Гелий

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
2 ВодородГелийЛитий
He

Ne
Элементтарҙың периодик системаһыВодородГелийЛитийБериллийБорУглеродАзотКислородФторНеонНатрийМагнийАлюминийКремнийФосфорКөкөртХлорАргонКалийКальцийСкандийТитанВанадийХромМарганецТимерКобальтНикельБаҡырЦинкГаллийГерманийМышьякСеленБромКриптонРубидийСтронцийИттрийЦирконийНиобийМолибденТехнецийРутенийРодийПалладийКөмөшКадмийИндийОловоСурьмаТеллурИодКсенонЦезийБарийЛантанЦерийПразеодимНеодимПрометийСамарийЕвропийГадолинийТербийДиспрозийГольмийЭрбийТулийИттербийЛютецийГафнийТанталВольфрамРенийОсмийИридийПлатинаАлтынТере көмөшТаллийСвинецВисмутПолонийАстатРадонФранцийРадийАктинийТорийПротактинийУранНептунийПлутонийАмерицийКюрийБерклийКалифорнийЭйнштейнийФермийМенделевийНобелийЛоуренсийРезерфордийДубнийСиборгийБорийХассийМейтнерийДармштадтийРентгенийКоперницийНихонийФлеровийМосковийЛиверморийТеннесинОганесон
Элементтарҙың периодик системаһы
2He
Ябай матдәнең тышҡы күренеше
Газоразряд торбала Гелия яныуы
Инерт газ , төҫһөҙ, тәме булмаған һәм еҫһеҙ
Атом үҙенсәлектәре
Исеме, символы, номеры

Ге́лий/Helium (He), 2

Атом массаһы
(моляр массаһы)

4,002602(2)[1] а. м. б. (г/моль)

Электрон конфигурация

1s2

Атом радиусы

? (31)[2] пм

Химик үҙенсәлектәре
Ковалент радиус

28[2] пм

Ион радиусы

93[2] пм

Электроотиҫкәрелек

4,5 (Полинг шкалаһы)

Электрод потенциалы

0

Окисланыу дәрәжәһе

0

Ионлашыу энергияһы
(первый электрон)

2361,3(24,47) кДж/моль (эВ)

Ябай матдәнең термодинамик үҙенсәлектәре
Тығыҙлыҡ (н. ш.)

0,147 (при −270 °C) 0,00017846 (при +20 °C) г/см³

Иреү температураһы

0,95 (при 2,5 МПа)

Ҡайнау температураһы

4,215 (для 4He)[3] K

Парға әйләнеү йылылығы

0,08 кДж/моль

Моляр йылы һыйышлығы

20,79[3] Дж/(K·моль)

Моляр күләм

31,8 см³/моль

Ябай матдәнең кристалл рәшәткәһе
Рәшәткә структураһы

гексагональная

Рәшәткә параметры

a=3,570; c=5,84 Å

Отношение c/a

1,633

Башҡа характеристикалар
Йылы үткәреүсәнлек

(300 K) 0,152 Вт/(м·К)

2
Гелий
4,0026
1s2

Ге́лий — Менделеевтың периодик таблицаһында икенсе элемент. Атом һаны — 2, сағыштырмаса атом массаһы — 4,0026.

Гелий

Марганецтын ябай матдәһе (CAS-номеры: 7440-59-7) — инерт газ, төҫһөҙ, тәме булмаған һәм еҫһеҙ.

Исем[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

грек. ἥλιος — «Ҡояш» (ҡара Гелиос).

Таралыуы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ғаләмдә[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ғаләмдә водородтан ҡалышып, иң таралған элемент (ғаләмден массаһының 23 %).[4].

Ләкин ер шарында гелий әҙ.[5][6]

Ер ҡабығында[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Алыу[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Рәсәйҙә гелийҙы тәбиғи һәм нефть газдарҙан алалар. Хәҙерге ваҡытта «Газпром етештереү Ырымбур» Яуаплығы сикләнғән йәмғиәтендә алына[7]

Ҡулланыу[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Michael E. Wieser, Norman Holden, Tyler B. Coplen, John K. Böhlke, Michael Berglund, Willi A. Brand, Paul De Bièvre, Manfred Gröning, Robert D. Loss, Juris Meija, Takafumi Hirata, Thomas Prohaska, Ronny Schoenberg, Glenda O’Connor, Thomas Walczyk, Shige Yoneda, Xiang‑Kun Zhu Atomic weights of the elements 2011 (IUPAC Technical Report) (инг.) // Pure and Applied Chemistry. — 2013. — Т. 85. — № 5. — С. 1047-1078. — DOI:10.1351/PAC-REP-13-03-02
  2. 2,0 2,1 2,2 Size of helium in several environments (ингл.). www.webelements.com. Дата обращения: 10 июль 2009.
  3. 3,0 3,1 Соколов В. Б. Гелий // Химическая энциклопедия / гл. редактор Кнунянц И. Л.. — Москва: Советская энциклопедия, 1988. — Т. 1. — С. 513-514. — ISBN 5-85270-008-8.
  4. Helium: geological information (ингл.). www.webelements.com. Дата обращения: 11 июль 2009.
  5. Хокинг С., Млодинов Л. Глава восьмая. Большой взрыв, черные дыры и эволюция Вселенной // Кратчайшая история времени. — СПб: Амфора. ТИД Амфора, 2006. — С. 79-98. — 180 с. — 5000 экз. — ISBN 5-367-00164-5.
  6. Вайнберг С. V. Первые три минуты // Первые три минуты: современный взгляд на происхождение Вселенной. — Изд. 2-е. — Ижевск: НИЦ "Регулярная и хаотическая динамика", 2000. — С. 105-122. — 272 с. — 1000 экз. — ISBN 5-93972-013-7.
  7. Основным поставщиком гелия являлся ОГЗ

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]