Николаев Василий Семёнович
| Николаев Василий Семёнович | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Хеҙмәт итеүе | СССР |
| Тыуған көнө | 3 апрель 1907 или 21 март (3 апрель) 1907[1] |
| Тыуған урыны | Яңы Семенкин ауылы, Бәләбәй өйәҙе, Өфө губернаһы, Рәсәй империяһы[2] |
| Вафат булған көнө | 29 декабрь 1989[1] (82 йәш) |
| Вафат булған урыны | Банново[d], Крапивинский район[d], Кемерово өлкәһе, РСФСР, СССР |
| Сәйәси фирҡә ағзаһы | Советтар Союзы Коммунистар партияһы |
| Хәрби звание | ҡыҙылармеец[d] |
| Һуғыш/алыш | Бөйөк Ватан һуғышы |
| Ғәскәр төрө | пехота[d] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
    |
 Николаев Василий Семёнович Викимилектә | |
Николаев Василий Семёнович (3 апрель 1907 йыл — 29 декабрь 1989 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышы яугиры, механизацияланған бригаданың мотоуҡсылар батальоны пулемётсыһы, гвардия рядовойы. 1942 йылдан ВКП (б) ағзаһы. Советтар Союзы Геройы (1944).
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Василий Семёнович Николаев 1907 йылдың 3 апрелендә Өфө губернаһы Бәләбәй өйәҙе Семёнкин (хәҙер Башҡортостан Республикаһының Саҡмағош районы Яңы Семёнкин)[3] ауылында тыуған.
Сыуаш. Мәктәптә башланғыс белем ала. Һуғышҡа тиклем туған колхозында, ә һуңынан Төньяҡ Осетин АССР-ының Алагир ҡалаһында эшләй. 1941 йылдың июнь айында Алагир хәрби комиссариаты тарафынан Ҡыҙыл Армия сафына алына.
Гвардия ҡыҙылармеецы Василий Николаев 1944 йылдың 10 мартына ҡарай төндә Березнеговатое-Снигирёвка операцияһы барышында батырлыҡ күрһәтә.
Демобилизацияланғандан һуң (1945) Төньяҡ Осетин АССР-ында эшләй, 1950 йылдан — Шаран районының Триключинский ауыл Советы рәйесе, «Юность» колхозында бригадир була. Шаран районынан (133-сө Шаран-Баш-Князевский һайлау округы) БАССР-ҙың 3-сө саҡырылыш Юғары Советы депутаты итеп һайлана, 1955 йылдан — Кемерово өлкәһенең Крапивинский районы Баинов ауылында йәшәй[4].
1989 йылдың 29 декабрендә вафат була[5].
Батырлығы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]«5-се гвардия механизацияланған бригада пулемётсыһы (3-сө Украина фронтының 28-се армияһы 2-се гвардия механизацияланған корпусы) гвардия ҡыҙылармеец Николаев Василий 1944 йылдың 10 мартына ҡаршы төндә бойороҡ ала: Днепр йылғаһын аша сығырға, уң яҡ ярҙа станковый пулемёт уты менән дошман атакаһын кире ҡағырға, башҡа подразделениеларҙың йылға аша сығыуына ҡамасаулыҡ иткән ут нөктәләрен юҡ итергә.
Бойороҡто үтәп, ҡыйыу пулемётсы үҙе һал төҙөй. Днепрҙың ҡаршы яҡ ярына сығып, унда пулемётын урынлаштыра, һәм ике сәғәт дауамында дошманға ярға яҡынлашырға мөмкинлек бирмәй, өс тиҫтәнән артыҡ гитлерсыны юҡ итә. Килеп еткән батальон менән бергә һөжүм итеп, Николаев беренселәрҙән булып Украинаның Херсон өлкәһендәге Берислав ҡалаһына бәреп инә, пулемёт уты менән подразделениегә хәрби бурысты үтәүгә булышлыҡ итә».
1944 йылдың 3 июнендә СССР Юғары Советы Президиумының указы менән, командованиеның хәрби заданиеларын теүәл үтәгәне һәм шул уҡ ваҡытта күрһәткән батырлығы һәм ҡаһарманлығы өсөн гвардия рядовойы Николаев Василий Семенович «Советтар Союзы Геройы» исеменә лайыҡ була, уға Ленин ордены менән «Алтын йондоҙ» миҙалы (№ 5972) тапшырыла.
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Советтар Союзы Геройы (03.06.1944)[6].
- Ленин ордены (03.06.1944).
- «Алтын Йондоҙ» миҙалы
- 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены (06.04.1985)[7].
- «Батырлыҡ өсөн» миҙалы (18.10.1943)[8].
- Миҙалдар.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 Исаев Ю. Н. Чувашская энциклопедия (урыҫ) — Чувашское книжное издательство, 2006. — 2567 с. — ISBN 978-5-7670-1471-2
- ↑ Башкирская энциклопедия (урыҫ) — Башкирская энциклопедия, 2005. — 4344 с.
- ↑ История Чекмагушевского района 2016 йыл 4 март архивланған.
- ↑ http://bashenc.online/ba/articles/87943/ Башҡорт энциклопедияһы — Николаев Василий Семёнович
- ↑ Николаев Василий Семёнович. «Герои страны» сайты.
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686043/793756, д. 46/34, л. 2/39, 40).
- ↑ Карточка награждённого к 40-летию Победы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында.
- ↑ Приказ о награждении «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 717037, д. 1525, л. 2).
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Несокрушимые. — Уфа, 1985.
- Славные сыны Башкирии. — Уфа.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Николаев Василий Семёнович // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 1 апрель 2021)
- Республика Хәрби Дан музейы: Николаев Василий Семенович 2016 йыл 5 март архивланған..
- 3 апрелдә тыуғандар
- 1907 йылда тыуғандар
- Бәләбәй өйәҙендә тыуғандар
- 29 декабрҙә вафат булғандар
- 1989 йылда вафат булғандар
- Ленин ордены кавалерҙары
- Советтар Союзы Геройҙары
- 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены кавалерҙары
- «Батырлыҡ өсөн» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- 3-сө саҡырылыш Башҡорт АССР-ы Юғары Советы депутаттары
- Алфавит буйынса шәхестәр
- Саҡмағош районында тыуғандар
- КПСС ағзалары