Нәжес

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте


Нәжес (ғәр. نجاسة‎ — бысраҡлыҡ, хәшәрәт, шаҡшы[1]) — ислам хоҡуҡиәтендә (фикһ) зарурлығы булмай тороп ҡағылырға ярамай торған нәмәләр.

Ауыр нәжес
  • бәүел
  • кал (тиҙәк)
  • мәни (сперма)
  • ҡоҫоҡ
  • баланан бушанғандағы бүленделәр (нифас)
  • күрем (айлыҡ)
  • ҡатын-ҡыҙ бүленделәре (истихада)
  • ҡан
  • үлек мал ите
  • сусҡа ите
  • алкоголь

Нәжес төрҙәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ислам хоҡуҡиәтендә (фикһ) нәжес ауыр һәм еңел төргә бүленә. Ауыр нәжестәргә кешенең тәбиғи бүленделәре — бәүел, кал, мәни (сперма) инә[ком 1]; эякулятҡа тиклемге бүленде (мазий); ҡоҫоҡ; баланан бушанғандан һуңғы бүленделәр (нифас); күрем һәм ҡатын-ҡыҙҙың башҡа бүленделәре (истихада); ҡан һәм башҡалар. Ауыр нәжестәргә шулай уҡ үле мал ите, сусҡа ите[2], иҫерткестәр инә[3]; мал-тыуарҙың тиҙәге, бәүеле һәм ҡаны[ком 2]. Еңел нәжестәргә мал-тыуарҙың бәүеле, тиҙәге, йыртҡыс ҡоштар бүленделәре һәм башҡалар инә [4].

Нәжестәр ҡаты (үлгән мал ите һәм башҡалар) һәм шыйыҡ (ҡан һәм башҡалар) була. Күренгән (тиҙәк һәм башҡалар) һәм күренмәгән (кипкән бәүел һәм башҡалар) бар[4].

Еңел нәжес
  • йорт хайуандары бәүеле һәм тиҙәге
  • йыртҡыс ҡоштар бүленделәре

Сикләүҙәр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һәр мосолман тәнен һәм кейемен нәжестәр тейеүҙән һаҡларға тейеш. Әгәр кейемгә йә намаҙлыҡҡа, намаҙ уҡыған ергә нәжес тейгән булһа, намаҙ дөрөҫ һаналмай. Нәжес әҙ тейгән булһа, һаналмай: шыйыҡтары өсөн — ус аяһындай, ә ҡатылары өсөн — 3 г самаһы. Тәндең йәки кейемдең сирек өлөшө еңел нәжес менән бысранған булһа, намаҙ ҡабул ителмәй[4].

Фекерҙәр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. . Шафиғи һәм ханбалит мәҙһәбтәрендә мәни (сперма) таҙа тип һанала
  2. ҡош-ҡорт тиҙәге, бәүеле һәм ҡаны еңел нәжестәргә инә

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Али-заде, А. А. Нәжес (архив ) // Исламский энциклопедический словарь. — М.: Ансар, 2007.
  • Ҡалып:ЭИ/2