Бельцова Александра Митрофановна
| Бельцова Александра Митрофановна | |
| латыш. Aleksandra Beļcova | |
| Зат | ҡатын-ҡыҙ |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 Рәсәй империяһы Латвия СССР |
| Тыуған көнө | 17 март 1892[1][2] |
| Тыуған урыны | Сураж[d], Черниговская губерния[d], Рәсәй империяһы |
| Вафат булған көнө | 1 февраль 1981[3][2] (88 йәш) |
| Вафат булған урыны | Рига, Латвия ССР-ы[d], СССР[4] |
| Ерләнгән урыны | Лесное кладбище[d] |
| Хәләл ефете | Роман Сута[d] |
| Балалары | Татьяна Сута[d] |
| Һөнәр төрө | рәссам, художник-график |
| Эшмәкәрлек төрө | живопись |
| Сәнғәт йүнәлеше | кубизм[d] һәм реализм[d] |
| Жанр | портрет[d], пейзаж[d], натюрморт, истории в картинках[d] һәм графика[d] |
| Защитник авторских прав | reproduction right represented by CISAC-member[d][5][6] |
| Хеҙмәттәре тупланмаһы | Латвийский национальный художественный музей[d][7] |
| Авторлыҡ хоҡуҡтары статусы | эштәре авторлыҡ хоҡуҡтары менән яҡланған[d] |
Бельцова Александра Митрофановна (латыш. Aleksandra Beļcova; 17 март 1892 йыл — 1 февраль 1981 йыл) — СССР рәссамы, «Рига рәссамдар төркөмө» һәм «Йәшел ҡарға» берекмәләре ағзаһы, «Балтарс» фарфор изделиеларын биҙәү буйынса оҫтахана рәссамы.
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Александра Митрофановна Бельцова 1892 йылдың 17 мартында ҙур булмаған Сураж ҡалаһында (хәҙер Брянск өлкәһе) крәҫтиән ғаиләһендә тыуған. Атаһы — Бельцов Митрофан — ҡаҙаныштары өсөн дворян титулына лайыҡ булған.
Пенза художество мәктәбендә уҡый (1912—1917), рәссам Натан Альтмандың Петроград оҫтаханаһына өҫтәмә дәрестәргә йөрөй (1918—1919). Буласаҡ тормош иптәше Роман Сутаның саҡырыуы буйынса 1919 йылда Латвияға килә.
1920—1924 йылдарҙа «Рига рәссамдар төркөмө» ағзаһы була. 1920 йылдан алып һүрәттәре күргәҙмәләрҙә, шул иҫәптән «Йәшел ҡарға» берекмәһенең төркөм күргәҙмәләрендә ҡуйыла (1927—1931). Шәхси күргәҙмәләре: Рига (1928, Роман Сута менән берлектә, 1962, 1972), Тукумс (1963), Ленинград (1972, 1973), Лиепая (1974), Юрмала (1977). Иҫтәлекле күргәҙмә: Рига (1984), Мадона һәм Лиепая (1985), Валмиера (1986).
1945 йылдан алып СССР Рәссамдар союзы ағзаһы. Май, пастель, акварелдәр техникаһында эшләй. Башлыса натюрморт һәм портрет. Ире менән бергә «Балтарс» фарфор изделиеларын биҙәү буйынса оҫтахана эшендә ҡатнаша (1924—1929)[8].
Иң билдәле эштәре: «Ҡара һәм Аҡ» (1925), «Аустра Озолини-Краузе портреты» (1927), «Теннисист ҡыҙ» (1928).
2008 йылда Ригала Александра Бельцова һәм Роман Сута ижадына арналған музей асыла.
Ғаиләһе
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ире, Роман Сута — рәссам; ҡыҙы, Татьяна Сута — сәнғәт белгесе; ейәне, Сута Инга — музыкант.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Delarge J. Aleksandra BELCOVA // https://www.ledelarge.fr/17606_artiste_BELCOVA_Aleksandjra (фр.) — Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6
- ↑ 2,0 2,1 Архив изобразительного искусства — 2003.
- ↑ Aleksandra Beļcova // Энциклопедия Брокгауз (нем.)
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #126030596 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
- ↑ Belcova, Aleksandra // https://web.archive.org/web/20210630075411/https://www.dacs.org.uk/licensing-works/artist-search/artist-details?ArtistId=5a86481b-10e3-e711-8b59-000c29e811b2
- ↑ https://www.adagp.fr/en/identities/aleksandra-belcova-3940
- ↑ Pionnières, Artistes dans le Paris des années folles — 2022. — Б. 208.
- ↑ Māksla un arhitektūra biogrāfijās / [atb. red. Andris Vilsons, Anita Vanaga; zin. red.: Velta Holcmane … [u.c.]; fotogr.: Aivars Lode, Mārtiņš Salna]. 1. sēj. A-Kal. — Rīga : Latvijas enciklopēdija, 1995 : (Latvijas karte). — 255 lpp. : il. ; 24 cm. — (Latvija un latvieši). ISBN 5-89960-058-6 Grāmata Skata formas Eksemplāri (латыш.)(латыш.)
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Māksla tēlotāja Latviešu: 1860—1940. Rīga, 1986
- Siliņš māksla J. Latvijas: I 1915—1940 Stokholma, 1988
- Unerwartete Begegnung: Avantgarde lettische: 1910—1935. Köln,1990.
- Бужинска Ирена. Две женщины-художницы в Латвии. Александра Митрофановна Бельцова и Маргарита Лиепине-Скулме // «Амазонки авангарда» / Ответственный редактор Георгий Фёдорович Коваленко; Государственный институт искусствознания. Министерства культуры Российской Федерации. — М.: Наука, 2004. — С. 264—275. — ISBN 5-02-010251-2.
- Бужинска Ирена. Бельцова Александра Митрофановна // Энциклопедия русского авангарда (2013—2014): Изобразительное искусство. Архитектура / Авторы-составители Василий Иванович Ракитин, Андрей Дмитриевич Сарабьянов; Научный редактор А. Д. Сарабьянов. — М.: RA, Global Expert & Service Team, 2013. — Т. I: Биографии. А—К. — С. 65. — ISBN 978-5-902801-10-8.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Музей Романа Суты и Александры Бельцовой в Риге 2020 йыл 22 апрель архивланған.
- Наталья Евсеева. 2017 йыл 22 апрель архивланған. Краткий анализ творчества Романа Суты и Александры Бельцовой. 2017 йыл 22 апрель архивланған.
- Русские Латвии. Александра Бельцова.
- Бельцова, Александра Митрофановна