Сәғитов Мөхтәр Мофаззал улы

Сәғитов Мөхтәр Мофаззал улы
башҡ. Мөхтәр Мофаззал улы Сәғитов
Файл:Сагитов М.png
Тыуған көнө	27 август 1933({{padleft:1933|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:27|2|0}})
Тыуған урыны	Иҫке Собханғол ауылы Бөрйән районы Башҡорт АССР-ы
Вафат көнө	20 июнь 1986({{padleft:1986|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:20|2|0}}) (52 йәш)
Вафат урыны	Измир ҡалаһы Төркиә
Ил	СССР
Ғилми даирәһе	филология
Эшләгән урыны	Рәсәй Фәндәр академияһының Өфө фәнни үҙәге Тарих, тел һәм әҙәбиәт институты РФА ӨФҮ
Альма-матер	Башҡорт дәүләт университеты
Ғилми дәрәжәһе	филология фәндәре кандидаты (1965)
Награда һәм премиялары	Салауат Юлаев исемендәге премия (1987)

Мөхтәр Мофаззал улы Сәғитов (башҡ. Мөхтәр Мофаззал улы Сәғитов, 1933—1986) — башҡорт ғалим-фольклорсыһы, филология фәндәре кандидаты (1965).

Биографияһы

Сәғитов Мөхтәр Мофаззал улы 1933 йылдың 27 авгусында Башҡорт АССР-ының Бөрйән районы Иҫке Собханғол ауылында тыуған.

1963 йылда филология факультетын тамамлай Башҡорт дәүләт университеты.

1964—1986 йылдарҙа СССР Фәндәр академияһы Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтының башҡорт фольклор һәм сәнғәт бүлегендә эшләй, ә 1970 йылдан — өлкән фәнни хеҙмәткәр.

1986 йылда Мөхтәр Сәғитов Төркиә республикаһында үткәрелгән халыҡ-ара конгрессҡа барғанда автокатастрофала һәләк була. Өфө ҡалаһында ерләнгән.

1987 йылда үлгәндән һуң Салауат Юлаев исемендәге республика премияһына лайыҡ була.

Фәнни эшмәкәрлеге

Сәғитов Мөхтәр Мофаззал улы башҡорт эпосын киң масштабта тикшеренеүсе булараҡ йылдан-йыл билдәлелек яулай.

60-тан ашыу фәнни хеҙмәт авторы, 15 фәнни һәм фәнни-популяр йыйынтыҡтар төҙөүсеһе башҡорт эпосы, алты китап тупланмаһы Башҡорт халыҡ ижады (китаптар серияһы) һәм «СССР халыҡтары эпостары» серияһындағы «Башҡорт халыҡ эпосы» йыйынтығы (Мәскәү, 1977).

Башҡорттарҙан тәүгеләрҙән булып фольклор материалдары йыя Яҡутстан. «Әҙәби мираҫ» серияһында уның «Ғүмерлеккә ҡалған яра» тигән хикәйәләр, юл яҙмалары һәм фәнни-популяр мәҡәләләр йыйытығы сыҡты («Ғүмерлеккә ҡалған яра», 1993).

Баҫмалары

• Урал-батыр. Башҡорт халыҡ эпосы. Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1977.
• Башҡорт бәйеттәре //Башҡорт фольклористикаһы мәсьәләләре Өфө, 1978. (Ғ.Б.Хөсәйенов менән авторлыҡта.)
• Башҡорт халыҡ ижадында ат культы сағылышы // Башҡорт фолклористикаһы мәсьәләләре. — Өфө, 1978.
• Башҡорт халыҡ ижады. Бәйеттәре. // сост.: М. М. Сагитов, Н. Д. Шункаров. Уфа, 1978.
• Халыҡ генийы ижады // Мөхәббәт хаҡында хикәйәләр. Башҡорт халыҡ эпосы / Төҙөүсеһе М.Сәғитов. — Өфө, 1983.
• Сәғитов М. М. Боронғо башҡорт ҡобайырҙары. Өфө, 1987 (башҡорт телендә)
• Башҡорт халыҡ эпосының мифологик һәм тарихи нигеҙҙәре /М. М. Сәғитов -Өфө:Китап, [[2009]].-280 бит.

Хәтер

• 1995 йылда Бөрйән районы Иҫке Собханғол ауылында Сәғитов Мөхтәр Мофаззал улына арналған музей асыла. Бында уның бөтә ижади ҡомартҡыһы һаҡлана.
• 2008 йылда Мөхтәр Сәғитовтың тыуыуына 75 йыл тулыу айҡанлы Башҡортостан Республикаһында юбилей саралары үтте.

Һылтанмалар

Башҡортостан Республикаһының Әхмәтзәки Вәлиди исемендәге Милли китапханаһының электрон бүлегендә

• башҡорт телендәге әҫәрҙәре

башҡа сығанаҡтар

• мәҡәләһендә Башкортостан: Краткая энциклопедия(недоступная ссылка)