Ажен

Ажен
Байраҡ
Рәсми атамаһы	Agen
Дәүләт	Франция
Административ үҙәге	Ло и Гаронна[d]
Административ-территориаль берәмек	Ло и Гаронна[d]
Сәғәт бүлкәте	UTC+1:00[d] һәм UTC+2:00[d]
Статистическая область	Q108921133? һәм Q3550904?
Һыу ятҡылығы буйында урынлашҡан	Гаронна[d]
Хөкүмәт башлығы вазифаһы	Mayor of Agen[d]
Хөкүмәт башлығы	Жан-Дионис дю Сежур[d]
Халыҡ һаны	32 485 кеше (1 ғинуар 2021)
Ир-егеттәр	15 472
Ҡатын-ҡыҙҙар	18 104
Диңгеҙ кимәленән бейеклек	48 ± 1 метр, 37 метр һәм 162 метр
Туғандаш ҡала	Толедо[d], Динслакен[d], Туапсе[d], Лланелли[d], Корпус-Кристи[d] һәм Нисиномия[d]
Милке	Stade Armandie[d]
Сиктәш	Boé[d], Bon-Encontre[d], Colayrac-Saint-Cirq[d], Foulayronnes[d], Le Passage[d] һәм Pont-du-Casse[d]
Майҙан	11,49 км²
Почта индексы	47000
Электрон почта	mairie.agen@agen.fr
Рәсми сайт	agen.fr
Һәйкәлдәр исемлеге	Список исторических памятников Ажена[d]
Портал открытых данных	data.agen.fr[d]
Ссылка на страницу обратной связи	agen.fr/contact-108.html
Ажен Викимилектә

Ажен (франц. һәм окс. Agen) — Францияның Яңы Аквитания төбәгендә Ло һәм Гаронн департаментының административ үҙәге. 162-метрлыҡ Эрмитаж ҡалҡыулығы итәгендә Гаронн яры буйында урынлашҡан. Халҡы 30 170 кеше тәшкил итә (1999 йыл).

Тарихы

Беренсе тапҡыр Юлий Цезарьҙың «Галл һуғыш тураһында яҙмаларында» нитиобригтар ҡәбиләһенең ҡалаһы Агиннум (лат. Aginnum) кеүек телгә алына. 509 йылда Хлодвиг ҡулына күсә. Урта быуаттарҙа — XII быуаттан алып XV быуатҡа тиклем инглиз королдәре биләмәһенә ингән Аженуа графлығының баш ҡалаһы. 1578 йылда Маргарита Валуаға, уның Генрих Наваррский менән никахҡа инеүе ваҡытында бирнә итеп бирелә. Ажендан гуманист Скалигерҙар ғаиләһе сыҡҡан.

Иҫтәлекле урындары

Ажендың иҫке өлөшөндә типик урам

Ажендың тар боронғо урамдары лабиринты хәҙерге киң бульварҙарҙы киҫеп үтә. Тарихи биналар XII быуаттың Изге Капрасий соборын һәм Нотр-Дам-де-Жакобен (XIII быуат) доминикан монастырын үҙ эсенә ала. Ренессанс дәүеренең шәхси йорттарында Гойяның һәм импрессионистарҙың картиналарына бай художество музейы урынлашҡан.

Христианлығы

Христианлыҡ Аженда дүртенсе быуаттан да һуң ҡалмай урынлаша. Түбәндәге Ажен епископтары изгеләр рәтенә индерелгән:

• Капрэ йәки Капрасий (Caprais, ?—303)
• Фебад (Fébade, Phébade, 358—392)
• Дульситий йәки Дульсидий (Dulcitius, V быуат)

Билдәле шәхестәре

• Иосиф Юстус Скалигер (1540—1609), гуманист
• Бернар Жермен Этьен де ла Виль (1756—1825), натуралист
• Жан-Батист Бори де сен-Венсан (1780—1846), натуралист
• Мишель Серр (1930), философ, фән тарихсыһы
• Франсис Кабрель (1953), йырсы, композитор, йырҙар авторы
• Жак Жансемин — билдәле гаскон шағиры

Туғандаш ҡалалар

• Динслакен, Германия
• Корпус-Кристи, АҠШ
• Лланелли, Бөйөк Британия
• Нисиномия, Япония
• Толедо, Испания
• Туапсе, Рәсәй

Климаты

Ажен климаты
Күрһәткес	Ғин.	Фев.	Март	Апр.	Май	Июнь	Июль	Авг.	Сен.	Окт.	Нояб.	Дек.	Йыл
Абсолют максимум, °C	20,1	22,3	26,3	30,2	33,6	38,5	38,8	40,9	36,7	31,7	23,9	21,2	40,9
Уртаса максимум, °C	8,9	11,2	14,4	16,9	21	24,5	27,1	26,8	24,1	19,2	12,6	9,1	18
Уртаса температура, °C	5,5	6,9	9,3	11,7	15,4	18,8	21	20,8	18,1	14,2	8,8	5,9	13,1
Уртаса минимум, °C	2	2,5	4,1	6,4	9,9	13	14,9	14,7	12,1	9,2	4,9	2,6	8,1
Абсолют минимум, °C	−17,4	−21,9	−10,5	−3,4	−1,6	3,9	7	4,7	1	−4,4	−8,6	−12,1	−21,9
Яуым-төшөм нормаһы, мм	59,6	54,6	53,8	62,1	79,5	62,2	53	55,7	59,3	59,9	60,5	65,4	725,9
Сығанаҡ: http://meteostats-bzh.ath.cx:93/meteostats/station-102-1958-2008.php (недоступная ссылка с 12-10-2016 (2905  дня))