Эстәлеккә күсергә

Ҡарасай-Черкес Республикаһы

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Рәсәй Федерацияһы субъекты

Ҡарасай-Черкес Республикаһы
ҡарас.-балҡ. Къарачай-Черкес Республика
ҡаб.-черк. Къэрэшей-Шэрджэс Республикэ
абаз. Къарча-Черкес Республика
нуғ. Карашай-Шеркеш Республикасы

Ҡарасай-Черкес Республикаһы флагы Ҡарасай-Черкес Республикаһы гербы
Ҡарасай-Черкес Республикаһы флагы Ҡарасай-Черкес Республикаһы гербы

Ҡарасай-Черкес Республикаһы

Баш ҡала

Черкесск

Майҙаны

77-се

- Барлығы
- һыу өҫтө %

14 277 км²
0,6

Халҡы

74-се

- Барлығы
- Тығыҙлыҡ

↘467 797[1] (2016)

32.77 кеше/км²

ТТП

77-се

- Барлығы (ағым. хаҡ.)
- Йән башына

74,8[2] млрд. һум (2010)

82,4 мең һум

Федераль округ

Төньяҡ Кавказ

Иҡтисади район

Төньяҡ Кавказ

Дәүләт теле

урыҫ, Ҡарасай, черкес, абазин, нуғай

Республика башлығы

Рәшит Темрезов

Хөкүмәт рәйесе

Морат Карданов

Парламент рәйесе

Александр Иванов

РФ субъекты коды

15

ISO 3166-2 коды

RU-SE

Сәғәт бүлкәте

MSD[d], UTC+3:00[d] һәм Европа/Москва[d][3]
(аудио)
(аудио)
Ҡарасай-Черкес Республикаһы гимны
noicon
Помощь по воспроизведению

Ҡарасай-Черкес Республикаһы (ҡарас.-балҡ. Къарачай-Черкес Республика, ҡаб.-черк. Къэрэшей-Шэрджэс Республикэ, абаз. Къарча-Черкес Республика, нуғ. Карашай-Шеркеш Республикасы) — республика, Рәсәй Федерацияһы субъекты, Төньяҡ Кавказ федераль округы составына инә[4].

Баш ҡалаһы — Черкесск.

География

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡарасай-Черкес Республикаһы төньяҡта — Ставрополь крайы, көнсығышта — Ҡабарҙы-Балҡар Республикаһы, көньяҡта — Абхазия һәм Грузия, көнбайышта — Краснодар крайы менән сиктәш. Майҙаны — 7987 км².

Тарих

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

РСФСР составындағы автономиялы өлкә булараҡ 1922 йылдың 12 ғинуарында ойошторола. 1992 йылда республика тип үҙгәртелә.

Халҡы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]


100 000
200 000
300 000
400 000
500 000
1959
1991
1996
2001
2006
2011
2016

Рәсәй Дәүләт статистикаһы федераль хеҙмәте мәғлүмәттәре буйынса, республика халҡы 467 797 (2016) кеше тәшкил итә. Халыҡ тығыҙлығы — 32,77 кеше/км2 (2016). Ҡала халҡы — 42,8 % (2015).

Республикала башлыса Ҡарасайҙәр (38,5 %), урыҫтар (33,6 %), черкестар (11,3 %), абазиндар (7,4 %) һәм нуғайҙар (3,3 %) йәшәй. 2002 йылда — 134, 2010 йылда — 110 башҡорт йәшәгәне теркәлгән[5][6].

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2016 года и в среднем за 2015 год. Дата обращения: 27 март 2016. Архивировано 27 март 2016 года.
  2. ↑ Валовой региональный продукт по субъектам Российской Федерации в 1998-2010гг. (xls). Росстат.
  3. ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
  4. ↑ Конституция Российской Федерации. Ст. 5, пп. 1, 2
  5. ↑ Перепись населения 2002. Том 4 — «Национальный состав и владение языками, гражданство». 3. Население по национальности и владению русским языком по субъектам Российской Федерации 2007 йыл 17 февраль архивланған.
  6. ↑ Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года. Приложение 7. Национальный состав населения по субъектам Российской Федерации 2012 йыл 1 июнь архивланған.

Һылтанмалар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
commons: Ҡарасай-Черкес Республикаһы Викимилектә
n: Ҡарасай-Черкес Республикаһы Викияңылыҡтарҙа
voy: Ҡарасай-Черкес Республикаһы Викигид
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Ҡарасай-Черкес_Республикаһы&oldid=1276515» битенән алынған