Яруллин Хәмит Ғатаулла улы

Хәмит Яруллин
Яруллин Хәмит Ғатаулла улы
Тыуған ваҡыты:	25 февраль 1935({{padleft:1935|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:25|2|0}})
Тыуған урыны:	Башҡорт АССР-ы Салауат районы Ахун ауылы
Вафат ваҡыты:	5 июнь 2015({{padleft:2015|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:5|2|0}}) (80 йәш)
Вафат урыны:	Башҡортостан Республикаһы Өфө ҡалаһы
Һөнәре:	артист
Гражданлығы:	СССР→Рәсәй Федерацияһы
Театр:	Мәжит Ғафури исемендәге Башҡорт академия драма театры
Наградалары:	Башҡорт АССР-ының халыҡ артисы

Яруллин Хәмит Ғатаулла улы (25 февраль 1935 йыл — 5 июнь 2015 йыл) — СССР һәм Рәсәй театр һәм кино актёры, режиссёр һәм педагог. 1961 йылдан СССР Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы. РСФСР-ҙың атҡаҙанған (1985) һәм Башҡорт АССР-ының халыҡ (1977) артисы.

Биографияһы

Хәмит Ғатаулла улы Яруллин 1935 йылдың 25 февралендә Башҡорт АССР-ының Малаяҙ районы (хәҙер Башҡортостан Республикаһының Салауат районы) Ахун ауылында тыуған.

1954—1959 йылдарҙа А. В. Луначарский исемендәге Дәүләт театр сәнғәте институтында (ГИТИС) (педагогтары Б. В. Бибиков һәм О. И. Пыжова) уҡый.

Хеҙмәт эшмәкәрлеге

• 1959—1987 йылдарҙа, 1998 йылдан — Мәжит Ғафури исемендәге Башҡорт академия драма театры артисы.
• Бер үк ваҡытта 1961—1980 йылдарҙа Өфө сәнғәт училищеһында, ә 1970—1971 йылдарҙа — Өфө дәүләт сәнғәт институтында уҡыта. «Алтын атлы һыбайлы» (1980), «Ауыл өҫтөндә йәйғор» (2001) фильмдарында төшә.
• 1987—1992 йылдарҙа — «Башҡортостан» дәүләт телерадиокомпанияһы режиссёры (Аҡмулла, Кәрим Тинчурин, Сыңғыҙ Айытматов әҫәрҙәре буйынса спектаклдәр ҡуя).
• 1992—1998 йылдарҙа — Стәрлетамаҡ башҡорт дәүләт драма театры артисы.

Хәмит Яруллин — 1961 йылдан алып театр эшмәкәрҙәре Союзы ағзаһы.

2015 йылдың 5 июнендә Өфөлә вафат була. Тыуған ауылы Ахунда ерләнә.

Спектаклдәрҙәге ролдәре

Гнат һәм Сват («Бесталанная», И. Карпенко-Карого), Фердинанд («Мәкер һәм мөхәббәт», Ф. Шиллер), Зәкир («Ҡара йөҙҙәр», М. Ғафури), Тибальд («Ромео һәм Джульетта», У. Шекспир), Джильберт («Мария Тюдор», В. Гюго), Язалаусы («Салауат. Өндәге ете төш», М. Кәрим), Сергей Чекмарев («Онотма мине, ҡояш!» А. Абдуллин), Львов («Иванов», А. П. Чехов), Яков («Һуңғылар», А. М. Горький), Бабаев («Грех да беда на кого не живет», А. Н. Островский), Ир («Улар дүртәү», Г. Запольская), Марат («Ул ҡайтты»), Шағир («Шоңҡар», икеһе лә — А. Атнабаевтыҡы), Айбулат («Зәйтүнгөл»), Әбүбәкер («Ҡыҙыл паша», икеһе лә — Н. Асанбаевтыҡы), Ленин («Өсөнсө патетик», Н. Погодин), Мәркиз («Әсәйемдең сал сәстәре», Мирзаһитов), Гәлимйән («Башмағым», Ибраһимов), Рәсих («Онотолған ант», Абдуллин), Тимаҡ («Зимагорҙар», Мифтахов), Хәсән («Торналар ҡайта», Йомағолов), Ильяс («Ҡыҙ урлау»), Ильдар («Айгөл иле»), Әҙәмшах («Ташлама утты, Прометей!») — бөтәһе лә Мостай Кәримдеке; Банко («Макбет», Шекспир), Муров («Ғәйепһеҙ ғәйеплеләр», Островский), король Эдвард («Ричард III», Шекспир), Муса («Париж башҡорто», Рафиҡов), Төйлөгән («Эх, Өфө ҡыҙҙары!», Абдуллин), Ҡотлобай («Мөхәббәткә кәртә юҡ», Ғәитбаев), Джерри («Хәйерле иртә, Энид!», Вуди Аллен).

Фильмография

• 1980 — Алтын атлы һыбайлы — ҡарт
• 2001 — Ауыл өҫтөндә йәйғор

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

• РСФСР-ҙың атҡаҙанған артисы (1985)
• Башҡорт АССР-ының халыҡ артисы (1977)
• Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған артисы (1972)
• Салауат районының почётлы гражданы.

Хәтер

• 2012 йылда Ахун урта мәктәбенең тарих-тыуған яҡты өйрәнеү музейында артисҡа арналған мөйөш асыла.

Әҙәбиәт

• Атнабаева З. Яҙмыштар. Ролдәр. Яҙмыштар. — Өфө, 2008.
• Башҡорт дәүләт академия драма театры. Төҙөүсе В. Г. Ғәлимов, С. С. Сәитов. — Өфө, 1969.

Һылтанмалар

• Яруллин Хәмит Ғатаулла улы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 22 февраль 2021)
• http://encycl.bash-portal.ru/jarullin.htm(недоступная ссылка)