Слонимский Сергей Михайлович

Слонимский Сергей Михайлович
пол. Siergiej Michajłowicz Słonimski
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	СССР  Рәсәй
Тыуған көнө	12 август 1932({{padleft:1932|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:12|2|0}})[…]
Тыуған урыны	Санкт-Петербург, РСФСР, СССР
Вафат булған көнө	9 февраль 2020({{padleft:2020|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:9|2|0}}) (87 йәш)
Вафат булған урыны	Санкт-Петербург, Рәсәй
Үлем төрө	тәбиғи үлем[d]
Үлем сәбәбе	осложнения при хирургическом вмешательстве[d]
Ерләнгән урыны	Комарово ҡасабаһы зыяраты[d]
Һөнәр төрө	композитор, университет уҡытыусыһы, пианист, кинокомпозитор, музыка белгесе, музыка педагогы
Эшмәкәрлек төрө	музыка һәм музыковедение[d]
Эш урыны	Санкт-Петербург консерваторияһы
Уҡыу йорто	Санкт-Петербург консерваторияһы
Ғилми исеме	профессор[d]
Ғилми дәрәжә	сәнғәт фәндәре кандидаты[d] (1963)
Уҡыусылар	Alexandros Kalogeras[d]
Кемдә уҡыған	Виссарион Яковлевич Шебалин[d]
Музыка ҡоралы	фортепиано
Ойошма ағзаһы	СССР Композиторҙар союзы[d]
Жанр	Опера һәм Симфония
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре	Царскосельская художественная премия[d] (2002)
Слонимский Сергей Михайлович Викимилектә

Слони́мский Серге́й Миха́йлович (12 август 1932 йыл, Ленинград —9 февраль 2020 йыл, Санкт-Петербург) — СССР һәм Рәсәй композиторы, пианист, музыка белгесе, педагог, профессор.

РСФСР-ҙың халыҡ артисы (1987). РСФСР-ҙың Глинка исемендәге Дәүләт премияһы (1983) һәм Рәсәй Федерацияһының Дәүләт премияһы лауреаты (2002). 1957 йылдан СССР Композиторҙар союзы ағзаһы. Рәсәй мәғариф академияһының тулы хоҡуҡлы ағзаһы (1993 йылдан).

34 симфония, һигеҙ опера, өс балет, камера һәм вокаль музыка, кинофильмдарға һәм театр постановкаларына музыка авторы.

Биография

Сергей Михайлович Слонимский Ленинградта яҙыусы Михаил Слонимский һәм Ида Исааҡ ҡыҙы Каплан-Ингель ғаиләһендә тыуған.

Композиция менән 11 йәшендә В.Я. Шебалин менән шәхсән рәүештә шөғөлләнә башлай. 1945—1950 йылдарҙа С.И. Савшинскийҙа фортепианола һәм Б.А. Араповта һәм С.Я. Вольфензонда композицияла, һуңынан О.А. Евлаховта (композиция) һәм В.В. Нильсенда (фортепиано) Н.А. Римский-Корсаков исемендәге Ленинград дәүләт консерваторияһында уҡый. 1958 йылда Т. Г. Тер-Мартиросян етәкселегендәге аспирантураны тамамлай.

1959 йылдан ғүмеренең аҙағына тиклем консерваторияла музыка-теория дисциплиналарын, 1967 йылдан композицияны уҡытҡан. Фольклор экспедицияларында ҡатнаша, урыҫ халыҡ йырҙарын йыя. Сәнғәт ғилеме кандидаты (1963), профессор (1976), СССР Композиторҙар союзы ағзаһы. Рәсәй мәғариф академияһы академигы.

Уҡытыусы булараҡ бик күп билдәле СССР һәм Рәсәй композиторҙарын тәрбиәләгән.

2020 йылдың 9 февралендә Санкт-Петербургта оҙаҡ ауырығандан һуң вафат була. 13 февралдә Композиторҙар йортонда хушлашыу уҙа. Комарово зыяратында ерләнә.

2020 йылда Санкт-Петербургтың 2-се балалар сәнғәт мәктәбенә уның исем бирелә.

Ғаиләһе

Ҡатыны — Раиса Николаевна Слонимская (1948) — музыка белгесе, педагогия фәндәре докторы һәм сәнғәт фәндәре кандидаты, Санкт-Петербург дәүләт сәнғәт институты профессоры. «С. Слонимский музыкаһы материалында сольфеджио» уҡыу әсбабы авторы

Төп әҫәрҙәре

Опералары

• «Виринея» (1965—1967)
• «Мастер и Маргарита» (1970—1972, премьера в 1989 г.)
• «Мария Стюарт» (1978—1980)
• «Гамлет» (1990—1991)
• «Видения Иоанна Грозного» (1993—1995, премьера в 1999 году)
• «Царь Иксион» (1993—1995)
• «Король Лир» (2000—2001, премьера в 2016 г.)
• «Антигона» (2006, премьера в 2008 г.)

Балеттары

• «Икар» (1965—1970)
• «Принцесса Пирлипат» (2001)
• «Волшебный орех» (2003)

Оркестр өсөн әҫәрҙәр

• Утыҙ дүрт симфония
• «Карнавальная увертюра» (1957)
• «Юмористические картинки» сюитаһы (1957)
• Оркестр менән скрипка өсөн концерт сюитаһы (1958)
• Камера оркестры өсөн концерт-буфф (1964)
• Оркестр, өс электрогитара һәм яңғыҙ башҡарыусы инструменттар өсөн концерт (Слонимский) (1973)
• «Драматическая песнь» (1973)
• «Праздничная музыка» для балалайки, ложек и оркестра (1975)
• «Симфонический мотет» (1975)
• «Тихая музыка» (1981)
• Оркестр менән скрипка өсөн «Весенний» концерты («Concerto primaverile») (1983)
• Гобой һәм камера оркестры өсөн концерт (1987)
• Орган һәм ҡыллы инструменттар өсөн «Славянский концерт» концерты (1988)
• «Петербургские видения» (1994)
• Симфониетта (1996)
• «Еврейская рапсодия» (Оркестр менән фортепиано өсөн Беренсе концерт; 1997)

Вокально-симфоник әҫәрҙәр

• Солистар, хор һәм оркестр өсөн реквием (2004)

Хор өсөн әҫәрҙәр

• Кантата «Песни вольницы» рус халыҡ йырҙары һүҙҙәренә
• Кантата «Голос из хора» А. Блок шиғырына
• Кантата «Песнь песней» библия тексына
• Кантата «Один день жизни» Джаммападаның «главы о тысяче» тексына

a cappella хоры өсөн:

• 2 хор «төньяҡ пейзаждары хор өсөн музыка (без слов) һәм тамтама
• «Я скажу тебе с последней прямотой» О. Мандельштама һүҙҙәренә
• «Ночь белая» Б. Окуджавы шиғырына
• 4 стасим Софоклдың «Эдип в Колоне» трагедияһынан
• Хор өсөн триптих а С. Орлов шиғырына
• Өс хор А. Фет шиғырына
• «Заречье» циклы А. Прокофьев шиғырына

Балалар хоры өсөн бер нисә әҫәр

«Печальное сердце мое» һәм «Люби жену да не бей» халыҡ рухында халыҡ текстарына яҙылған ҡайһы бер әҫәрҙәр

Камера әҫәрҙәре

• Скрипка һәм фортепиано өсөн соната
• Виолончель һәм фортепиано соната
• 4 өлөштә альт һәм фортепиано өсөн сюита
• Альт һәм фортепиано өсөн «Три грации»
• Тынлы квинтет өсөн «диалогтар»
• Ҡыллы квартет өсөн «антифондар»
• Фортепиано квинтеты (ике скрипка, альт, виолончель һәм фортепиано өсөн)

Романс һәм йырҙар

• М.Лермонтова шиғырына «Ангел» (1942 йыл)

Фортепиано

• Брамс хәтере интермеццоһы (1980)
• 24 прелюдия һәм фугалар (1994)
• Соната

Фильмография

• 1965 — Перед судом истории
• 1966 — Республика ШКИД
• 1967 — Таинственная стена
• 1968 — Интервенция
• 1972 — Моя жизнь
• 1973 — О тех, кого помню и люблю
• 1975 — Иван и Коломбина

Иң билдәле уҡыусылары

• Васильев Евгений Александрович
• Васильева Ирина Игоревна
• Ларионов Олег Владимирович
• Левковская София Сергеевна
• Малаховска, Владислава Владимировна
• Мигуля Владимир Георгиевич
• Рудица Роман Иванович
• Сапожников Владимир Алексеевич
• Хоссейни Мехди
• Хрущёва Настасья Алексеевна

шулай уҡ:

• Анатолий Затин
• Аркадий Томчин
• Александр Радвилович
• Антон Танонов
• Карел Волнянский
• Елена Иготти

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

• РСФСР-ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (27 октябрь 1978 йыл)
• М.И.Глинка исемендәге РСФСР Дәүләт премияһы (1983 йыл) — Михайлов театры сәхнәһендә ҡуйылған «Мария Стюарт» операһы өсөн
• РСФСР-ҙың Халыҡ артисы (26 март 1987 йыл)
• Петербур Хөкүмәте премияһы (1995 йыл)
• Рәсәй Федерацияһының Дәүләт премияһы 2001 йылда әҙәбиәт һәм сәнғәт өлкәһендә (10 июнь 2002 йыл) — «Петербург күренештәре» симфоник поэмаһы, «Йәһүд рапсодияһы» фортепиано концерты, Симфониетта, оркестр менән виолончель өсөн концерт өсөн
• Царское Село художество премияһы (2002 йыл)
• IV дәрәжә «Ватан алдындағы ҡаҙаныштары өсөн » (2008 йылдың 4 июне) - ватан музыка сәнғәтен үҫтереүгә ҙур өлөш индергәне һәм күп йыллыҡ һөҙөмтәле ғилми-педагогик эшмәкәрлеге өсөн
• Халыҡ-ара «Балтик йондоҙо» премияһы Балтика төбәге илдәре араһында гуманитар бәйләнештәрҙе үҫтереү һәм нығытыу өсөн(2009 йыл)
• Шостакович исемендәге премия (2010 йыл)
• Алтын миҙал «Gloria Artis» мәҙәниәтендә ҡаҙаныштары өсөн (2011 йыл) — мәҙәниәт өлкәһендәге ҡаҙаныштары һәм күп йыллыҡ ижади эшмәкәрлеге өсөн'
• Чечен Республикаһы Мәҙәниәт министрлығының «Юғары ҡаҙаныштар өсөн» миҙалы (2012 йыл)
• Чайковский исемендәге премия (2015 йыл).
• Санкт-Петербург Хөкүмәте премияһы 2015 йыл өсөн мәҙәниәт һәм сәнғәт өлкәһендә (композиторлыҡ сәнғәте өлкәһендәге ҡаҙаныштары өсөн) (25 май 2016 йыл) — меццо-сопрано, ҡатнаш хор һәм Анна Ахматова шиғырҙарына симфоник оркестр өсөн «Батырлыҡ сәғәте» ораторияһын ижад иткән өсөн
• Почёт ордены (12 июнь 2017 йыл) — ватан мәҙәниәте һәм сәнғәте, киң мәғлүмәт саралары үҫешенә ҙур өлөш индергән, күп йыллыҡ һөҙөмтәле эшмәкәрлеге өсөн
• Ҡаҙаныш орденының Командир тәреһе (Польша)

Библиография

• Милка А. П. Сергей Слонимский : Монограф. очерк. — Ленинград ; Москва : Сов. композитор, 1976. — 110 с. : ил., нот.; 21 см.
• Рыцарева М. Г. Композитор Сергей Слонимский. — Л., 1991.
• Сергей Слонимский — собеседник. Сост. Е. Б. Долинская, М. Г. Валитова. — Изд. 2-е, испр. и доп. — Санкт-Петербург : Композитор, 2015. — 192, [2] с., [4] л. ил., портр., факс.; 21 см; ISBN 978-5-7379-0834-8 : 500 экз.
• Зайцева Т. А. Композитор Сергей Слонимский [Текст] : портрет петербуржца / Татьяна Зайцева. — Санкт-Петербург : Композитор, 2009. — 39, [1] с. : ил., портр.; ISBN 978-5-7379-0406-7
• Умнова И. Г. С. М. Слонимский. Литература о жизни и творчестве : справочник / И. Г. Умнова, Моск. гос. консерватория им. П. И. Чайковского, Каф. истории рус. музыки. — М., 2005 (ЦОП ФГОУ ВПО МСХА им. К. А. Тимирязева). — 210 с.; 20 см; ISBN 5-9675-0049-9 (в обл.)
• Вольные мысли : К юбилею С. Слонимского / [Ред.-сост. : Т. Зайцева, Р. Слонимская]. — СПб. : Композитор, 2003 (ООО Тип. Правда 1906). — 612, [4] с., [14] л. цв. ил., портр. : нот., факс.; 21 см; ISBN 5-7379-0218-8 (в пер.)
• Равикович Л. Л. Хоры A Cappella Сергея Слонимского. — Красноярск : Красноярская государственная академия музыки и театр, 2010.
• Курч О. О. Симфонии С. Слонимского [Текст] : (монографический очерк) / О. О. Курч ; М-во культуры РСФСР, Ленинградская гос. консерватория им. Н. А. Римского-Корсакова. — Ленинград : [б. и.], 1989. — 100 л.; 31 см.
• Умнова И. Г. Литературное творчество композитора Сергея Слонимского [Текст] : монография / И. Г. Умнова ; М-во культуры Российской Федерации, ФГОУ ВПО «Кемеровский гос. ун-т культуры и искусств». — Кемерово : Изд-во КемГУКИ, 2010. — 186, [1] с. : табл.; 21 см; ISBN 978-5-8154-0177-8
• Умнова И. Г. Симфонические искания С. М. Слонимского в контексте его музыковедческой деятельности [Текст] / Умнова И. Г. ; М-во культуры Российской Федерации, Московская гос. консерватория им. П. И. Чайковского. — Москва : [б. и.], 1995. — 39 л.; 29 см.
• Зинина Е. Л. «Мария Стюарт» С. Слонимского. Вопросы оперной драматургии [Текст] / М-во культуры СССР, Московская гос. консерватория им. П. И. Чайковского. — Москва : [б. и.], 1985. — 54 л.; 30 см.
• Гаврилова Л. В. Некоторые черты композиционной драматургии современной советской исторической оперы (на примере творчества С. Слонимского) [Текст] / Л. В. Гаврилова ; М-во культуры РСФСР, Красноярский гос. ин-т искусств. — Красноярск : [б. и.], 1988. — 40 л. : нот.; 30 см.
• Валитова М. Г. Стиль поздних симфоний С. М. Слонимского : диссертация … кандидата искусствоведения : 17.00.02 / Валитова Марина Галиевна; [Место защиты: Магнитог. гос. консерватория им. М. И. Глинки]. — Москва, 2019. — 231 с. : ил.
• Варядченко Н. С. Камерно-вокальная лирика С. Слонимского в свете традиций русского классического романса XIX века. Проблемы структуры и композиции : исследование / Наталья Варядченко. — Санкт-Петербург : Астерион, 2008. — 174 с. : ил., ноты, табл.; 29 см; ISBN 978-5-94856-489-0
• Науменко Т. И. Музыкальная проза как грамматическая категория вокальной музыки последних десятилетий (на примере творчества Э. Денисова, Н. Сидельникова, С. Слонимского) [Текст] / Науменко Татьяна Ивановна ; Гос. музыкально-пед. ин-т им. Гнесиных, Каф. гармонии и сольфеджио. — Москва : [б. и.], 1988. — 28 л.; 31 см.

Һылтанмалар

• Официальная страница композитора Сергея Слонимского на сайте Санкт-Петербургского центра современной академической музыки reMusik.org
• Интервью с Сергеем Слонимским — Журнал Центра современной музыки Санкт-Петербурга (2011 г.). 2011 йыл 4 май архивланған.
• Интервью для «Радио Свобода».