Пәрҙә

Пәрҙә (шулай уҡ ҡорған, шаршау) — тәҙрәләрҙе йәки ишектәрҙе биҙәү өсөн ҡулланылған текстиль шаршауҙар. Улар функциональ һәм декоратив бурыстарҙы бер юлы үтәй. Пәрҙәләр төрлө материалдарҙан, шул иҫәптән туҡыманан, етештерелергә мөмкин, был иһә төрлө стилдәрҙә һәм дизайндарҙа биҙәлеш булдырырға мөмкинлек бирә.

Тарихи контекс

Цивилизация үҫеше менән пәрҙәләр төрлө илдәрҙең климат һәм мәҙәни үҙенсәлектәрен сағылдырған интерьерҙың мөһим элементына әйләнә. Мәҫәлән, Һиндостан, Ҡытай, Франция һәм Италия традицион рәүештә ебәк ҡулланған, ә Англия һәм Шотландия йөн ҡулланған. Урта Азияла һәм Америкала мамыҡ өҫтөнлөк итһә, Төньяҡ һәм Көнсығыш Европала киндер ҡулланылған^[1].

Заманса материалдар һәм технологиялар

Бөгөнгө технологиялар дизайнерҙарға төрлө декоратив үҙенсәлектәргә эйә булған киң туҡымалар һайлау мөмкинлеген бирә. Был тәбиғи туҡымаларҙы (киндер, мамыҡ) имитациялауҙы ла, шулай уҡ яңы синтетик материалдарҙы ла үҙ эсенә ала, улар һүрелмәй һәм янмай. Заманса пәрҙә моделдәре йыш ҡына ҡатмарлы драпировкалар һәм биҙәү элементтарының күплеге менән айырылып тора.

Стилистик йүнәлештәр

Пәрҙәләрҙе бер нисә төп төргә бүлергә мөмкин:

Ҡайырмалы пәрҙәләр: ике туҡыма һыҙатынан торған традицион пәрҙә төрө, улар карниз буйлап иркен хәрәкәт итә ала.
Рим пәрҙәләре: ҡатламһыҙ туҡыма киҫәгенән ғибәрәт, горизонталь ҡатламдарға йыйыла.
Австрия пәрҙәләре: рим пәрҙәләренә оҡшаш, ләкин горизонталь һәм вертикаль ҡатламдарға йыйыла ала.
Япон панельдәре: ҡатламһыҙ тигеҙ туҡыма киҫәктәре, улар шулай уҡ карниз буйлап хәрәкәт итә ала.
Рулонлы пәрҙәләр: асыуҙы контролдә тотоу өсөн цилиндрға урала.

Пәрҙәләр бүлмәлә яҡтылыҡты, төҫтө һәм форманы берләштереп, уңайлыҡ һәм гармония атмосфераһын тыуҙырыуҙа мөһим роль уйнай.