Аҡ төлкө

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Аҡ төлкө
Аҡ төлкө
Фәнни классификация
Батшалыҡ: Хайуандар
Тип: Хордалылар
Класс: Имеҙеүселәр
Отряд: Йыртҡыстар
Ғаилә: Эттәр
Ырыу: Аҡ төлкөләр
Төр: Аҡ төлкө
Латинса исеме
Alopex lagopus
Linnaeus, 1758
Синонимдары
  • Vulpes lagopus
Ареал
рәсем
ITIS 622025
NCBI 494514
Халыҡ-ара Ҡыҙыл китап
en:Least Concern
Ҙур хәүеф янамай
IUCN 3.1 Least Concern : / 899

Аҡ төлкө[1] (лат. Alopex lagopus) — эттәр ғаиләһенә ҡараған имеҙеүсе.

Ҡыҫҡаса ҡылыҡһырлама[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Төк япмаһының төҫө буйынса аҡ төлкө күк (йәйен һәм ҡышын күкһел һоро) һәм аҡ (йәйен һорғолт ҡуңыр, ҡышын аҡ) була. Йөнө ҡуйы һәм йомшаҡ.[2][3] Кәүҙә оҙонлоғо 50—75 см, ҡойроғо 25—42 см, ауырлығы 7,5 кг тиклем. Кәүҙәһе оҙон, башы йомро, мороно ҡыҫҡа. Ҡолағы ҡыҫҡа, түңәрәк. Аяғы ҡыҫҡа, бармаҡта йөрөүсе. Ҡойроғо ҡабарынҡы. Моногам. Енси яҡтан 9—10 айҙа өлгөрә. 3—12 (21‑гә тиклем) көсөгө була. 8—10 йыл йәшәй. Тәүлек әйләнәһенә, ҡышын башлыса төндә, әүҙем.

Йәшәйеше[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Евразия, Төньяҡ Америка тундраһы һәм урман‑тундраһында, Төньяҡ Боҙло океан утрауҙарында таралған. Ҡышын хайуандарҙың күпселек өлөшө урман‑тундраға һәм тайгаға күсә.

Аҡ төлкө йәйге төҫөндә

Ҡалҡыу урындарҙа тәрән өңдәрҙә йәшәй. Ҡиммәтле тиреле йәнлек. Башҡортостанда аҡ төлкө үрсетеү менән Иглин йәнлекселек хужалығында һәм шәхси ярҙамсы хужалыҡтарҙа шөғөлләнәләр.

Туҡланыуы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Нигеҙҙә, кимереүселәр, шулай уҡ ҡоштар һәм уларҙың йомортҡалары, балыҡ, умыртҡаһыҙҙар, емтек, емеш‑еләк, үлән менән туҡлана.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Соколов В. Е. Пятиязычный словарь названий животных. Латинский, русский, английский, немецкий, французский. 5391 назв. Млекопитающие. — М.: Русский язык, 1984. — С. 94. — 352 с. — 10 000 экз.
  2. Alopex lagopus. North American Mammals. Smithsonian National Museum of Natural History. Дата обращения: 11 октябрь 2009. Архивировано 24 август 2011 года.
  3. Arctic Fox // Canids: Foxes, Wolves, Jackals and Dogs / Claudio Sillero-Zubiri, Michael Hoffmann and David W. Macdonald. — IUCN, 2004. — С. 117. — 430 с. — ISBN 2-8317-0786-2.

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Викиһүҙлек логотипы
Викиһүҙлек логотипы
Викиһүҙлектә «аҡ төлкө» мәҡәләһе бар