Мөхсин (ислам)

Мөхсин (ғәр. محسن‎ — «Игелекле, изгелекле, яҡшылыҡ ҡылыусы»; рус. мухсин) — ғәрәп һүҙе, әбжәдтә «хсн» — «яҡшылыҡ ҡылыу» ҡылымынан килеп сыҡҡан.

Ҡулланылышы

Мосолмандарҙың инанысы 3 кимәлдә булыуы мөмкин: мөслим, мөьмин, мөхсин. Был өс кимәл динлелектең өс кимәленә нигеҙләнгән: ислам, иман, ихсан, һәм улар тамырҙаш булып тора. Әбжәд яҙмаһы буйынса ғәрәптәрҙә башлыса тартынҡылар ҡулланыла, һәм тартынҡылар буйынса ҡайһыһы ниндәй һүҙҙән килеп сыҡҡанын аңларға була

Исемдәрҙә

Яңғыҙлыҡ исемдәр Хәсән, Хөсәйен, Тәхсин, щулай уҡ ихсан һәм истихсан һүҙҙәре тамырҙаш булып тора. Исемдең икенсе варианты — Мөхәссин («яҡшыртыусы»).

Мөхсин һүҙе ғәрәп теленән башҡорт теленә «Мөҡсин» тигән вариантта исемдәргә һәм фамилияларға ла инеп киткән. Мөҡсин исеме башҡорт теленә үҙләштерелгән, изгелекле, яҡшылыҡ ҡылыусы тигәнде аңлата.

Билдәле кешеләр

Республиканың билдәле кешеләре араһында Мөҡсин исемле, фамилиялы шәхестәр бар.

• исем;

Мөҡсин Мәҙийәров — Емельян Пугачев етәкселегендәге 1773—1775 йылдарҙағы Крәҫтиәндәр һуғышында ҡатнашҡан, Е. Пугачёвтың полковнигы.

• фамилия;

Мөҡсинов Ирек Шәриф улы — Рәсәй юрисы, дәүләт эшмәкәре. Башҡортостан Республикаһының Конституция Судының беренсе рәйесе (1996—1999).

Топонимикала

Кеше исемдәре аша Мөҡсин атамаһы Башҡортостандың топонимикаһына ла инеп киткән.

• Мөҡсин (рус. Муксиново) — Ҡырмыҫҡалы районындағы ауыл.
• Мөҡсин (рус. Муксино) — Ауырғазы районындағы ауыл.

Сығанаҡтар

• Башҡорт исемдәре / Таңһылыу Күсимова, Cветлана Бикҡолова. — Өфө: Китап, 2005. – 224 бит.
• Күсимова Таңһылыу. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
• Сулейманова Р. А. Башкирско-русский словарь-справочник личных имен и фамилий. — Уфа, 2013. — 364 с. ISBN 978-5-91608-111-4.
• Тупеев С. Х. Башкирский именник. Справочник личных имен с написанием вариантов на русском и башкирском языках. — Уфа, 2004.
• Хисамитдинова Ф.Ғ., Султанова Р. И. Русско-башкирский словарь — справочник личных имен, отчеств, фамилий. — Уфа, 2004.
• Хисамитдинова Ф.Ғ., Төпәев С. Х. Төрки сығанаҡлы һәм төрки элементлы башҡорт исемдәре. — Өфө, 2006.

Яңы сығанаҡ өҫтәү өсөн «Ҡалып:Исемдәр донъяһында» сәхифәһен үҙгәртегеҙ