Синан-паша мәсете (Призрен)
| Синан-паша мәсете | |
| Нигеҙләү датаһы | 1615 |
|---|---|
 | |
| Дәүләт |
 Косово[1] |
| Административ-территориаль берәмек | Призрен һәм Призрен[d][1] |
| Архитектура стиле | Ғосман архитектураһы |
| Мираҫ статусы | памятник культуры исключительной важности[d] һәм Cultural heritage monument of Kosovo[d][1] |
 | |
 Синан-паша мәсете Викимилектә | |
Синан-паша мәсете (алб. Xhamia e Sinan Pashës, серб. Синан Пашина Џамија , тур. Sinan Paşa Camii) — Сербияның Косово һәм Метохия автономиялы крайының Призрен ҡалаһында Ғосман империяһы ваҡытындағы мәсет.
Мәсетте 1615 йылда Софи Синан-паша төҙөгән. 1990 йылда мәсет Сербияның әһәмиәткә эйә булған мәҙәниәт ҡомартҡыһы исемлегенә индерелгән.[2]
Тарихы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Софи Синан-паша мәсетте 1600 йылда йәки 1608 йылда төҙөй башлай. Софи Синан-пашаны, Боснияла элекке бәктәр бәге һәм ҡаймаҡамы, яҡында Качаник ҡалаһында урынлашҡан Синан-паша мәсетен төҙөгән бөйөк вәзир Синан-паша менән бутарға ярамай.
Мәсет Изге Архангелдар монастыры ташынан төҙөлөүе тураһында версия киң таралған. Ысынлап та, мәсеттә монастырҙың бер өлөшөн күрергә мөмкин. XVI быуатта Ғосман империяһы килгәндән һуң ташланған монастырь, XVII быуатта емерелә. Албан тарихсыһы Хәсән Калеши 1972 йылда Софи Синан-паша монастырҙы емерергә бойороҡ бирмәүе тураһында фаразды әйтә, сөнки бының өсөн солтандың бойороғо кәрәк була, ысынында иһә ул әҙерләп ҡуйылған таштарҙы ғына ҡулланырға бойора.
Тасуирламаһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Мәсеттең оҙонлоғо 14 м, киңлеге 14, квадрат формала булған. Бер ҙур көмбәҙе һәм бер бәләкәй көмбәҙе бар, ул буялған һәм сталактит формаһындағы михрабты ҡаплап тора. Мәсеттең стеналарының ҡалынлығы 1,65 метр, ә конус формаһындағы манараһының бейеклеге — 43,5 м.[3]
Мәсет уртаһында стеналары, көмбәҙе башлыса XIX быуатта Ҡөрьәндән шиғыр һәм сәскә биҙәктәре менән биҙәлгән. Мөнбәргә сәскә биҙәктәре һалынған. Мәсеттең ҙур һәм кесе көмбәҙе ҡурғаш менән ҡапланған. Таш иҙәне һәм ағас биҙәктәре үҙенсәлекле[4]
Һаҡлау проблемалары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Мәсет өсөн ямғыр проблема була, ул ваҡыт үтеү менән мәсеттең ҡыйығының тишеге аша эләгә. Был стеналарҙағы ҡайһы бер картиналарҙың юғалыуына, шулай уҡ штукатурканың боҙолоуына килтерә. Таш фасады елгә ашала.[3]
2000 йыл башында ЮНЕСКО мәсетте яңыртыу өсөн яҡынса 500 мең евро суммаһында сығым баһалай.[3]
Сығанаҡтар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 https://tools.wmflabs.org/heritage/api/api.php?action=search&format=json&srcountry=xk&srlang=sq&srid=337 — 2017.
- ↑ Споменици културе у Србији - Sinan-pašina džamija
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Cultural Heritage in Kosovo. UNESCO. Дата обращения: 6 август 2010.
- ↑ Cultural Heritage in Kosovo. UNESCO.Дата обращения 6 августа 2010.