Эстәлеккә күсергә

Бишҡайын мәмерйәһе

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Бишҡайын мәмерйәһе
Дәүләт  Рәсәй
Урын Ауырғазы районы һәм Бишҡайын
Асыу датаһы 1770
Мираҫ статусы тәбиғәт ҡомартҡыһы
Оҙонлоҡ 10 метр,
11 метр
Киңлек 8 метр
Бейеклеге/буйы 3,5 метр һәм 8 метр
Карта

Бишҡайын мәмерйәһе — Башҡортостан Республикаһының Ауырғазы районы Бишҡайын ауылынан төньяҡ-көнсығышҡа табан бер саҡрым алыҫлыҡта ятҡан «Аҡкүл» станцияһы йүнәлешендә[1]. Ағиҙел йылғаһы бассейенына ингән Аҡташ инешенең һул ярында урынлашҡан. Тәбиғәт ҡомартҡыһы (1965).

Бишҡайын мәмерйәһе аҫҡы пермь көңгөр ярусы гипстарында барлыҡҡа килгән.
Карст мәмерйәлеренә инә.Гипс үҙенсәлекле. Аҡ, һоро-аҡ төҫтә,тығыҙ, ваҡ бөртөклө.
Шәкәр рәүешендә , таҙа эре киҫәкле. Тоҡҡа оҡшаған сикләнгән ике залдан тора. Беренсе залдың оҙонлоғо 10 метр,ә киңлеге 8 метр, бейеклеге 3,5 метр. Икенсе залдың оҙонлоғо — 11 метр, киңлеге −7 метр, бейеклеге −8 метр. Мәмерйә үҙенең эске микроклиматы буйынса һалҡын.Ҡояш ҡыҙҙырған урында урынлашҡан. Тәрәнлеге 5 метр. Йәйге эҫе көндәрҙә лә һәр саҡ боҙ һалҡынлығын һаҡлай. Мәмерйә эсендәге температура −4° була.Ҡышын стеналары һәм иҙәне туңа, йыл буйы иремәй. Шуға ла халыҡ уны «серле» мәмерйә, тип йөрөтә.Спелеология менән мауығыусылар өсөн дә ул әһәмиәтле.
Мәмерйә 1770 йылда ғалим-энциклопедист, сәйәхәтсе, академик Лепёхин Иван Иванович тарафынан асыла.
Башҡорт АССР-ы Министрҙар Советының "Башҡорт АССР-ының тәбиғәт ҡомартҡыларын һаҡлау " 1965 йылдың 17 авгусындағы Ҡарары № 465 менән Бишҡайын мәмерйәһе тәбиғәт ҡомартҡыһы булып иҫәпләнә[1]