Латвия

**Латвия Республикаһы**
**Latvijas Republika**
Флаг	Герб
	Гимн: «Dievs, Svētī Latviju (Аллаһ, Латвияны данла)»noicon
	Латвия күрһәтелгән (ҡуйы-йәшел):— Европала (асыҡ-йәшел һәм ҡуйы-һоро)— Европа союзында (асыҡ-йәшел)
Үҙаллылыҡ датаһы	18 ноябрь 1918 ( Рәсәй Империяһынан) 21 август 1991 ( СССР-ҙан)
Рәсми тел	латыш
Баш ҡала	Рига
Эре ҡалалар	Рига, Даугавпилс, Лиепая, Елгава, Юрмала
Идара итеү төрө	Парламент республикаһы
Президент; Премьер-министр	Эгилс Левитс ; Krišjānis Kariņš
Территория; • Бөтәһе ; • % һыу өҫтө	124; 64 589 км²; 1,5
Халыҡ; • Һаны (2016); • Халыҡ тығыҙлығы	; ▼ 1 968 600 чел. (148); 34,3 чел./км²
ЭТП (ППС); • Бөтәһе ; • На душу населения	; 46,547 млрд долл.; 25 195 долл.
ЭТП (номинал); • Бөтәһе ; • Бер кешегә	; 32,320 млрд. долл.; 16 145 долл.
ИЧР (2015)	▲ 0,819 (бик юғары) (46 урын)
Этнохороним	латвиялылар
Валюта	Латвия латы, Ls, (LVL 428)
Интернет-домены	.lv, .eu
Код ISO	LV
МОК коды	LAT
Телефон коды	+371
Сәғәт бүлкәте	2

Латвия Республикаһы (латыш. Latvijas Republika, лив. Leţmō Vabāmō) — Көнсығыш Европалағы, Балтик диңгеҙе буйындағы дәүләт.

Майҙаны — 64,6 мең км2. Баш ҡалаһы — Рига. Дәүләт башлығы — президент. Халҡы — 2,22 млн кеше (2011): латыштар (59 %), урыҫтар (27 %), белорустар (3,6 %) һ. б.; 270 башҡорт йәшәй (2011). Рәсми тел — латыш теле. Диндарҙарҙың күпселеге — лютерандар.

Латвия Европа берләшмәһенә инә, ул шулай уҡ Төньяҡ Атлантик Килешеү Ойошмаһы — НАТО-ның ағзаһы.

Рәсәй һәм уның төбәктәре менән бәйләнештәр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Башҡортостан һәм Латвия бәйләнештәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Башҡортостан Хөкүмәтендә Латвия делегацияһы менән осрашыу уҙҙы. «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2015, 15 декабрь.^[5]
«Башинформ» мәғлүмәт агентлығы хәбәр итеүенсә, Латвия менән Башҡортостан араһында иҡтисад тармағында ғына түгел, шулай уҡ мәҙәни, фән, мәғариф өлкәләрендә бәйләнештәрҙе үҫтереүҙә юғары әүҙемлек күҙәтелә. 2015 йылдың 14 декабрендә республикаға эш сәфәре менән Латвияның Рәсәйҙәге Ғәҙәттән тыш һәм Тулы хоҡуҡлы илсеһе Астра Курме етәкселегендәге Латвия эшҡыуарҙары делегацияһы килә^[6].

Илдең эре ҡалалары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Йәҙүәлдә 1000 ашыу кеше йәшәғән торамалар күрһәтелгән (01.01.2012). Латвия 777 пункттын ҡала статусы бар (ул араһынан 9 — республика ҡалалалар статуслы). Республика ҡалалар ҡалын хәрефтәр менән күрһәтелгән.

Ҡала	Халыҡ һаны (01.01.2012)	Тарихи район
Рига	699 203	Видземе
Даугавпилс	101 057	Латгале
Лиепая	82 413	Курземе
Елгава	63 534	Земгале
Юрмала	56 307	Видземе
Вентспилс	41 998	Курземе
Резекне	33 936	Латгале
Валмиера	26 674	Видземе
Огре	26 549	Видземе
Екабпилс	25 883	Селия / Латгале
Тукумс	19 729	Земгале
Саласпилс	18 039	Видземе
Цесис	17 673	Видземе
Кулдига	12 494	Курземе
Олайне	12 367	Видземе
Салдус	12 085	Курземе
Сигулда	11 368	Видземе
Талси	10 962	Курземе
Добеле	10 895	Земгале

Халыҡтар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Латвия Халыҡтары 1935—2011
Милләт	1935		1959		1970		1979		1989		2000		2011
Милләт	Һан	%	Һан	%	Һан	%	Һан	%	Һан	%	Һан	%	Һан	%
Латыштар	1 467 035	76,97	1 297 881	62,39	1 341 805	57,05	1 344 105	53,69	1 387 757	52,05	1 370 703	57,65	1 284 194	62,10
урыҫтар	168 300	8,83	556 400	26,75	704 600	29,95	821 500	32,81	905 515	33,96	703 243	29,58	556 422	26,90
Белорустар	26 800	1,4	61 600	2,9	94 700	4,0	111 500	4,5	119 700	4,5	97 100	4,0	68 174	3,3
Украиндар	1 800	0,1	29 400	1,4	53 500	2,3	66 700	2,7	92 100	3,4	63 600	2,7	45 699	2,2
Поляктар	48 600	2,6	59 800	2,9	63 000	2,7	62 700	2,5	60 400	2,5	59 500	2,5	44 783	2,2
Литовлар	22 800	1,2	32 400	1,5	40 600	1,7	37 800	1,5	34 600	1,3	33 400	1,4	24 426	1,2
йәһудтәр	93 400	4,9	36 600	1,7	36 700	1,6	28 300	1,1	22 900	0,9	10 300	0,4	6 416	0,3
сығандар	3 800	0,2	4 300	0,2	5 400	0,2	6 100	0,2	7 000	0,3	8 200	0,3	6 452	0,3
Немецтар	62 100	3,3	1 600	0,1	5 400	0,2	3 300	0,1	3 800	0,1	3 500	0,1	3 023	0,1
Эстондар	6 900	0,4	4 600	0,2	4 300	0,2	3 700	0,1	3 300	0,1	2 600	0,1	2 000	0,1
башҡа	4 200	0,2	1 800	0,1	2 700	0,1	3 800	0,2	29 400	1,0	25 000	1,1	26 298	1,3
дөйөм халыҡ	1 905 936		2 079 948		2 351 903		2 503 145		2 665 770		2 377 383		2 067 887

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

↑ Халыҡ Латвии на 2016 год по данным Центрального статистического бюро Латвии, 01.02.2016 (инг.)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 IMF: Gross domestic product based on purchasing-power-parity (PPP) valuation of country GDP МВФ: ЭТП по паритету покупательной способности (ППС). Октябрь 2014. (инг.)
↑ ^3,0 ^3,1 Report for Selected Countries and Subjects (инг.). The International Monetary Fund (IMF). 20 ноябрь 2014 тикшерелгән.
↑ 2015 Human Development Report Summary 212. United Nations Development Programme (2015). 15 декабрь 2015 тикшерелгән.
↑ «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2015, 15 декабрь
↑ Башҡортостанға Латвияның рәсми делегацияһы килә «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2015, 3 декабрь

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Хөсәйенова Г. Т. Латвия // Башҡорт энциклопедияһы — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Сабирова Э. Башҡортостан Хөкүмәтендә Латвия делегацияһы менән осрашыу уҙҙы.. «Башинформ». 16 декабрь 2015 тикшерелгән.

	Был ил тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.

[pmlp-1] Халыҡ Латвии на 2016 год по данным Центрального статистического бюро Латвии, 01.02.2016 (инг.)

[IMF-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 IMF: Gross domestic product based on purchasing-power-parity (PPP) valuation of country GDP МВФ: ЭТП по паритету покупательной способности (ППС). Октябрь 2014. (инг.)

[IMFR-3] 3,0 ^3,1 Report for Selected Countries and Subjects (инг.). The International Monetary Fund (IMF). 20 ноябрь 2014 тикшерелгән.

[HDI-4] 2015 Human Development Report Summary 212. United Nations Development Programme (2015). 15 декабрь 2015 тикшерелгән.

[5] «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2015, 15 декабрь

[6] Башҡортостанға Латвияның рәсми делегацияһы килә «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2015, 3 декабрь

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Тематик сайттар	Open Directory Project
Һүҙлектәр һәм энциклопедиялар	Башкирская · Большая каталонская · Большая российская · Краткая еврейская · Britannica (онлайн) · Швейцарский исторический
Норматив контроль	GND: 4074187-4 · ISNI: 0000 0001 2151 8114 · LCCN: n80150219 · NDL: 00569322 · NKC: ge128512 · VIAF: 125422131

Европа илдәре
Австрия Албания Андорра Белоруссия Бельгия Болгария Босния һәм Герцеговина Бөйөк Британия Ватикан Венгрия Германия Греция Дания Ирландия Исландия Испания Италия Латвия Литва Лихтенштейн Люксембург Мальта Молдавия Монако Нидерланд Норвегия Польша Португалия Румыния Рәсәй¹ Сан-Марино Сербия Словакия Словения Төньяҡ Македония Украина Финляндия Франция Хорватия Черногория Чехия Швейцария Швеция Эстония
Өлөшләтә танылған ил Косово Танылмаған илдәр Днестр буйы Молдова Республикаһы Донецк Халыҡ Республикаһы Луганск Халыҡ Республикаһы
Буйһонған территориялар Аланд утрауҙары Гернси Гибралтар Джерси Мэн Фарер утрауҙары Шпицберген Ян-Майен
Европала биләмәләре булған Азия илдәре Ҡаҙағстан¹ Төркиә¹ Биләмәләре Европала булыуы бәхәсле булған Азия илдәре Әзербайжан² Грузия²
¹ Башлыса Азияла. ² Европа менән Азия араһындағы сикте үткәреүгә ҡарап башлыса йәки тулыһынса Азияла.