Ғәзиз

Викидатала элемент юҡ

Ғәзиз — башҡорт ир-ат исеме, башҡа төрки халыҡтарҙа ла ҡулланыла.

Этимологияһы

Ғәзиз исеме башҡорт теленә ғәрәп теленән ингән, иң ҡәҙерле, ғәзиз; ҡеүәтле тигәнде аңлата.

Билдәле кешеләр

Әлмөхәмәтов Ғәзиз Сәлих улы (29 октябрь 1895 йыл — 10 июль 1938 йыл) — йырсы (лирик тенор), композитор, музыкаль йәмәғәтселек эшмәкәре. Тәүгеләрҙән булып Башҡорт АССР-ының халыҡ артисы (1929) исеменә лайыҡ булыусы, башҡорт һәм татар профессиональ музыкаһына нигеҙ һалыусыларҙың береһе. Сәйәси золом ҡорбаны.

Мырҙағәлимов Ғәзиз Ғәбиҙулла улы (15 август 1923 йыл — 11 июнь 1990 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан яугир, орудие командиры, кесе сержант. Советтар Союзы Геройы (1944).

Дәүләтбирҙин Ғәзиз Сәлих улы (24 ғинуар 1951 йыл — 2 сентябрь 2011 йыл) — композитор, педагог. 2000 йылдан Башҡортостан Композиторҙар союзы ағзаһы. Свердловск ҡалаһында үткән Бөтә Союз халыҡ ижады фестивале лауреаты (1977).

Фамилияла

Ғәзизов Роберт Хәким улы (25 сентябрь 1939 йыл) — башҡорт совет (1995 йылдан Америка) композиторы, педагог, юғары мәктәп уҡытыусыһы, музыкаль-йәмәғәт эшмәкәре. 1974 йылдан СССР Композиторҙар союзы ағзаһы. 1978—1992 йылдарҙа Башҡортостандың Композиторҙар союзының идара рәйесе. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1987). Башҡортостан комсомолының Ғәлимов Сәләм исемендәге йәштәр премияһы лауреаты (1984). «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры (1986).

Ғәзизуллин Исмәғил Ҡорбан улы (17 сентябрь 1946 йыл) — рәссам. 1990 йылдан СССР Рәссамдар союзы ағзаһы.

Ғәзизова Зәйтүнә Сабир ҡыҙы (26 февраль 1937 йыл) — опера йырсыһы, 1982 йылдан СССР Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған артисы (1986).

Ғәзизов Флүс Мирзасәлих улы (25 июнь 1937 йыл — 4 февраль 2008 йыл) — химик-технолог, Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһының почётлы академигы (1995), техник фәндәр докторы (1993), профессор (1995), Рәсәй Федерацияһының (1993) һәм Башҡортостан Республикаһының (1992) атҡаҙанған химигы.

Гүзәл һәм Юнир Ғәзизовтар — ирле-ҡатынлы, СССР-ҙың циркта эшләгән һауа гимнастары дуэты.

Ғәзизов Хөрмәт Мөхәмәтулла улы (1920 йыл — ?) — 112-се Башҡорт кавалерия дивизияһы яугиры, гвардия рядовойы.

Ғәзизов Мостафа Шакир улы (5 октябрь 1923 йыл — 27 октябрь 2005 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан яугир, танк полкының разведка взводы уҡсыһы, командир ярҙамсыһы, гвардия старшинаһы (аҙаҡтан гвардия капитаны). Башҡортостандан Дан орденының беренсе тулы кавалеры.

Ауылдар

Ғәзиз (рус. Газиз) — Башҡортостандың Күгәрсен районындағы ауыл.

Шулай уҡ ҡарағыҙ

Ғәзиз Әлмөхәмәтов музейы (1995 йылдан). Киров исемендәге колхоздың Хәрби һәм Хеҙмәт даны музейы (1988—1995). Музей Башҡортостан Республикаһы Көйөргәҙе районы Яңы Мораптал ауылында урынлашҡан.

Ғәзиз Әлмөхәмәтов исемендәге республика гимназия-интернаты — Башҡортостандың Өфө ҡалаһындағы республика әһәмиәтендәге музыкаль гимназия-интернат.

Сығанаҡтар

• Башҡорт исемдәре / Таңһылыу Күсимова, Cветлана Бикҡолова. — Өфө: Китап, 2005. – 224 бит.
• Күсимова Таңһылыу. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
• Сулейманова Р. А. Башкирско-русский словарь-справочник личных имен и фамилий. — Уфа, 2013. — 364 с. ISBN 978-5-91608-111-4.
• Тупеев С. Х. Башкирский именник. Справочник личных имен с написанием вариантов на русском и башкирском языках. — Уфа, 2004.
• Хисамитдинова Ф.Ғ., Султанова Р. И. Русско-башкирский словарь — справочник личных имен, отчеств, фамилий. — Уфа, 2004.
• Хисамитдинова Ф.Ғ., Төпәев С. Х. Төрки сығанаҡлы һәм төрки элементлы башҡорт исемдәре. — Өфө, 2006.

Яңы сығанаҡ өҫтәү өсөн «Ҡалып:Исемдәр донъяһында» сәхифәһен үҙгәртегеҙ