Ҡатнашыусы:Akkashka/Австрия халҡы

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте

Австрия халҡы 2013 йылға 8,47 миллион кеше тәшкил иткән.

Австрия халҡының һаны артыуы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • б.э. 1 йылы — 600 мең кеше
  • 1500 й. — 3,0 млн кеше
  • 1900 й. — 6,0 млн кеше
  • 1921 й. — 6,13 млн кеше
  • 1923 й. — 6,53 млн кеше
  • 1934 й. — 6,75 млн кеше
  • 1949 й. — 7,05 млн кеше
  • 1957 й. — 6,99 млн кеше
  • 1958 й. — 7,02 млн кеше
  • 1998 й. — 7,97 млн кеше
  • 2008 й. — 8,34 млн кеше
  • 2010 й. — 8,39 млн кеше
  • 2013 й. — 8,47 млн кеше
  • 2100 й. (прогноз) — 8,3 млн кеше

1961 һәм 2008 йылдар арауығында  Австрия халҡы һаны 1,2 млн кешенән артығыраҡҡа артҡан (17%).

1951 йылдан 2001 йылдарҙа дингә мөнәсәбәтле халыҡ һаны

Год Австрия /

Österreich

Христианство Иудаизм Ислам Атеисты / другие
1951 6 933 905 6 655 589 11 224 - 267 092
1961 7 073 807 6 794 776 9 049 - 269 982
1971 7 491 526 7 096 818 8 461 22 267 363 980
1981 7 555 338 6 940 220 7 123 76 939 531 056
1991 7 795 786 6 686 526 7 268 158 776 943 216
2001 8 032 926 6 561 873 8 140 338 988 1 123 925

Ғүмерҙең уртаса оҙонлоғо:

  • Ирҙәр — 77,7 йәш;
  • Ҡатын-ҡыҙҙар — 83,2 йәш;
  • Тыуым кимәле: 1000 кешегә— 8,65 яңы тыуған сабый
  • Үлем кимәле:  1000 кешегә — 9,98 үлем

Халыҡ структураһы

Австрия халҡының төп үҙенсәлектәренең береһе - 70-се йылдар башынан уның һаны үҫмәүҙә. Был тыуымдың бик ныҡ кәмеүе менән аңлатыла. Әгәр ҙә 1990 йылдарҙа  уртаса ғүмер оҙонлоғо аҡрынлап 75 йәшкә еткерелмәгән  булһа, демографик ситуация бигерәк тә хәүефлерәк булыр ине. Тыуымдың кәмеүе австрия  халҡының күпселегенең ауыр матди хәле менән дә, Икенсе донъя һуғышы нәтижәһе менән дә бәйләнгән. Шуның өсөн Австрияла халыҡтың тәбиғи үҫеше бөтөнләй юҡ дәрәжәлә: ғәмәлдә яңы тыуған сабыйҙар һәм вафат булған кешеләр һаны йыл һайын бер тигеҙ. Халыҡ һанының ҙур булмаған тәбиғи үҫеше прогрестан артта ҡалғаныраҡ көнбайыш альп ерҙәрендә, шулай уҡ ауыл ерҙәрендә һаҡланған. Шул уҡ ваҡытта Австрияла тыуым да, үлем дә кәмей: 2001 йылда 75,5 мең сабый тыуған, ә 74,8 мең кеше үлгән (икеһе лә - 9,3%). Һуңғы йылдарҙа  яңы тыуғандар һаны үҫешенең үлгәндәрҙән юғарыраҡ булыуы сит илдән килгәндәр иҫәбенә тәьмин ителә (австрийлыларҙың -7,5 меңенә ситтән күсеп килеүселәрҙең +8,2 меңе). Балалар үлемпе - 1000 тере тыуыусыларға ҡарата 4,8 кеше. Уртаса ғүмер оҙонлоғо 80,5 йәш, шуның эсенән  ирҙәр өсөн - 77,7 йәш һәм  ҡатын-ҡыҙҙар өсөн - 83,2 йәш (2011). 2010 мәғлүмәттәре буйынса ирҙәр — 4 086 434, ҡатын-ҡыҙҙар — 4 301 308 кеше. 60 йәштәге һәм өлкәнерәк халыҡ һаны арта: уларҙың өлөшө 23.1% тәшкил итә. Австрия белгестәре күҙаллауынса, йәштәр өлөшө аҙая барыуы һәм өлкәндәр өлөшө артыуы хеҙмәт ресурстары кәмеүе менән янай.

Енесе буйынса[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

тыуғанда: 1.05 малайҙар/ҡыҙҙар

15 йәшкә саҡлы: 1.05 ирҙәр/ҡыҙҙар

15-64 йәштәр: 1.01 ирҙәр/ҡатын-ҡыҙҙар

65 йәш һәм өлкәнерәк: 0.7 ирҙәр/ҡатындар

бар халыҡ: 0.95 ирҙәр/ҡатындар

Йәше буйынса[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

0-14 йәш: 14,5 % (ир балалар 621,326/ҡыҙ балалар 592,131)

15-64 йәш: 67,5 % (ир-егеттәр 2,783,531/ҡатын-ҡыҙҙар 2,753,389)

65 йәш һәм өлкәнерәк: 18% (ирҙәр 599,415/ҡатындар 855,741)

Халыҡ тығыҙлығы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Илдең территорияһында халыҡ тигеҙ бүленеп ултырмаған. Ил буйынса уртаса тығыҙлыҡ 1 кв.км-ға 90 кеше булһа ла, ул Венаға яҡын ятҡан көнсығыш райондарына  150-200 һәм унан артыҡ кеше, ә Альпта - 15-20 кеше генә. Австрия Ерҙәрендә (земли) халыҡ тығыҙлығы түбәндәгесә бүленгән:<

  • Штирия: 73 кеше/км²
  • Түбәнге Австрия: 83,7 кеше/км²
  • Үрге Австрия: 117,7 кеше/км²
  • Тироль: 55,7 кеше/км²
  • Бургенланд: 71,5 кеше/км²
  • Зальцбург: 74 кеше/км²
  • Вена: 4 069,1 кеше/км²
  • Каринтия: 58,8 кеше/км²
  • Форарльберг: 141,3 кеше/км²[1]

Ҡалалары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡалаларҙа (халыҡ һаны 2 меңдән артыҡ кеше) халыҡтың 77 % йәшәй.

Вена, Австрияның хәҙерге һәм Австро-Венгрия империяһының элекке баш ҡалаһы, — халыҡ һаны 1,6 млн (ҡала яны ерҙәре менән бергә - 2 млн) бик сыбар милли составлы —  бында Үҙәк һәм Көнсығыш Европалағы бөтөн милләттәрҙе  сағылдырған Европаның иң эре ҡалаларының береһе. Унан айырмалы рәүештә, илдәге башҡа ҡалалар халҡы һаны буйынса 400 меңдән артмай:

  • Грац — 305 мең
  • Линц — 180 мең
  • Зальцбург — 145 мең
  • Инсбрук — 120 мең
  • башҡалар — 100 меңдән кәм

Австрияла урбанизация кимәле 67% тәшкил итә.

Илдең территорияһында халыҡ тигеҙ бүленеп ултырмаған. Ил территорияһының күпселек өлөшөндә ауыл халҡы утарҙарҙа һәм айырым ихаталар булып йәшәй - уңайлы урын етмәү үҙен һиҙҙерә. Ауыр тормош шарттары арҡаһында альп халҡы өлөшө өҙлөкһөҙ кәмей, тауҙарҙан ҡасыу - "бергфлюхт" күҙәтелә. Ил халҡының  2 % даими рәүештә диңгеҙ кимәленән 1000 м юғарыла йәшәй. Ҡалаларҙа (2 меңдән артыҡ кешеһе булған) халыҡтың 77 % йәшәһә лә, сәйәхәтсегә Австрия ҡалалар иле булараҡ тәьҫир ҡалдырмай. Эш шунда - ҡала халҡының дүрттән бер өлөшөнән артығы илдең иң эре ҡалаһында - Венала тупланған. Бөтөн ҡала халҡының яртыһы кеше һаны 100 меңгә саҡлы иҫәпләнгән ҙур булмаған ҡалаларҙа йәшәй. Шулай итеп, халҡы һаны 100 меңдән 250 меңгә еткән ҙур ҡалалар был илгә хас түгел. Улар ни бары дүртәү: Грац, Линц, Зальцбург һәм  Инсбрук.

Этник составы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Евреи Вены[2][3][4][5]

По данным переписей и оценочные данные

Дата Числ. жителей Евреи %
1857 476,220 2617 1.3
1869 607,510 40,277 6.6
1880 726,105 73,222 10.1
1890 817,300 99,444 12.1
1890* 1,341,190 118,495 8.8
1900 1,674,957 146,926 8.7
1910 2,031,420 175,294 8.6
1923 1,865,780 201,513 10.8
1934 1,935,881 176,034 9.1
1951 1,616,125 9000 0.6
1961 1,627,566 8354 0.5
1971 1,619,855 7747 0.5
1981 1,531,346 6527 0.4
1991 1,539,848 6554 0.4
2001 1,550,123 6988 0.5
*после расширения Вены

2011 йылдың статистик мәғлүмәттәренә ярашлы, иң ҙур этник төркөм — немец телле австрийлылар — ил халҡының 89% тәшкил итә. Шуларҙың күпселеге немец теленең австро-бавар диалектында һәм  4 % — алеман диалекттарының береһендә һөйләшә. Икенсе урында халыҡтың 4% тәшкил иткән элекке  Югославиянан сыҡҡандар (шул иҫәптән хорваттар, боснийлылар, сербтар һәм словенлылар) килә, төрөктәр - 1.6%.

В 2011 году, согласно данным бюро статистики Австрии, 11% населения этой страны составляют иностранцы. Эта цифра сравнима с долей иностранцев в США, классической стране иммигрантов. С таким коэффициентом иммиграции (отношение числа иммигрантов, прибывающих в ту или иную страну, к средней численности населения этой страны за определенный период (год)) Австрия занимает третье место в Европе после Люксембурга и Швейцарии. По статистике большинство иностранцев приехали из Сербии, Черногории, Турции и Германии. За несколько лет из Германии переехало в Австрию особенно много иностранцев. Более 100 000 немцев в Австрии относятся к самой большой группе иммигрантов с 2004 по 2007.[6]

Австрияның автохтон аҙсылығы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Халыҡтың дини составы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Австрияның иҡтисади әүҙем халҡы [үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Австрия  иммигранттары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Территориаль ҡоролошо [үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Теле[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Статистик сығанаҡтар [үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Статистические данные об австрийских землях  (рус.)
  2. census 1890, 1900, 1910 of the K. K. Statistischen Central-Kommission and census 1934 and Statistisches Jahrbuch der Stadt Wien für das Jahr 1910, in: Anson Rabinbach: The Migration of Galician Jews to Vienna.
  3. Statistisches Jahrbuch der Stadt Wien 1930—1935 (Neue Folge. 3.
  4. Österreichische Historikerkommission: Schlussbericht der Historikerkommission der Republik Österreich.
  5. Statistik Austria: Bevölkerung nach dem Religionsbekenntnis und Bundesländern 1951 bis 2001 (abgerufen am 15.
  6. oe1.

[[Категория:Австрия халҡы]]