Ғәрәп-израиль конфликты

	Ғәрәп-израиль конфликты
	Израиль һәм Ғәрәп илдәре лигаһы;
Ғәрәп илдәре лигаһы	Израиль
Израилгә ҡаршы һуғышалар	Фәләстин Дәүләте
Дата	XX быуаттың башынан
Урыны	Көньяҡ-көнбайыш Азия һәм Төньяҡ Африка
Сәбәбе	1948 й. тиклем йәһүд халҡының Израиль дәүләтен барлыҡҡа килтереү буйынса көрәш, 1948 йылдан һуң Фәләстин дәүләтен барлыҡҡа килтереү буйынса көрәш, Ғәрәп Дәүләттәре лигаһы илдәренең Израиль Дәүләтенең бойондороҡһоҙлоғон танымау.
Нәтижә	конфликт дауам итә, 2015 йылда Фәләстин Дәүләтен 135 ил таныған,2012 йылда БМО Фәләстингә күҙәтеүсе статусын бирҙе:
Ҡаршы тороусылар
Израиль;	Фәләстин Дәүләте; Сирия; Мысыр; Йемен; Ливан; Сәғүд Ғәрәбстаны; Ираҡ; Иордания;
Командирҙар
Яаков Дори,; Игаэль Ядин; Ицхак Рабин; Моше Даян; Узи Наркис; Исраэль Таль; Мордехай Ход; Ариэль Шарон; Леви Эшколь ; Игаль Алон ; Хаим Бар-Лев ;	Абд аль-Ҡадир әл-Хөсәйен,; Хәсән Салама,; Фәүзи аль-Кавукджи,; Эмиль Гури; Джон Глабб,; ; Әхмәт Әли әл-Муави; Әбдел Хәким Әмир; Абдул Муним Риад; Сәйет ибн-Шакер; Асад Ганма; Хафиз Асад; Әбдел Рәхмән Ареф; Гамаль Абдель Насер ; Әхмәт Измаил Әли ; Әнүәр Садат ; Саад аль-Шазли;
	Ғәрәп-израиль конфликты Викимилектә
	Шаблон: просмотр • обсуждение • править

Ғәрәп-израиль конфликты — Израиль һәм ғәрәп илдәре һәм бер нисә ғәрәп радикаль ҡораллы ойошмалар араһында ҡаршы торолошо. Израиль дәүләте 1948 йылда ғына барлыҡҡа килһәлә, был конфликт ХХ быуаттың башында башланған. Конфликттың башланыуы йәһүдтәр сион хәрәкәте менән бәйле. Был хәрәкәт XIX быуаттың аҙағында Европа илдәрендә барлыҡҡа килә. Ул хәрәкәттең фундаменталь идеяһы-йәһүд халҡының элекке ватанына ҡайтыу. милли-дәүләтен төҙөүө, һәм шунда уҡ берләшеү.

1904 йыдлан Сион хәрәкәте Европанан Яҡын Көнсығыш илдәренә тарала башлай. Яҡын Көнсығыш илдәренә таралыу — йәһүдтәрҙең Европанан Фәләстингә Икенсе алия (Беренсе алия 1882—1902 йй.) менән ҡайтты.Әйтергә кәрәк, Рәсәй империяһында йәһүдтәр ҡыҫыу акциялары менән бәйле мәҫәлән 1903 й. Кишинев талауы)^[2].

Ғосман империяһы ҡырылғас Фәләстин территорияһы Британия мандатына эләгә. Шул ваҡытта беренсе ғәрәп-йәһүд конфликттары башлана. Иң тәүге конфликттар территориялар буйынса, ә 1948 йылда Израиль Дәүләте төҙөлгәс халыҡ-ара конфликтына әйләнгән. 1948 йылда ғәрәп илдәре менән Израиль араһында һуғыш башланды. Ул конфликт историографияға «Үҙаллыҡ өсөн һуғыш» тигән атама менән ҡалды. Әммә, ул конфликтта берҙәм хәрби етәкселеге булмаған ғәрәп илдәренең әрмеләре еңелә.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Государство Израиль. Израиль и палестинская проблема — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.)
Государство Израиль. Израиль и арабский мир — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.)
«Арабо-израильский конфликт» (часть 1) // альманах «Кадайя Фикрийя» (Египет), № 6, апрель 1988—277 стр. (ғәр.)
«Арабо-израильский конфликт» (часть 2) // альманах «Кадайя Фикрийя» (Египет), ноябрь 1988—280 стр. (ғәр.)
Кузнецов Д. В. Арабо-израильский конфликт: История и современность. Очерк событий. Документы и материалы. — Благовещенск: Изд-во БГПУ, 2006. — 285 с.
Кузнецов Д. В. Проблемы Ближнего Востока и общественное мнение. В 2-х частях. Часть I. Арабо-израильский конфликт. — Благовещенск, Изд-во БГПУ, 2009. — 362 с. Переиздание: Кузнецов Д. В. Проблемы Ближнего Востока в зеркале мирового общественного мнения. Книга 1. Арабо-израильский конфликт и общественное мнение. — LAP LAMBERT Academic Publishing, 2010. — 412 с.
Moshe Hirsch, Deborah Housen-Couriel, Ruth Lapidoth. Whither Jerusalem?: proposals and positions concerning the future of Jerusalem. — Martinus Nijhoff Publishers, 1995. — 182 p. — ISBN 9041100776, 9789041100771.
Naomi Comay. Arabs speak frankly on the Arab-Israeli conflict: with original documents and comments by world leaders and writers. — Printing Miracles Limited, 2005. — 224 p. — ISBN 9780955031205.