. хаҡ.); - Йән башына	158,2 млрд. һум (2010); 104,9 мең һум
Федераль округ	Волга буйы
Иҡтисади район	Волга буйы
Губернатор	Иван Белозерцев
Ҡануниәт Йыйылышы рәйесе	Иван Белозерцев
РФ субъекты коды	58
ISO 3166-2 коды	RU-PNZ
Сәғәт бүлкәте	MSD[d] һәм Европа/Москва[d]
Бүләктәре:

Пе́нза өлкәһе — Рәсәй Федерацияһы субъекты, Волга буйы федераль округы составына инә.

Административ үҙәге — Пенза ҡалаһы.

Географияһы

Пенза өлкәһе төньяҡта — Мордовия һәм Рязань өлкәһе, көнбайышта — Тамбов өлкәһе, көньяҡта — Һарытау өлкәһе, көнсығышта — Ульяновск өлкәһе менән сиктәш. Майҙаны — 43 352 км².

Тарихы

Пенза өлкәһе 1939 йылда ойошторола.

Билдәле шәхестәре

Ажнакин Александр Григорьевич (22.10.1924—22.04.1999), төҙөүсе. 1964—1985 йылдарҙа 4‑се махсус төҙөлөш идаралығы начальнигы. РСФСР‑ҙың атҡаҙанған төҙөүсеһе (1974). СССР Министрҙар Советы премияһы лауреаты (1982). Почёт Билдәһе ордены кавалеры (1971)^[4].

Халҡы

500 000

1 000 000

1 500 000

2 000 000

2 500 000

3 000 000

1959

1991

1996

2001

2006

2011

2016

Рәсәй Дәүләт статистикаһы федераль хеҙмәте мәғлүмәттәре буйынса, өлкә халҡы 1 348 703 (2016) кеше тәшкил итә. Халыҡ тығыҙлығы — 31.11 кеше/км² (2016). Ҡала халҡы — 68.45 % (2015).

Иҫәп алыу йылдары буйынса милли состав

Народ	1939 йыл^[5]	1959 йыл^[6]	1970 йыл^[7]	1979 йыл^[8]	1989 йыл^[9]	2002 йыл^[10]	2010 йыл^[11]
Урыҫтар	1 484 913 (86,8 %)	1 311 909 (86,9 %)	1 323 489 (86,2 %)	1 306 093 (86,5 %)	1 296 143 (86,1 %)	1 254 680 (86,4 %)	1 165 668 (86,8 %)
Мордвалар	132 752 (7,8 %)	109 442 (7,2 %)	106 485 (6,9 %)	95 718 (6,3 %)	86 370 (5,7 %)	70 739 (4,9 %)	54 703 (4,1 %)
Татарҙар	64 660 (3,8 %)	62 224 (4,2 %)	74 835 (4,9 %)	78 236 (5,2 %)	81 307 (5,4 %)	86 805 (6,0 %)	86 431 (6,4 %)
Сыуаштар	7535 (0,4 %)	6050 (0,4 %)	7433 (0,5 %)	7121 (0,5 %)	7075 (0,5 %)	6738 (0,5 %)	8595 (0,7 %)

Пенза өлкәһендә 2002 йылда — 368 башҡорт йәшәгәне теркәлгән^[12].

Административ-территориаль бүленеше

Өлкә территорияһында 430 муниципаль берәмек, шул иҫәптән 3 ҡала округы, 27 муниципаль район, 27 ҡала биләмәһе һәм 376 ауыл биләмәһе бар.

Иҫкәрмәләр

Әҙәбиәт

Природа Пензенской области / Колл. авт.: А. И. Дорогов, Г. И. Моисейченков, С. К. Штольц, А. М. Малышев, Б. В. Казаченко, А. Р. Раджувейт, А. А. Пономарёва. — Пенза: Кн. изд-во, 1955. — 464 с. — 10 000 экз. (в пер.)
Солянов А.А. Флора Пензенской области. — Пенза, 2001.

Һылтанмалар

Официальный портал Правительства Пензенской области 2019 йыл 25 сентябрь архивланған.

[2016AB-1] Оценка численности постоянного населения на 1 января 2016 года и в среднем за 2015 год (билдәһеҙ). Дата обращения: 27 март 2016. Архивировано 27 март 2016 года.

[GKS_VRP_2010-2] Валовой региональный продукт по субъектам Российской Федерации в 1998-2010гг. (урыҫ) (xls). Росстат.

[_3a9cd5b86e2c217d-3] ttps://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe

[4] Башҡорт энциклопедияһы — Ажнакин Александр Григорьевич 2019 йыл 6 октябрь архивланған. (Тикшерелеү көнө: 6 октябрь 2019)

[5] Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей

[6] Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей

[7] Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей

[8] Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей

[9] Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей

[10] Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей

[11] Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года 2012 йыл 1 июнь архивланған.

[12] Перепись населения 2002. Том 4 — «Национальный состав и владение языками, гражданство». 3. Население по национальности и владению русским языком по субъектам Российской Федерации 2007 йыл 17 февраль архивланған.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Рәсәй Федерацияһы субъекттары
Республикалар	Адыгея • Алтай • Башҡортостан • Бүрәт • Дағстан • Ингушетия • Карелия • Коми • Ҡабарҙы-Балҡар • Ҡалмыҡстан • Ҡарасәй-Черкесия • Ҡырым³ • Марий Эл • Мордовия • Саха (Яҡутстан) • Сыуашстан • Татарстан • Төньяҡ Осетия — Алания • Тыва • Удмуртстан • Хакасия • Чечня
Крайҙар	Алтай • Байкал аръяғы • Камчатка • Краснодар • Красноярск • Пермь • Приморье • Ставрополь • Хабаровск
Өлкәләр	Амур • Архангельск • Белгород • Брянск • Владимир • Волгоград • Вологда • Воронеж • Иваново • Иркутск • Калининград • Калуга • Кемерово • Киров • Кострома • Курск • Ҡурған • Ленинград • Липецк • Магадан • Мурманск • Мәскәү • Новгород • Новосибирск • Омск • Орёл • Пенза • Псков • Ростов • Рязань • Сахалин • Свердловск • Силәбе • Смоленск • Тамбов • Тверь • Томск • Төмән • Тула • Түбәнге Новгород • Ульяновск • Һамар • Һарытау • Ырымбур • Әстерхан • Ярославль
Федераль әһәмиәттәге ҡала	Мәскәү • Санкт-Петербург • Севастополь³
Автономиялы өлкә	Йәһүд
Автономиялы округтар	Ненец¹ • Ханты-Манси² • Чукот • Ямал-Ненец²
¹ Архангельск өлкәһенә керә. ² Төмән өлкәһенә керә. ³ Украина менән бәхәсле территориялар