Эстәлеккә күсергә

Арамиль

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Город
Арамиль
Флаг Герб
Флаг Герб
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Свердловская область

Городской округ

Арамильский

Координаталар

56°42′00″ с. ш. 60°50′00″ в. д.HGЯO

Башлыҡ

Никитенко Виталий Юрьевич

Нигеҙләнгән

[[в 1675 году]]

Город с

[[1966 года]]

Майҙаны

21,82 км²

Бейеклеге

220 м

Халҡы

↗14 781[1] кеше (2015)

Тығыҙлығы

677,41 кеше/км²

Этнохороним

арами́лец, арамильча́нка, арами́льцы

Сәғәт бүлкәте

UTC+6

Телефон коды

+7 34374

Почта индексы

624000,624002,624003

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

-

Код ОКАТО

65 241 503

Код ОКТМО

65 729 000 001

Рәсми сайт

aramilgo.ru

Картаны күрһәтергә/йәшерергә
Арамиль (Рәсәй)
Арамиль
Арамиль
 Аудио, фото и видео Викимилектә

Арамиль — Свердловск өлкәһендә ҡала. Арамиль ҡала округы үҙәге.

Географияһы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Әрәмәле йылғаһы Иҫәт йылғаһына ҡоя

Арамиль ҡалаһы — Урал тауҙарының көнсығыш битендә, Әрәмәле йылғаһы Иҫәт йылғаһына ҡушылған урында, Екатиринбург — Курган тимер юлының Арамиль станцияһынан 5 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Арамиль ҡала округының үҙәге. Екатеринбург трассаһынан 26 км ситтә, 5 км төньяҡ-көнбайышҡараҡ Уктус аэропорты бар.

Тарихы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Исеме "Әрәмәле" гидронимынан килеп сыҡҡан, башҡорт телендәге Әрәмә һәм ил һүҙҙәренән, йәғни урман-ҡыуаҡтар, камыштар үҫкән яр буйы.[2]


1675 йылдың йәйендә Иҫәт һәм Әрәмәле йылғалары ҡушылған ерҙә, башҡорт ерҙәре сигендә Рәсәй дәүләтенең көньяҡ форпосты Әрәмәле слободаһына нигеҙ һалына. Слободаға нигеҙ һалыусы Кама буйынан килгән Михаил Сарапульцев башҡорт биләмәләренә иң яҡын булған[3].

Күсеп ултырыусылар 1680 йылдан крица мейестәрендә тимер рудаһын яндырғандар һәм алынған крицаны (руданан алынған тимер менән күмер ҡатнашмаһы) Верхотурье ҡалаһына оҙатҡандар. 1711 йылда ике башнялы нығытма (остог), ат һарайы һәм сикәү төҙөлө.[4]. 1711 йылда остог арсеналында Мәскәү байрағы, 18 тимер тубы булған тимер пушка, 663 тубы булған 9 суйын пушка; 41 фузеф, 7 самопал мылтыҡ, 38 мушкет, 19 бот дары була. Нығытма эсендә сиркәү, хөрөм йорто (судная изба), дин әһеләдәре биләмәләре, ат һарыйы һәм икмәк амбары була.


1707 йылдың слобода 24 тораҡ пункттарын берләштерә. Нигеҙҙә, ошо ерҙә 1707-1725 йылдарҙа Уктусск, Елизаветинский, Верхисетский, Екатеринбург һәм Сысертский заводтары төҙөлө. Был зафодтар Каменский-Урал, Ревда, Сысерть, Березовский, Первоуральск, Екатеринбург кеүек башҡа заводтар ү:ешенә йоғонто яһай. Ауыл халҡының төп эшсәнлеге булып кустарь металлургия һәм игенселек тора. Йылғаларҙа тирмәндәр актив төҙөлә.[4].

Ҡала статусы — 1966 йылдың 15 сентябрендә бирелә[5].

Халҡы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Халыҡ иҫәбе
1959[6]1967[7]1970[8]1979[9]1989[10]1992[7]1996[7]
11 472↗15 000↘12 993↗13 382↗13 584↗13 800↗14 000
1998[7]2000[7]2001[7]2002[11]2003[7]2005[7]2006[7]
↗14 100→14 100→14 100↗15 076↗15 100→15 100↘14 900
2007[7]2008[7]2009[12]2010[13]2011[7]2012[14]2013[15]
↘14 800↗15 000↗15 112↘14 224↘14 200↗14 321↗14 544
2014[16]2015[1]
↗14 742↗14 781

Введите название объекта АТД2016 йылдың 1 ғинуарына ҡарата халҡы буйынса ҡала 791 Рәсәй Федерацияһының 1112[17] ҡалаһы араһында [18] 375-се урында була

Билдәле кешеләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бирюков Борис Николаевич (1927-2013) — совет һәм украин ғалимы.

Галереяһы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмә

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Арамиль ҡала хакимиәте бинаһы Әрәмәл быуаһы Мәҙәниәт Йорто Бородулинский горка ҡалаһы яғынан Арамиль күренеше Буҫтау фабрикаһы төп корпусы (XIX быуат)
  1. ↑ 1,0 1,1 Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 6 август 2015 года.
  2. ↑ Матвеев А.К. Географичкские названия Урала: Топонимический словарь. -Екатеренбург: ИД «Сократ», -2008, -252 стр. ISBN 978-5-88664-299-5
  3. ↑ Приходы и церкви Екатеринбургской епархии. — Екатеринбург: Братство Св. Праведного Симеона Верхотурского Чудотворца, 1902. — С. 647.
  4. ↑ 4,0 4,1 Рундквист Н., Задорина О. Свердловская область. От А до Я: Иллюстрированная краеведческая энциклопедия. — Екатеринбург: Квист, 2009. — С. 456. — ISBN 978-5-85383-392-0.
  5. ↑ О преобразовании рабочих поселков Арамиль и Верхний Тагил Свердловской области в города районного подчинения. lawru.info. Дата обращения: 20 май 2018. Архивировано 20 май 2018 года. 2018 йыл 20 май архивланған.
  6. ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.
  7. ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 Народная энциклопедия «Мой город». Арамиль
  8. ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.
  9. ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.
  10. ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 года. Численность городского населения. Архивировано 22 август 2011 года.
  11. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивировано 3 февраль 2012 года.
  12. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. Дата обращения: 2 ғинуар 2014. Архивировано 2 ғинуар 2014 года.
  13. ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность и размещение населения Свердловской области. Дата обращения: 1 июнь 2014. Архивировано 1 июнь 2014 года.
  14. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. Дата обращения: 31 май 2014. Архивировано 31 май 2014 года.
  15. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). Дата обращения: 16 ноябрь 2013. Архивировано 16 ноябрь 2013 года.
  16. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. Дата обращения: 2 август 2014. Архивировано 2 август 2014 года.
  17. ↑ с учётом городов Крыма
  18. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года. Таблица «31. Численность населения городов и пгт по федеральным округам и субъектам Российской Федерации на 1 января 2016 года». RAR-архив (1,0 Mб)
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Арамиль&oldid=1065992» битенән алынған