Эстәлеккә күсергә

Рәсәй Федерацияһы субъекттары

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
(Рәсәйҙең федератив ҡоролошо битенән йүнәлтелде)

Рәсәй Федерацияһы — илдең 1993 йылда ҡабул ителгән Конституцияһының 5-се статьяһына ярашлы, Рәсәй, федератив дәүләт булараҡ, тиң хоҡуҡлы субъекттарҙан тора. Улар федераль органдар менән үҙ-ара мөнәсәбәттәрҙә шулай уҡ тиң хоҡуҡлы.

2015 йылға бындай субъекттар 85[1].

Рәсәйҙең хәҙерге федератив ҡоролошо

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Федерация субъекттарының айырмаһы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Рәсәй Федерацияһы республикаларҙан, крайҙарҙан, өлкәләрҙән, федераль әһәмиәттәге ҡалаларҙан, автономиялы өлкәләр һәм автономиялы округтарҙан тора.

Республикалар
Крайҙар һәм өлкәләр
Федераль әһәмиәттәге ҡалалар
Автономиялы өлкә
Автономиялы округтар

Федерация субъектары төрҙәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Түбәндә Рәсәй Федерацияһы субъекттары иҫәбе һәм территориаль урынлашыуы тураһында мәғлүмәт.

22 республика
край
46 өлкә
федераль әһәмиәттәге ҡала
автономиялы өлкә
автономиялы округ

Рәсәйҙең Федератив төҙөлөшө

Федерация субъекттары исемлеге

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Таблицала Рәсәй Федерацияһы субъекттары Рәсәй Федерацияһы Конституцияһының 65-се статьяһына ярашлы 2015 йылдың 1 декабренә торошло бирелә.

Федерация субъекты Флаг Герб Терри-
тория
(км²)
Халҡы
( 2002 йылдың 9 октябрендәге Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре)
Админист-
ратив үҙәк
Административ-территориаль бүленеш
(согласно ОКАТО)
ОКАТО коды Муниципаль берәмек Административ-территориаль бүленеш (тулыраҡ)
  Республикалар
01 Адыгея Республикаһы 7600 447 000 Майкоп 7 район һәм 2 ҡала 79 7 муниципаль район, 2 ҡала округы тулыраҡ
02 Алтай Республикаһы 92 600 203 000 Таулы-Алтай 10 район һәм 1 ҡала 84 10 муниципаль район, 1 ҡала округы тулыраҡ
03 Башҡортостан Республикаһы 143 600 4 103 000 Өфө 54 район и 21 ҡала 80 54 муниципаль район, 9 ҡала округы тулыраҡ
04 Бүрәт Республикаһы 351 300 981 000 Улан-Удэ 21 район и 2 ҡала 81 21 муниципаль район, 2 ҡала округы тулыраҡ
05 Дағстан Республикаһы 50 300 2 584 000 Махачҡала 41 район и 10 ҡала округы 82 41 муниципаль район, 10 ҡала округы тулыраҡ
06 Ингуш Республикаһы 4000 469 000 Мағас 4 район и 4 ҡала 26 4 муниципаль район, 4 ҡала округы тулыраҡ
07 Ҡабарҙы-Балҡар Республикаһы 12 500 901 000 Нальчик 10 район һәм 3 ҡала 83 10 муниципаль район, 3 ҡала округы тулыраҡ
08 Ҡалмыҡ Республикаһы 76 100 292 000 Элиста 13 район һәм 1 ҡала 85 13 муниципаль район, 1 ҡала округы тулыраҡ
09 Ҡарасай-Черкес Республикаһы 14 100 440 000 Черкесск 8 район һәм 2 ҡала 91 8 муниципаль район, 2 ҡала округы тулыраҡ
10 Карел Республикаһы 172 400 717 000 Петрозаводск 16 район һәм 13 ҡала округы 86 16 муниципаль район, 2 ҡала округы тулыраҡ
11 Коми Республикаһы 415 900 1 019 000 Сыктывкар 12 район һәм 8 ҡала округы 87 15 муниципаль район, 5 ҡала округы тулыраҡ
12 Ҡырым Республикаһы[1] 26 081 1 895 915 Симферополь 18 район һәм 16 ҡала 35 14 муниципаль район, 11 ҡала округы тулыраҡ
13 Марий Эл Республикаһы 23 200 728 000 Йошкар-Ола 14 район һәм 4 ҡала 88 14 муниципаль район, 3 ҡала округы тулыраҡ
14 Мордва Республикаһы 26 200 889 000 Саранск 22 район и 7 ҡала округы 89 22 муниципаль район, 1 ҡала округы тулыраҡ
15 Саха Республикаһы 3 103 000 948 000 Яҡутск 33 район и 5 ҡала округы 98 34 муниципаль район, 2 ҡала округы тулыраҡ
16 Төньяҡ Осетия — Алания Республикаһы 8000 710 000 Владикавказ 8 район һәм 1 ҡала 90 8 муниципаль район, 1 ҡала округы тулыраҡ
17 Татарстан Республикаһы 68 000 3 780 000 Ҡазан 43 район и 14 ҡала округы 92 43 муниципаль район, 2 ҡала округы тулыраҡ
18 Тыва Республикаһы 170 500 306 000 Ҡыҙыл 17 район һәм 2 ҡала 93 17 муниципаль район, 2 ҡала округы тулыраҡ
19 Удмурт Республикаһы 42 100 1 571 000 Ижевск 25 район һәм 5 ҡала округы 94 тулыраҡ
20 Хакас Республикаһы Файл:Coat of arms of Khakassia .svg 61 900 546 000 Абаҡан 8 район һәм 5 ҡала округы 95 8 муниципаль район, 5 ҡала округы тулыраҡ
21 Чечен Республикаһы 15 300 1 100 000 Грозный 16 район һәм 5 ҡала округы 96 муниципаль берәмек сиктәре билдәләнмәгән тулыраҡ
22 Сыуаш Республикаһы 18 300 1 314 000 Чебоксар 21 район и 9 ҡала округы 97 21 муниципаль район, 5 ҡала округы тулыраҡ
  Крайҙар
23 Алтай крайы 169 100 2 607 000 Барнаул 60 район һәм 11 ҡала округы 01 60 муниципаль район, 12 ҡала округы тулыраҡ
24 Байкал аръяғы крайы 431 500 1 156 000 Чита 31 район и 5 ҡала округы 76 28 муниципаль район, 4 ҡала округы ( Ага Бурят АО) тулыраҡ
25 Камчатка крайы 472 300 359 000 Петропавловск-Камчатский   30 11 муниципаль район, 3 ҡала округы тулыраҡ
26 Краснодар крайы 76 000 5 124 000 Краснодар 38 район һәм 15 ҡала округы 03 37 муниципаль район, 11 ҡала округы тулыраҡ
27 Красноярск крайы 2 339 700 2 966 000 Красноярск 54 район и 19 ҡала округы 04 тулыраҡ
28 Пермь крайы 160 600 2 824 000 Пермь 33 район и 14 ҡала округы 57 тулыраҡ
29 Приморье крайы 165 900 2 068 000 Владивосток 22 район и 12 ҡала округы 05 22 муниципаль район, 12 ҡала округы тулыраҡ
30 Ставрополь крайы 66 500 2 731 000 Ставрополь 26 район һәм 10 ҡала округы 07 26 муниципаль район, 9 ҡала округы тулыраҡ
31 Хабаровск крайы 788 600 1 435 000 Хабаровск 17 район һәм 6 ҡала округы 08 тулыраҡ
  Өлкәләр
32 Амур өлкәһе 363 700 903 000 Благовещенск 20 район һәм 7 ҡала округы 10 тулыраҡ
33 Архангельск өлкәһе[2] 587 400 1 336 000 Архангельск 20 район һәм 8 ҡала округы 11 19 муниципаль район, 7 ҡала округы тулыраҡ
34 Әстерхан өлкәһе 44 100 1 007 000 Әстерхан 11 район һәм 3 ҡала 12 11 муниципаль район, 2 ҡала округы тулыраҡ
35 Белгород өлкәһе 27 100 1 512 000 Белгород 21 район и 6 ҡала округы 14 19 муниципаль район, 3  ҡала округы тулыраҡ
36 Брянск өлкәһе 34 900 1 379 000 Брянск 27 район һәм 5 ҡала округы 15 27 муниципаль район, 7 ҡала округы тулыраҡ
37 Владимир өлкәһе 29 000 1 525 000 Владимир 16 район һәм 10 ҡала округы 17 16 муниципаль район, 5 ҡала округы тулыраҡ
38 Волгоград өлкәһе 113 900 2 703 000 Волгоград 33 район и 6 ҡала округы 18 33 муниципаль район, 6 ҡала округы тулыраҡ
39 Вологда өлкәһе 145 700 1 270 000 Вологда 26 район һәм 4 ҡала 19 26 муниципаль район, 2 ҡала округы тулыраҡ
40 Воронеж өлкәһе 52 400 2 379 000 Воронеж 32 район и 7 ҡала округы 20 31 муниципальный район, 3 ҡала округы тулыраҡ
41 Иваново өлкәһе 21 800 1 149 000 Иваново 21 район и 6 ҡала округы 24 21 муниципаль район, 6 ҡала округы тулыраҡ
42 Иркутск өлкәһе 767 900 2 582 000 Иркутск 33 район и 14 ҡала округы 25 27 муниципаль район, 9 ҡала округы тулыраҡ
43 Калининград өлкәһе 15 100 943 000 Калининград 13 район һәм 6 ҡала округы 27 15 муниципаль район, 6 ҡала округы тулыраҡ
44 Калуга өлкәһе 29 900 1 041 000 Калуга 24 район и 4 ҡала 29 24 муниципаль район, 2 ҡала округы тулыраҡ
45 Кемерово өлкәһе 95 500 2 900 000 Кемерово 19 район һәм 18 ҡала округы 32 28 муниципаль район, 16 ҡала округы тулыраҡ
46 Киров өлкәһе 120 800 1 504 000 Киров 39 район һәм 5 ҡала округы 33 39 муниципаль район, 6 ҡала округы тулыраҡ
47 Кострома өлкәһе 60 100 738 000 Кострома 24 район и 8 ҡала округы 34 24 муниципаль район, 6 ҡала округы тулыраҡ
48 Ҡурған өлкәһе 71 000 1 020 000 Ҡурған 24 район и 9 ҡала округы 37 24 муниципаль район, 2 ҡала округы тулыраҡ
49 Курск өлкәһе 29 800 1 236 000 Курск 28 район һәм 5 ҡала округы 38 28 муниципаль район, 5 ҡала округы тулыраҡ
50 Ленинград өлкәһе 84 000 1 671 000 Санкт-Петербург[3] 17 район һәм 20 ҡала округы 41 17 муниципаль район, 1 ҡала округы тулыраҡ
51 Липецк өлкәһе 24 100 1 213 000 Липецк 18 район һәм 2 ҡала 42 18 муниципаль район, 2 ҡала округы тулыраҡ
52 Магадан өлкәһе 461 400 183 000 Магадан 8 район һәм 2 ҡала 44 8 муниципаль район, 1 ҡалаской округ тулыраҡ
53 Мәскәү өлкәһе 46 000 6 627 000 Мәскәү[4] 38 район һәм 56 ҡала округы 46 36 муниципаль район, 36 ҡала округы тулыраҡ
54 Мурманск өлкәһе 144 900 893 000 Мурманск 5 район һәм 13 ҡала округы 47 5 муниципаль район, 14 ҡала округы тулыраҡ
55 Түбәнге Новгород өлкәһе 76 900 3 524 000 Түбәнге Новгород 48 район һәм 12 ҡала округы 22 48 муниципаль район, 4 ҡала округы тулыраҡ
56 Новгород өлкәһе 55 300 695 000 Бөйөк Новгород 21 район и 3 ҡала 49 21 муниципаль район, 1 ҡала округы тулыраҡ
57 Новосибирск өлкәһе 178 200 2 692 000 Новосибирск 30 район һәм 7 ҡала округы 50 30 муниципаль район, 5 ҡала округы тулыраҡ
58 Омск өлкәһе 139 700 2 079 000 Омск 32 район и 6 ҡала округы 52 32 муниципаль район, 1 ҡалаской округ тулыраҡ
59 Ырымбур өлкәһе 124 000 2 178 000 Ырымбур 35 район һәм 12 ҡала округы 53 35 муниципаль район, 13 ҡала округы тулыраҡ
60 Орёл өлкәһе 24 700 861 000 Орёл 24 район и 3 ҡала 54 24 муниципаль район, 3 ҡала округы тулыраҡ
61 Пенза өлкәһе 43 200 1 453 000 Пенза 28 район һәм 5 ҡала округы 56 28 муниципаль район, 5 ҡала округы тулыраҡ
62 Псков өлкәһе 55 300 761 000 Псков 24 район и 2 ҡала 58 24 муниципаль район, 2 ҡала округы тулыраҡ
63 Ростов өлкәһе 100 800 4 407 000 Дондағы Ростов 43 район и 16 ҡала округы 60 43 муниципаль район, 12 ҡала округы тулыраҡ
64 Рязань өлкәһе 39 600 1 228 000 Рязань 25 район һәм 4 ҡала 61 25 муниципаль район, 4 ҡала округы тулыраҡ
65 Һамар өлкәһе 53 600 3 240 000 Һамар 27 район һәм 10 ҡала округы 36 27 муниципаль район, 10 ҡала округы тулыраҡ
66 Һарытау өлкәһе 100 200 2 669 000 Һарытау 38 район һәм 13 ҡала округы 63 38 муниципаль район, 4 ҡала округы тулыраҡ
67 Сахалин өлкәһе 87 100 547 000 Южно-Сахалинск 17 район һәм 9 ҡала округы 64 2 муниципаль район, 17 ҡала округы тулыраҡ
68 Свердловск өлкәһе 194 800 4 490 000 Екатеринбург 30 район һәм 34 ҡала 65 5 муниципаль район, 67 ҡала округы тулыраҡ
69 Смоленск өлкәһе 49 800 1 051 000 Смоленск 25 район һәм 2 ҡала 66 25 муниципаль район, 2 ҡала округы тулыраҡ
70 Тамбов өлкәһе 34 300 1 180 000 Тамбов 23 район и 7 ҡала округы 68 23 муниципаль район, 7 ҡала округы тулыраҡ
71 Тверь өлкәһе 84 100 1 473 000 Тверь 36 район һәм 12 ҡала округы 28 36 муниципаль район, 7 ҡала округы тулыраҡ
72 Томск өлкәһе 316 900 1 046 000 Томск 16 район һәм 6 ҡала округы 69 16 муниципаль район, 4 ҡала округы тулыраҡ
73 Тула өлкәһе 25 700 1 676 000 Тула 23 район и 9 ҡала округы 70 23 муниципаль район, 3 ҡала округы тулыраҡ
74 Төмән өлкәһе[5] 1 435 200 3 266 000 Төмән 38 район һәм 26 ҡала округы
ХМАО һәм ЯНАО)
71 21 муниципаль район, 5 ҡала округы
(ХМАО һәм ЯНАО-нан башҡа)
тулыраҡ
75 Ульяновск өлкәһе 37 300 1 382 000 Ульяновск 21 район и 6 ҡала округы 73 21 муниципаль район, 4 ҡала округы тулыраҡ
76 Силәбе өлкәһе 87 900 3 606 000 Силәбе 24 район и 23 ҡала 75 27 муниципаль район, 16 ҡала округы тулыраҡ
77 Ярославль өлкәһе 36 400 1 368 000 Ярославль 17 район һәм 6 ҡала округы 78 17 муниципаль район, 3 ҡала округы тулыраҡ
  Федераль әһәмиәттәге ҡалалар
78 Мәскәү 1064 10 358 000 Мәскәү 10 административ округта 125 район 45 125 ҡала эсендә муниципаль берәмек тулыраҡ
79 Санкт-Петербург 1433 4 669 000 Санкт-Петербург 18 районов 40 Ҡала эсендә 111 муниципаль берәмек (81 муниципаль округ, 9 ҡала округы һәм 21 ҡасаба) тулыраҡ
80 Севастополь 1080 418 987 Севастополь 4 район 67 тулыраҡ
  Автономиялы өлкәләр
81 Йәһүд автономиялы өлкәһе 36 000 191 000 Биробиджан 5 район һәм 1 ҡала 99 5 муниципаль район, 1 ҡала округы тулыраҡ
  Автономиялы округтар
82 Ненец автономиялы округы[2] 176 700 41 000 Нарьян-Мар 1 район и 1 ҡала 11 1 муниципаль район, 1 ҡала округы тулыраҡ
83 Ханты-Манси автономиялы округы[5] 534 800 1 538 463 Ханты-Мансийск 9 район һәм 14 ҡала округы 71 9 муниципаль район, 13 ҡала округы тулыраҡ
84 Чукот автономиялы округы 737 700 54 000 Анадырь 8 район һәм 1 ҡала 77 8 муниципаль район, 1 ҡала округы тулыраҡ
85 Ямал-Ненец автономиялы округы[5] 750 300 507 000 Салехард 7 район һәм 7 ҡала округы 71 7 муниципаль район, 6 ҡала округы тулыраҡ
 
Бөтә Рәсәй 17 075 400 145 182 000 Мәскәү
  1. 1,0 1,1 Ҡырым ярымутрауының күп өлөшө был территорияларҙы контролдә тотҡан Рәсәй менән Украина араһында әлегә бәхәсле мәсьәлә булып ҡала. Бында Рәсәй Федерацияһы субъекттары Ҡырым Республикаһы һәм федераль әһәмиәттәге Севастополь ҡалаһы урынлашҡан. Шул уҡ ваҡытта Украинаның административ бүленешенә ярашлы улар Украина төбәктәре — Ҡырым Автономиялы Республикаһы һәм махсус статуслы Севастополь ҡалаһы.
  2. 2,0 2,1    Архангельск өлкәһенә Ненец автономиялы округы инә.
  3.    Административ үҙәк— Санкт-Петербург ҡалаһы Ленинград өлкәһенә инмәй.
  4.    Административ үҙәк— Мәскәү ҡалаһы Мәскәү өлкәһенә инмәй.
  5. 5,0 5,1 5,2    Төмән өлкәһе составына Ханты-Манси автономиялы округы һәм Ямал-Ненец автономиялы округы инә.