Эстәлеккә күсергә

Хмелёв Николай Павлович

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Хмелёв Николай Павлович
Рәсем
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  СССР
Тыуған көнө 28 июль (10 август) 1901
Тыуған урыны Түбәнге Новгород, Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө 1 ноябрь 1945({{padleft:1945|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:1|2|0}})[1] (44 йәш)
Вафат булған урыны Мәскәү, РСФСР, СССР[1]
Ерләнгән урыны Новодевичье зыяраты[d]
Ҡәбере һүрәте
Хәләл ефете Ляля Чёрная
Һөнәр төрө актёр, театр режиссёры
Эш урыны Мәскәү Художество театры
Уҡыу йорто 6-я Московская гимназия[d]
М. В. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университеты
Вторая студия МХТ[d]
Сәйәси фирҡә ағзаһы Советтар Союзы Коммунистар партияһы
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Сталин премияһы СССР-ҙың халыҡ артисы Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены РСФСР-ҙың атҡаҙанған артисы

Николай Павлович Хмелев ( 28 июль [10 август] 1901, Сормово - 1 ноябрь 1945 йыл, Мәскәү ) - рус совет актёры, театр директоры, уҡытыусы. СССР-ҙың халыҡ артисы (1937). Беренсе дәрәжәләге өс Сталин премияһы лауреаты (1941, 1942, 1946 - үлгәндән һуң ).

Биография

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Николай Павлович Хмелев Сормово ауылында тыуған (хәҙерге Түбәнге Новгород) [2] .

Ул Сормоволағы Н.Н.Субботиндың шәхси реаль мәктәбендә, ул ябылғандан һуң - Канавинолағы Түбәнге Новгородтың 2-се гимназияһында уҡыған.

Ғаилә Мәскәүгә күсенгәс, 1916 йылдан ул 6-сы Мәскәү гимназияһында, 1919 йылда - бер үк ваҡытта Мәскәү дәүләт университетының тарих һәм филология факультетында һәм Мәскәү сәнғәт театрының 2-се студияһында уҡый. 1924-сө йылда студия тулы көсөндә Мәскәү театры сәнғәт труппаһына ҡушыла (МХАТ).

Николай Хмелев "икенсе быуын" тип аталған Мәскәү театры сәнғәт артистарының иң сағыу вәкилдәренең береһе була; уның иң яҡшы ролдәре араһында А.Т.Толстойҙың «Царь Федор Иоаннович» әҫәренән батша Федор, Л.Н.Толстойҙың «Анна Каренина» әҫәренән Каренин, Антон Чеховтың «Три сестры» әҫәренән Тузенбах роле була.

Режиссёрлыҡ һәм педагогик хеҙмәт алып бара. 1932 йылда ул театр-студия булдыра, ул 1937 йылда М. Н. Ермолова исемендәге Мәскәү драма театры менән ҡушыла, 1937-1945 йылдарҙа уның сәнғәт етәксеһе була.

Мәскәүҙә Новодевичье зыйаратында Хмелев ҡәбере.

Бөйөк Ватан һуғышы башланғас, ул халыҡ ополчениеһына ҡушыла (Сталин өлкәһе халыҡ ополчениеһының 2-се дивизияһы) [3]. Төркөм менән Һарытауға эвакуациялана.

1943-1945 йылдарҙа - Мәскәү сәнғәт театрының сәнғәт етәксеһе.

1941 йылдан ВКП (б) ағзаһы.

1945 йылдың 1 ноябрендә А. Н.Толстойҙың «Трудные годы» спектакленең генераль репетицияһы ваҡытында үлә, унда Иван Грозныйҙың батша ролен башҡара. Новодевичье зыяратында (2-се участок) ерләнгән [4] .

Ғаиләһе

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • Беренсе ҡатыны - Надежда (Дина) Тополева (1901—? ), М. Ермолова исемендәге театр актрисаһы. Георгий Вицинға граждан ҡатыны булып китә
  • Икенсе ҡатыны - Ляля Черная (ысын исеме - Надежда Сергеевна Хмелева, тыумышта - Киселева, 1909-1982), Ромен театры актрисаһы. РСФСР-ҙың атҡаҙанған артисы (1960) [5] . Ул актёр, СССР-ҙың халыҡ артисы М. М. Яншиндан уға китә.
    • Улы - Алексей Николаевич Хмелев (1943-2002). РФ атҡаҙанған сәнғәт хеҙмәткәре.

Бүләктәре һәм исемдәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • РСФСР-ҙың атҡаҙанған артисы (булыуы 1933) [6]
  • СССР-ҙың Халыҡ артисы (1937)
  • Беренсе дәрәжә Сталин премияһы лауреаты (1941) - театр һәм драматургия өлкәһендәге ҡаҙаныштары өсөн
  • Беренсе дәрәжә Сталин премияһы (1942) - Н.Ф.Погодиндың "Кремлевские куранты" пьесаһында инженер Забелин ролен уйнағаны өсөн.
  • Беренсе дәрәжәлә Сталин премияһы (1946) - А.Н.Островскийҙың "Последняя жертва" спектаклен ҡуйған өсөн.(үлгәндән һуң)
  • Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (1937)
  • Миҙалдар.

Ижады

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Театр әҫәрҙәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Актёрлыҡ

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • 1919 - Ф.Шиллерҙың " Разбойники " - Спигельберг
  • 1924 - М. Метерлинктың " Синяя птица " (Мәскәү сәнғәт театрында дебюты) - Ут
  • 1924 - "Елизавета Петровна" Д. П. Смолин - Ушаков, Бирон
  • 1924 - " На дне" М. Горький - Костылев
  • 1925 - К. А. Треневтың "Пугачещина" - Марей
  • 1926 - " Дни Турбиных" М. А. Булгаков - Алексей Турбин
  • 1926 - А. Н. Островскийҙың "Горячее сердце " - Силан
  • 1927 - " Бронепоезд 14-69 " Вс.В. Иванов - Пеклеванов
  • 1927 - В.П.Катаевтың " Растратчики" - Шольте
  • 1929 - Ф. М. Достоевскийҙың " Дядюшкин сон " - кенәз
  • 1930 - "Реклама" М.Уоткинс - Мердок
  • 1932 - А.П.Чеховтың " Вишневый сад " - Фирс
  • 1935 - А. К. Толстойҙың " Царь Федор Иоаннович ". Режиссеры К.С. Станиславский һәм В. И. Немирович-Данченко - батша Федор, Михайло Головин, Василий Шуйский
  • 1935 - М.Горкийҙың " Враги " - Николай Скроботов
  • 1937 - Н. Е. Вирта - "Земля" - Сторожев
  • 1937 - Анна Каренина Л. Толстой романы нигеҙендә. Vl. И. Немирович-Данченко - Каренин
  • 1940 - А.П.Чеховның " Три сестры ". Vl. И. Немирович-Данченко - Тузенбах
  • 1941 - "Кремлевские куранты" Н. Ф. Погодин - Забелин
  • 1943 - М. А. Булгаковтың " Последние дни " - Дубельт
  • 1945 - А. Н. Толстойҙың "Трудные годы" - Иван Грозный
  • "Хлеб" V. М. Киршон - Раевский
  • "Узор из роз" Ф. К. Сологуб - ашнаҡсы Елевферий
  • " Горе от ума " А. С. Грибоедов - Петрушка
  • " Ревизор " Н. В. Гоголь - трактир хеҙмәтсеһе
  • «На всякого мудреца довольно простоты» А. Н. Островский - Мамаевтың хеҙмәтсеһе
  • "У жизни в лапах" К. Хамсун - Гислесен
  • "Утро памяти декабристов" А. Р. Кугель - Чернышев
  • «Безумный день, или женитьба Фигаро» П. Бомарше — Базиль
  • «Сказка об Иванушке» — Тму-Тараканск батшаһы

Режиссёр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • 1934 — «Не было ни гроша, да вдруг алтын» А. Н. Островский
  • 1940 — «Как вам это понравится» У. Шекспира (М. О. Кнебель менән)
  • 1942 — «Фронт», А. Е. Корнейчук <u id="mwug">(башҡалар менән берлектә)</u>
  • 1943 — «Русские люди» К.&nbsp;М.&nbsp;Симонов(башҡалар менән берлектә)
  • 1944 — «Последняя жертва» А. Н. Островский (башҡалар менән берлектә)
  • 1944 — «Дети солнца» М. Горького (М. О. Кнебель менән)
  • «Дон Хиль — Зелёные штаны» Т. де Молина
  • «Дальняя дорога» А.Н.Арбузов
  • «Шторм» В.Н.Билль-Белоцерковский
  • «Кубанцы» В. М. Ротко

Фильмография

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • 1920 — Домовой-агитатор (ҡыҫҡа метражлы) — кейәү
  • 1927 — Конец Санкт-Петербурга — биржаһы
  • 1928 — Саламандра — принц Карлен
  • 1932 — Мертвый дом — Достоевский
  • 1936 — Поколение победителей — Евгений Светлов
  • 1936 — Бежин луг — Степаның атаһы
  • 1939 — Человек в футлярые — Беликов

Адрестар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1920-се йылдар башында ул Замоскворечьела йәшәй: Голенковский., 8.[5] ; унан һуң - Камергерский полосаһында, 5/7 йорт һәм Тверская урамында, 8.

Хәтер

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • 1945-1993 йылдарҙа Н. Хмелев исеме менән Мәскәүҙә (хәҙерге Пушкарев тыҡрығы) урам аталған.
  • Түбәнге Новгородтың Сомов районында Н. Хмелев исеме менән тыҡрыҡ аталған.
  • Н.Хмелевтың шәхси архивы Мәскәү театры сәнғәт музейында, 308 әйбер.
  • Н. Хмелев исемен Түбән Новгородтың Сомов районының 77-се урта белем биреү мәктәбе йөрөтә.

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ 1,0 1,1 Хмелёв Николай Павлович // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ На сцене и в жизни — надёжный мужик «Российская неделя»
  3. ↑ Артисты МХАТа, записавшиеся в народное ополчение. Первый справа — Хмелёв 2016 йыл 4 март архивланған.
  4. ↑ Могила Н. П. Хмелёва на Новодевичьем кладбище 2016 йыл 12 март архивланған.
  5. ↑ 5,0 5,1 Газета «Вестник Замоскворечья»//Хмелёв Николай Павлович. Актёр
  6. ↑ «Жизнь и творчество Николая Павловича Хмелёва». Дата обращения: 14 март 2013. Архивировано 21 сентябрь 2013 года. 2013 йыл 21 сентябрь архивланған.

Әҙәбиәт

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Хмелёв_Николай_Павлович&oldid=1186402» битенән алынған