Грачёв Иван Николаевич
| Грачёв Иван Николаевич | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
.svg){kind=small} СССР |
| Хеҙмәт итеүе | СССР |
| Тыуған көнө | 1903 |
| Тыуған урыны | Ҡырмыҫҡалы районы |
| Вафат булған көнө | 20 октябрь 1943 |
| Ерләнгән урыны | Чернигов районы[d] |
| Һуғыш/алыш | Бөйөк Ватан һуғышы |
| Ғәскәр төрө | пехота[d] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
  |
| Юғалтыуҙың хәрби классификацияһы | яуҙа һәләк була[d] |
Грачев Иван Николаевич (1903—1943) — Эшсе-крәҫтиән Ҡыҙыл армияһы сержанты, Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы, Советтар Союзы Геройы (1943).
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Иван Грачев 1903 йылда Верхнеугличино ауылы (хәҙер — Ҡырмыҫҡалы районы, Башҡортостан) крәҫтиән ғаиләһендә тыуған. Ауыл хужалығын етәкләүсе хеҙмәткәрҙәр курсын тамамлап, шул уҡ районда «Ҡарламан» совхозында сусҡа фермаһы мөдире булып эшләй, һуңынан Башҡорт АССР-ының Йәрмәкәй районында 8 март исемендәге совхоз директоры урынбаҫары була. 1941 йылдың июлендә Эшсе - крәҫтиән Ҡыҙыл армияһына хеҙмәткә саҡырыла. Шул уҡ йылдың сентябрендә — Бөйөк Ватан һуғышы фронттарында ҡатнаша.1942 йылда ауыр яралана. Сержант Грачев Иван 13-сө Үҙәк армия 74-се уҡсылар дивизияһының 78-се уҡсылар полкы отделениеһы менән командалыҡ итә. Днестр өсөн һуғышта батырлыҡ күрһәтә[1].
1943 йылдың 23 сентябрендә Грачев үҙенең батальонында беренсе булып Белорус ССР-ының Гомель өлкәһе Брагин районы Комарин ҡасабаһы эргәһендә Днепр аша сығып һәм, дошманға 50 метр тирәһе яҡынлашып, уның оборонаһы тураһында ҡиммәтле мәғлүмәттәр йыя һәм командованиеға еткерә, был Днепрҙы уңышлы аша сығыуға булышлыҡ итә. Плацдарм өсөн яуҙа Грачев яугирҙәрҙе үҙенең артынан эйәртә, шәхсән дошмандың ике пулемёт нөктәһен юҡ итә. һуғыштарҙың береһендә ауыр яралана һәм госпиталгә оҙатыла.
СССР Юғары Советы Президиумының 1943 йылдың 16 октябрендәге указы менән «командованиеның хәрби заданиеларын теүәл үтәгәне һәм немец илбаҫарҙары менән һуғышта күрһәткән ҡаһарманлығы һәм батырлығы өсөн» сержант Грачев Иван Советтар Союзы Геройы тигән юғары исемгә лайыҡ була[2][3].
1943 йылдың 20 октябрендә госпиталдә вафат була, Украинаның Чернигов өлкәһенең Чернигов районы Ковпыта ауылында туғандар зыяратында ерләнә.
Ленин ордены менән бүләкләнә.
Грачев хөрмәтенә Ковпыта ауылында урам аталған. Йәрмәкәй ауылында уның бюсы ҡуйылған.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Грачёв Иван Николаевич. «Герои страны» сайты.
- ↑ Бүләкләү ҡағыҙы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 793756, д. 11, л. 570, 571)
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 682525, д. 48, л. 8)
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 б. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382.
- Навечно в сердце народном. 3-е изд., доп. и испр. Минск, 1984.
- Подвиги их — бессмертны. — Уфа: Китап, 2000.
- Славные сыны Башкирии. Книга 4. Уфа, 1979.
- 1903 йылда тыуғандар
- Ҡырмыҫҡалы районында тыуғандар
- 20 октябрҙә вафат булғандар
- 1943 йылда вафат булғандар
- Ленин ордены кавалерҙары
- Советтар Союзы Геройҙары
- Шәхестәр:Йәрмәкәй районы
- Алфавит буйынса шәхестәр
- Бөйөк Ватан һуғышында һәләк булғандар
- Днепр өсөн алышта ҡатнашыусылар
- Советтар Союзы Геройҙары (Башҡортостан)