Эльберт Борис Яковлевич

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эльберт Борис Яковлевич
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  Белорус Совет Социалистик Республикаһы
Тыуған көнө 25 декабрь 1890 (6 ғинуар 1891)[1]
Тыуған урыны Дубно, Дубенский уезд[d], Волын губернаһы[d], Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө 19 декабрь 1963({{padleft:1963|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:19|2|0}})[1] (72 йәш)
Вафат булған урыны Минск, Белорус Совет Социалистик Республикаһы, СССР
Ерләнгән урыны Северное кладбище (Минск)[d][1]
Һөнәр төрө табип, микробиолог, университет уҡытыусыһы, бактериолог, заведующий лабораторией, кафедра мөдире
Эшмәкәрлек төрө туберкулёз, туляремия[d], склерома[d] һәм вирусология
Эш урыны Биологический факультет БГУ[d]
Белорусский государственный медицинский университет[d]
Национальный университет здравоохранения Украины имени П. Л. Шупика[d]
Республиканский научно-практический центр эпидемиологии и микробиологии (Республика Беларусь)[d]
Кыргызская государственная медицинская академия имени И. К. Ахунбаева[d]
Ростов дәүләт медицина университеты
Институт теоретической медицины АН БССР[d]
Киргизский институт микробиологии[d]
Уҡыу йорто Медицинский факультет Киевского университета[d][1]
медицинский факультет Львовского университета[d][1]
Ғилми исеме профессор[d][1]
Ғилми дәрәжә медицина фәндәре докторы[d][1] (1939)
Уҡыусылар Виктор Яковлевич Гапанович[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Эльберт Борис Яковлевич (Бер Янкель Мееравич; 25 декабрь 1890(18901225) йыл — 19 декабрь 1963) — микробиология өлкәһендәге совет ғалимы. Медицина фәндәре докторы (1939), профессор (1949). Ҡырғыҙ ССР-ының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1942).

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Борис Яковлевич Эльберт Дубно ҡалаһында (хәҙерге Украиналағы Ровно өлкәһе) тыуған. 1917 йылда Киев университетын тамамлай. 1919—1923 йылдарҙа Белорус санитар-бактеорологик ғилми-тикшеренеү институты директоры булып эшләй. 1925—1931 йылдарҙа — Белорус дәүләт университетының кафедраһы мөдире.

1931 йылдың 5 мартында ОГПУ тарафынан ҡулға алына. 1932 йылдың 29 ғинуарында БССР Енәйәт кодексының 69, 86 статьяларына ярашлы «БССР һаулыҡ һаҡлау халыҡ комиссариаты системаһында контр-революцион ҡоротҡос ойошмаһы ағзаһы» булараҡ 3 йылға холоҡ төҙәтеү лагерҙарына хөкөм ителә[2]. РККА-ның Бактериологик институты директорының рынбаҫары Е. И. Демиховский хәтерләүенсә, Б. Я. Эльберт башта башҡа күренекеле микробиологтар менән Суздалгә ебәрелә, унда монастырь территорияһында ошо институттың бактериологик лабораторияһында эшләй — бактеорологик ҡорал эшләйҙәр. Шул уҡ ваҡытта, Демиховский һүҙҙәре буйынса, ғалимдар конвойҙан азат ителгән булалар, ҡалала йәшәгән ғаиләләре янына сығырға мөмкинлектәре була[3].

19481962 йылдарҙа Минск медицина институтында эшләй.

Суд коллегияһы 1956 йылдың 27 июленә БССР Юғары Судының суд коллегияһы тарафынан аҡлана[2].

19621963 йылдарҙа ҡабаттан Белорус дәүләт университетында кафедра мөдире итеп тәғәйенләнә.

Склерома, туберкулез, бруцеллез, туляремияны тикшереү буйынса эштәре өсөн 1946 йылда СССР . дәүләт премияһына лайыҡ була. Туляремияға ҡаршы вакцинаның авторы (Иркутск ғалимы Н. А. Гайский менән берлектә).

Әҫәрҙәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Капсульные бактерии, 1950;
  • Микробиология склеромы. М., 1954;
  • Теория и практика иммунопрофилактики туляремии, 1956
  • Руководство по микробиологии и эпидемиологии, 1957;
  • Микробы и вирусы. 1960;
  • Практическое пособие по медицинской микробиологии 1962;
  • Микробиология важнейших инфекционных болезней в 2-х томах, 1962, 1965;
  • Основы вирусологии, 1965;

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 https://www.bsmu.by/page/55/3219/
  2. 2,0 2,1 Жертвы политического террора в СССР
  3. С. А. Рыженко, Е. В. Демиховская 2003. Кухня дьявола: вчера и сегодня. Изд-во «Промінь» (Украина) Цит. по: Звягинцев Вячеслав. За что ученых-микробиологов арестовали и свезли в монастырь. Кроме Эльберта в институте работали Башенин, Бернгоф, Биргер, Вольферц, Вышелесский, Гайский, Движков, Дунаев, Никаноров, Саватеев, Штуцер, по крайней мере значительная часть из которых была репрессирована.