Палеха Борис Яковлевич
| Палеха Борис Яковлевич | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 СССР |
| Тыуған көнө | 12 апрель 1928[1] |
| Вафат булған көнө | 29 август 1991[1] (63 йәш) |
| Һөнәр төрө | рәссам |
| Авторлыҡ хоҡуҡтары статусы | эштәре авторлыҡ хоҡуҡтары менән яҡланған[d] |
Палеха Борис Яковлевич (12 апрель 1928 йыл — 29 август 1991 йыл) — рәссам. 1958 йылдан СССР Рәссамдар союзы ағзаһы. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған рәссамы (1974). БАССР Юғары Советы Президиумының Почёт грамотаһы менән бүләкләнеүсе (1962).
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Борис Яковлевич Палеха [2] 1928 йылдың 12 апрелендә Сумы өлкәһенең Бежевка ауылында тыуған. 1955 йылда Харьков художество-сәнәғәт институтын (хәҙер — Харьков сәнғәт һәм дизайн академияһы) тамамлаған.
Рәссам, график. 1978 йылдан алып 1955 йылға тиклем Өфө ҡалаһында йәшәй һәм эшләй. 1958 йылдан СССР Рәссамдар союзы ағзаһы. КПСС ағзаһы. Республиканың ауыл райондарында ҙур эш алып бара. БАССР-ҙың атҡаҙанған рәссамы, 1974.
1978 йылдан алып Мәскәүҙә йәшәй һәм эшләй. Өфө, Мәскәү ҡалалары һәм сит илдәрҙең күп һанлы күргәҙмәләрендә ҡатнаша.
1991 йылдың 29 авгусында Мәскәүҙә вафат була.
Борис Яковлевич Палеха картиналары Өфөлә М. В. Нестеров исемендәге Башҡорт дәүләт художество музейында һәм шәхси коллекцияларҙа һаҡлана.
Күргәҙмәләре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Өлкә һынлы сәнғәт күргәҙмәһе, Харьков, 1953.
- Республика, Өфө, 1955 йылдан алып бөтә күргәҙмәләрҙә, йәштәрҙекенән тыш, 1972, 1976 йыл
- «Урал һәм рәссам әҫәрҙәре» күргәҙмәһе, Төмән, 1968.
- «Социалистик Урал» зональ күргәҙмәһе; Свердловск, 1964; пермь. 1967; Силәбе, 1969; Өфө, 1974.
- Башҡортостан рәссамдары әҫәрҙәренең декада күргәҙмәһе, Мәскәү, Ленинград, 1969 йыл.
- Диплом эштәре Бөтә Союз күргәҙмәһендә, Мәскәү, 1956.
- БАССР рәссамдары әҫәрҙәре күргәҙмәһе, В. И. Лениндың тыуыуының 100-йыллығына арналған, Ульяновск, 1970.
- Өс зона рәссамдар әҫәрҙәре күргәҙмәһе, Мәскәү, 1971.
- РСФСР автономиялы республикалары рәссамдары әҫәрҙәре күргәҙмәһе , Мәскәү, 1971.
- Бөтә Союз художество күргәҙмәһе, Мәскәү, 1956.
- Бөтә Рәсәй художество күргәҙмәһе. Мәскәү, 1964.
- Бөтә Рәсәй художество күргәҙмәһе, Мәскәү, 1970.
- I Бөтә Рәсәй эстамп күргәҙмәһе, Өфө, 1971.
- I Бөтә Рәсәй һүрәттәр күргәҙмәһе, Ленинград, 1974.
- Бөтә Рәсәй художество күргәҙмәһе, Мәскәү, 1975.
- Йәш рәссамдар эштәренең Бөтә Союз күргәҙмәһе, Мәскәү, 1962.
- «Ленин юлы буйлап» Бөтә Союз күргәҙмәһе, Бөйөк Октябрҙең 60 йыллығына арналған, Мәскәү, 1977.
- «Совет сәнғәте» халыҡ-ара күргәҙмәһе, Югославия, 1976.
- «Совет сәнғәте» халыҡ-ара күргәҙмәһе, Румыния, 1976.
- «Совет сәнғәте» халыҡ-ара күргәҙмәһе, МХР, 1970.
Төп эштәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]На возрожденной Курской дуге, х. м., 1953. Портрет старого большевика А. Р. Корнеева, х. м., 1955. Уфа социалистическая, линогравюра, 1957. Птичница, сухая игла, 1962. Доярка Харасова, монотипия, 1962. Будет дождь, офорт, 1963. Голова башкирской девушки, сухая игла, 1963. Молодая колхозница, монотипия, 1963. Северная башкирка, монотипия, 1966. Мать, монотипия, 1966. Семья из Бурзяна. Башкирия, 5 листов, монотипия, 1967. Роза, монотипия, 1967. Крановщица, монотипия, 1967. Мотогонщики, х. м., 1969. Олимпийский чемпион и чемпион мира по стрельбе Р. Сулейманов, х. м., 1969. Мировые призёры, х. м., 1969. Портрет Н. Наджми, х. м., 1969. Дочь Нина, акв., 1969. Над Агиделью, акв., 1969. В. И. Ульянов-Ленин, монотипия, 1970. Начало века. В. И. Ленин и уфимские искровцы в 1900 г., х. м., 1970—1977. Н. К. Крупская, 1900 год, монотипия, 1970. Дочь Нина, монотипия, 1970. Учитель из Бурзяна, монотипия, 1970. Портрет писателя А. Бикчентаева, х. м., 1970. Ветер над Белой, акв., 1970. Портрет художника Б. Домашникова, офорт, 1974. Портрет Д. Д. Шостаковича, х. м., 1977.
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған рәссамы (1974)
- «Хеҙмәт батырлығы өсөн» миҙалы, 1970.
- БАССР Юғары Советы Президиумының Почёт грамотаһы, 1962.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Справочник «Художники Советской Башкирии». Автор-составитель Э. П. Фенина, Башкирское книжное издательство, Уфа-1979
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 Башкирская энциклопедия (урыҫ) — Башкирская энциклопедия, 2005. — 4344 с.
- ↑ Палеха Борис Яковлевич
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Борис Яковлевич Палех
- Палеха Борис Яковлевич // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 18 апрель 2023)
2017 йыл 25 апрель архивланған.