Ганза
Ганза берләшмәһе, Га́нза (нем. Hanse, бор. үр. нем. Hansa, һүҙмә һүҙ әйткәндә «төркөм», «берләшмә», лат. Hansa Teutonica) — XIV—XVI быуаттарҙа сауҙа ҡалаларын берләштергән союз. Берләшмә Балтик һәм Төньяҡ диңгеҙҙәрендәге бөтә сауҙаны ҡулында тотҡан һәм башҡа төбәктәрҙә уның монополиялары булған. Берләшмә 1241 йылда Любек менән Гамбург ҡалалары килешеүе һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә[1].
Ганза — XIII—XVII быуаттарҙа булған иң оҙайлы халыҡ-ара сауҙа-иҡтисади берләшмә. Ирекле немец ҡалалары һәм Төньяҡ Европаның башҡа ҡалаларының берләшмәһе XIII—XVII быуаттарҙа сауҙагәрҙәргә булышлыҡ күрһәтеү өсөн хеҙмәт итә.
Ағзалары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Башлыса Балтик һәм Төньяҡ диңгеҙҙәре бассейндарында урынлашҡан 200-ҙән ашыу эре һәм бәләкәй ҡалалар Ганза берләшмәһенең ағзалары булып торғандар. Дөйөм ҡағиҙәләр һәм ҡанундар төҙөү өсөн ҡала вәкилдәре даими рәүештә Любекта съездарға йыйылғандар.
Ганзаға инмәгән ҡалаларҙа берләшмәнең вәкиллектәре һәм филиалдары булған, улар араһында Брюгге, Берген, Новгород һәм Лондон иң ҙурҙары булып торған.
- Айнбек
- Берлин (1451 йылға тиклем)
- Бранденбург
- Бремен
- Бреслау (Вроцлав)
- Венден (Цесис)
- Виндау (Вентспилс)
- Висмар
- Вольмар (Валмиера)
- Гамбург
- Голдинген (Кулдига)
- Грайфсвальд
- Данциг (Гданьск)
- Дерпт (Тарту)
- Дортмунд
- Зост
- Каммин (Камень-Поморский)
- Кёзлин (Кошалин)
- Кёльн
- Кёнигсберг (Калининград)
- Киль
- Кокенгаузен (Кокнесе)
- Кольберг (Колобжег)
- Кракау (Краков)
- Кульм (Хелмно)
- Лемзаль (Лимбажи)
- Любек
- Люнебург
- Магдебург
- Мемель (Клайпеда)
- Мюнстер
- Пренцлау
- Ревель (Таллин)
- Рига
- Росток
- Рууп (Страупе)
- Торн (Торунь)
- Хамм
- Штаде
- Штеттин (Щецин)
- Штральзунд
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Ганзейские дни 2015 йыл 6 октябрь архивланған.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Казакова Н. А. Русско-ливонские и русско-ганзейские отношения. Конец XIV — начало XVI в. — Л.: Наука, 1975. — 360 с.
- Лесников М. П. Ганзейская торговля пушниной в начале XV века // Ученые записки Московского городского педагогического института им. В. П. Потемкина. — 1948. — Т. VIII. — С. 61—93.
- Никулина Т. С. Совет и бюргерство ганзейского города в реформации (по материалам Любека) // Средние века. — 2002. — Вып. 63. — С. 210—217.
- Подаляк Н. Г. Могутня Ганза. Комерційний простір, міське життя і дипломатія XII—XVII століть. — К.: Темпора, 2009. — 360 с.
- Подаляк Н. Г. Социально-политическая борьба в городах Вендской Ганзы в XV в. // Средние века. — 1992. — Вып. 55. — С. 149—167.
- Рыбина Е. А. Новгород и Ганза. — М.: Рукописные памятники Древней Руси, 2009. — 320 с.
- Сергеева Л. П. Англо-ганзейская морская война 1468—1473 гг. // Вестник Ленинградского государственного университета. История. — 1981. — № 14. — С. 104—108.
- Хорошкевич А. Л. Торговля Великого Новгорода с Прибалтикой и Западной Европой в XIV—XV веках. — М.: Академия наук СССР, 1963. — 366 с.
- Hanse. In: Lexikon des Mittelalters (in 10 Bde.). Artemis-Verlag. München-Zürich, 1980—2000. Bd. IV, S. 1921—1926.
- Rolf Hammel-Kiesow: Die HANSE. Verlag C. H. Beck. München, 2000.
- Philippe Dollinger: Die Hanse. Stuttgart. 5. Aufl. 1997
- Volker Henn: Hanseatic League. In: Hindenbrand, Hans-J. (Ed.): The Oxford Encyclopedia of the Reformation, Vol 2 (Oxford University Press). New York/Oxford 1996, S. 210—211.
- Rolf Hammel-Kiesow: The Hanseatic League. In: The Oxford Encyclopedia of Economic History, Vol. 2. Oxford 2003, S. 495—498.
- John D. Fudge: Cargoes, Embargoes, and Emissares. The Commercial and Political Interaction of England and the Herman Hanse 1450—1510.
- Jörgen Brecker (Hg.): Die Hanse. Lebenswirklichkeit und Mythos, Bd. 1 [Aufsätze] (enthalten sind ca. 150 Beiträge versch. Autoren), Hamburg 1989.
- Giuseppe D’Amato, Viaggio nell’Hansa baltica, l’Unione europea e l’allargamento ad Est (Travel to the Baltic Hansa, the European Union and its enlargement to the East). Greco&Greco, Milano, 2004. ISBN 88-7980-355-7
- Liah Greenfeld, The spirit of Capitalism. Nationalism and Economic Growth. Harvard University Press, 2001. P.34
- Lesnikov М.,Lubeck als Handelsplatz für osteuropaische Waren im 15. Jahrhundert, «Hansische Geschichtsbiatter», 1960, Jg 78
- Hansische Studien. Heinrich Sproemberg zum 70. Geburtstag, B., 1961
- Neue Hansische Studien, B., 1969
- Dollinger Ph. La Hanse (Xlle — XVIIe siecles), P., 1964
- Bruns F., Weczerka H. Hansische Handelsstraßen, Weimar, 1967
- Samsonowicz H. Późne średniowiecze miast nadbałtyckich. Studia z dziejów Hanzy nad Bałtykiem w XIV—XV w., Warsz., 1968
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ганза берләшмәһе Викимилектә |
- Ганза // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
- Ганза / Хорошкевич А. Л. // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- Ганза. История одного союза Досье Deutsche Welle
- Ганза: древний «общий рынок» Европы
- Голоса и отголоски древней Ганзы
- Подраздел Ганза в библиотеке Annales.