Салмасов Павел Петрович
| Салмасов Павел Петрович | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 СССР Рәсәй |
| Тыуған көнө | 25 март 1930 |
| Вафат булған көнө | 30 октябрь 2017[1] (87 йәш) |
| Вафат булған урыны | Өфө, Башҡортостан Республикаhы, СССР |
| Һөнәр төрө | рәссам |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
 |
| Авторлыҡ хоҡуҡтары статусы | эштәре авторлыҡ хоҡуҡтары менән яҡланған[d] |
Салмасов Павел Петрович (25 март 1930 йыл — 30 октябрь 2017 йыл) — СССР һәм Рәсәй рәссамы. 1961 йылдан СССР Рәссамдар союзы ағзаһы. Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған (2006) һәм Башҡорт АССР-ының халыҡ (1990) рәссамы.
Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Павел Петрович Салмасов [2] 1930 йылда Ленинград өлкәһе Череповецк районының Рудаков ауылында тыуған. 1953 йылда РСФСР-ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре Э. Тюлькин класы буйынса Өфө сәнғәт училищеһының художество бүлеген тамамлай.
1953 йылдан 1955 йылға тиклем БАССР-ҙың Сибай ҡалаһында йәшәй. 1955 йылдан — Өфөлә.
Рәссамдың әҫәрҙәре М. В. Нестеров исемендәге Башҡорт дәүләт художество музейында (Өфө), Ырымбур өлкә һынлы сәнғәт музейында, Удмурт (Ижевск) һынлы сәнғәт музейында, шәхси коллекцияларҙа һаҡлана.
Ижады[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Салмасов Павел Петрович — индустриаль һәм ауыл пейзаждары оҫтаһы: «Карьеры. 1958, Сибай», «Рудные отвалы» һәм башҡалар.
Рәссамдың төп эштәре[3]: Окно, х. м., 1958. Переславль Залесский, х. м., 1959. МАЗы идут, х. м., 1960. Холмы в цветах, х. м., 1962. День. Зима, х. м., 1962. Июнь. Сенокос, х. м., 1962. Новые дороги, х. м., 1964. Материнство, х. м., 1966. Хлеб зауральский, х. м., 1966. Зима, х. м., 1966. На новые земли, х. м., 1967. Утром, х. м., 1966—1967. Сентябрь, х. м., 1967. Конец страды, х. м., 1967. Зауралье, х. м., 1967. Утро. Новая деревня, х. м., 1970. Башкирский край. Ирендык, х. м., 1973—1974. В теплице химзавода, х. м., 1974. Озерный край. Доярки, х. м., 1972—1974. В нефтяном крае, х. м., 1974. Отдых, х. м., 1974. Поздней осенью, х. м., 1974. В степи, х. м., 1974. Башкирский аул, х. м., 1974.
Рәссамдың «Зауралье». «Материнство», «Утро хлебороба» серияларынан акварель эштәре билдәле.
«Садам цвести» һәм «Спорт» фрескалары Ишембай ҡалаһының С. М. Киров исемендәге нефтселәр Мәҙәниәт һарайы интерьерында, 1960 йыл (Назаров Михаил Алексеевич менән берлектә).
Яңы Өфө нефть эшкәртеү заводы бинаһында «Нефтехимик» керамик панно, Өфө, 1965 йыл (М. А. Назаров, Б Я Палеха, Н. А. Русских менән берлектә ).
«Синтезкаучук» заводының Мәҙәниәт һарайында интерьерҙың эскиз биҙәктәрен һалған, Стәрлетамаҡ, 1967 йыл (М.А. Назаров менән берлектә).
Күргәҙмәләре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Республика, Өфө, 1957 йылдарҙан алып, йәштәр күргәҙмәләренән тыш, бөтә күргәҙмәләрҙә ҡатнаша.
- БАССР рәссамдары әҫәрҙәренең декада күргәҙмәләре, Мәскәү, Ленинград, 1969 йыл.
- «Социалистик Урал» зона күргәҙмәләре: Свердловск, 1964; Пермь, 1967; Силәбе, 1969; Өфө, 1974.
- В.И. Лениндың тыуыуына 100-йыл айҡанлы БАССР рәссамдары әҫәрҙәре күргәҙмәләре, Ульяновск, 1970.
- 3 зона рәссамдар әҫәрҙәре күргәҙмәһе, Мәскәү, 1971.
- РСФСР автономиялы республикаларҙың рәссамдары әҫәрҙәре күргәҙмәһе, Мәскәү, 1971.
- Ҡарағалпаҡ АССР-ында башҡорт сәнғәте декадаһы менән бәйле БАССР рәссамдары әҫәрҙәре күргәҙмәләре, Нукус, 1976.
- ВЛКСМ-дың 40 йыллығына арналған бөтә союз йәштәр художество күргәҙмәһе, Мәскәү, 1958.
- «Совет Рәсәйе» бөтә рәсәй художество күргәҙмәһе, Мәскәү, 1960.
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Справочник «Художники Советской Башкирии». Автор-составитель Э. П. Фенина, Башкирское книжное издательство, Уфа-1979.
- БСЭ, т. 3, раздел «Башкирская АССР». Изд. «Советская энциклопедия», Москва, 1970.
- Куншеровская Г. С. Изобразительное искусство Башкирской АССР. Изд. «Советский художник», Москва, 1974.
- История Уфы. Сб. статей, гл. 14. Башкирское книжное изд., Уфа, 1976.
- Фенина Э. П.: Буклет «П. Салмасов». Башкирское книжное изд., Уфа, 1974.
- П. П. Салмасов: Буклет. Авт. вступ. ст. Э. П. Фенина. Уфа, 1974.