Гнилицкая Нина Тимофеевна
Гнилицкая Нина Тимофеевна | |
рус. Нина Гнилицкая | |
Зат | ҡатын-ҡыҙ |
---|---|
Гражданлыҡ |
СССР Рәсәй империяһы |
Хеҙмәт итеүе | СССР |
Тыуған көнө | 1 август 1916 |
Тыуған урыны | Княгиневка[d], Новопавловская волость[d], Таганрогский округ[d], Дон Ғәскәре өлкәһе[d], Рәсәй империяһы |
Вафат булған көнө | 10 декабрь 1941 (25 йәш) |
Вафат булған урыны | Княгиневка[d], Ивановский район[d], Луганск өлкәһе, Украина Совет Социалистик Республикаһы, СССР |
Ерләнгән урыны | Вахрушево[d] |
Һөнәр төрө | хәрби хеҙмәткәр |
Хәрби звание | ҡыҙылармеец[d] |
Һуғыш/алыш | Икенсе донъя һуғышының Көнсығыш-Европа театры[d] |
Ғәскәр төрө | Эшсе-крәҫтиән Ҡыҙыл армияһы |
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре | |
Юғалтыуҙың хәрби классификацияһы | яуҙа һәләк була[d] |
Гнилицкая Нина Тимофеевна Викимилектә |
Гнилицкая Нина Тимофеевна (1 август 1916 йыл — 10 декабрь 1941 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышында һәләк булған яугир, уҡсылар дивизияһының айырым разведка ротаһы уҡсыһы, ҡыҙылармеец. Советтар Союзы Геройы (1943, үлгәндән һуң).
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Нина Тимофеевна Гнилицкая 1916 йылдың 1 авгусында (19 июлендә — иҫке стиль буйынса) Рәсәй империяһы Дон Ғәскәре өлкәһе Таганрог округы Княгиневка ауылында (хәҙер Украинаның Луганск өлкәһе Краснолучский ҡала советы ҡала тибындағы ҡасаба)]] Тимофей Макарович һәм Ирина Андреевна Гнилицкийҙарҙың эшсе ғаиләһендә тыуған. Урыҫ.
Урындағы ауыл мәктәбендә ете класс тамамлаған. 1932 йылдан 22-4 бис һанлы шахтала тоҡом һайлаусы выборщица, откатчица һәм телефонистка булып эшләй. Һуғыш алдынан һауа һәм химик һөжүмгә ҡаршы тороу обронаһы (ПВХО) нигеҙҙәрен өйрәнеү буйынса курстар тамамлай.
1941 йылдың 1 ноябрендә Княгиневка ауылы немец-фашист ғәскәрҙәре тарафынан оккупациялана. Нина Гнилицкая үҙ йортонда ҡамауға эләккән ҡыҙылармеецты йәшереп тота һәм, төн ҡараңғылығынан файҙаланып, немецтарҙың өс ылау аттарын сәлдереп, уны хәрби часына саҡлы оҙатып ҡуя. Атыу ҡоралын һәм гранаталарҙы, беренсе медицина ярҙамы күрһәтеү ысулдарын һәм тирә-яҡ урын-ерен яҡшы белгән ҡыҙҙы 2 ноябрҙә Көньяҡ фронттың 18-се армияһы 383-сө уҡсылар дивизияһы 465 айырым мотоуҡсылар разведка ротаһына доброволец итеп яҙыла.
1941 йылдың 6 ноябренән 7[1] ноябрь төнөнә Нина Гнилицкая тыуған ауылына разведчиктар төркөмөн үткәрә. Төнгө һуғыш барышында разведчиктарҙың береһе яралана. Рядовой Н. Т. Гнилицкая уны һуғыш яланынан алып сыға һәм беренсе ярҙам күрһәтә. 11 ноябрҙә, фронт һыҙығы аръяғында разведкала булғанда, ул дошман ғәскәрҙәренең Княгиневка, Андреевка Весёлое ауылдары янында дислокацияһын[2], Коренное ауылы янында немец ғәскәрҙәренең тупланыуын һиҙеп ҡала, һәм был Штергрэс[3] ҡасаба электр станцияһын немецтар баҫып алыуынан ҡотҡара. 1941 йылдың 12 ноябрендә ул ҡасаба өсөн барған алышта ир-егеттәр менән бер рәттән һуғыша. Һуғыштың хәл иткес мәлендә рядовой Н. Т. Гнилицкая дошманды тыл яғынан урап үтеп, ут аса, немецтәр араһында паника тыуҙырып, ут аса, һәм был ротаға контратакаға күсеү һәм дошманды алып ташлау мөмкинлеген бирә. Һуғыш барышында Нина Гнилицкая шәхсән 10 немец һалдатын юҡ итә, яралы дүрт ҡыҙылармеецҡа ярҙам күрһәтә. 1941 йылдың 13 ноябрендә көндөҙ разведчик, яңынан фронт һыҙығын үтеп, Княгиневка ауылының төньяҡ ситендә немец оборона системаһы тураһында разведка мәғлүмәте йыя, шулай уҡ немец һалдаттары ҡунырға тейешле өйҙәрҙе хәтерендә ҡалдыра. 1941 йылдың 14 ноябрендә ул ауылға төнгө һөжүмдә ҡатнаша, уның барышында 12 немец һалдаты юҡ ителә, ҡорал, мөһим штаб документтары һәм әсир ҡулға төшөрөлә.
1941 йылдың декабрендә 383-сө уҡсылар дивизияһы һөжүмгә күсергә әҙерләнә. Немец позицияларын аныҡлау һәм йәшерен ут нөктәләрен асыҡлау маҡсатында, рота политругы А. С. Железный командалығындағы разведка төркөмөнә Княгиневка ауылы янында һуғышып разведка үткәреү бурысы йөкмәтелә. Төркөм составына тирә-йүн ер-һыуын яҡшы белеүсе рядовой Н. Т. Гнилицкая ла индерелә. 1941 йылдың 10 декабрендә С. А. Железный төркөмө ауылдың төньяҡ ситенә сыға һәм алыш башлай. Разведка төркөмөн ҡапларға тейеш уҡсылар подразделениеһы хәрби бурысты үтәй алмай, һөҙөмтәлә Железный төркөмө ҡамауға эләгә. Яугирҙәр, ҡорал ташлап бирелеү тәҡдименән, фашист әсирлегенә ҡарағанда үлемде өҫтөн ҡуйып, баш тарта.
СССР Юғары Советы Президиумының 1943 йылдың 31 март Указы менән фронтта немец илбаҫарҙары менән көрәштә командование заданиеларын өлгөлө үтәгәне һәм күрһәткән батырлыҡтары өсөн ҡыҙылармеец Гнилицкая Нина Тимофеевнаға үлгәндән һуң «Советтар Союзы Геройы» исеме бирелә.[4] Украинаның Луганск өлкәһе Вахрушево туғандаш ҡәберлегенә ерләнгән.
Наградалары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- «Алтын Йондоҙ» миҙалы (31.03.1943, үлгәндән һуң).
- Ленин ордены (31.03.1943, үлгәндән һуң).
- «Батырлыҡ өсөн» миҙалы (14.12.1941).
Хәтер
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Советтар Союзы Геройы Н Бюст. Т. Ҡала батырҙары аллеяһында ҡуйылған гнилицкий Ҡыҙыл Нурҙары Украинаның луганск өлкәһе.
- Советтар Союзы Геройы Исеме Н. Т. Ҡала урамдары аталған гнилицкий Донецк һәм Ҡыҙыл Нурҙары.
- С. етәкләгән разведка иҫтәлекле билдә ҡуйылған урында һәләк була. А. Тимер ауылы Княгиневка.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Гнилицкая Нина Тимофеевна // Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — С. 331. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382.
- В. Гавриленко. Шахтёрка-разведчица. // Героини. Вып. I. (Очерки о женщинах — Героях Советского Союза).. — М: Политиздат, 1969.
- Гнилицкая Нина Тимофеевна // Разведка и контрразведка в лицах — Энциклопедический словарь российских спецслужб / Автор-сост. А. Диенко. — М: Русскій міръ, 2002. — 608 с.
- Романов Н.Д. Лобастые романтики мои: Клуб «Подвиг».. — Красный Луч: Пресса, 1998. — ISBN 966-95089-6-7.
- Трокаев А. А. Подвиг на шахтёрской земле: Очерки о советских воинах, совершивших высший ратный подвиг. — Донецк: Донбас, 1983. — С. 18—23. — 208 с.
- Алещенко Н. М. Долг и подвиг: пособие для учащихся. — М: Просвещение, 1981. — С. 25—37. — 176 с.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Дата из представления к ордену Красной Звезды. Представление к званию Героя Советского Союза датирует эти события 5 ноября 1941 года.
- ↑ Сёла Краснолучского района Ворошиловградской (ныне Луганской) области.
- ↑ Название города Миуинска до 1965 года.
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза начальствующему и рядовому составу Красной Армии» от 31 марта 1943 года // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1943. — 9 апреля (№ 14 (220)). — С. 1
Документтар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Общедоступный электронный банк документов «Подвиг Народа в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.» (неопр.). Архивировано 13 марта 2012 года. № в базе данных 150007243 (неопр.). Архивировано 4 октября 2012 года., 15053667 (неопр.). Архивировано 4 октября 2012 года., 10843397 (неопр.). Архивировано 4 октября 2012 года.
- Обобщённый банк данных «Мемориал» (неопр.). Архивировано 10 мая 2012 года. ЦАМО, ф. 58, оп. 818883, д. 901 (неопр.). Архивировано 4 октября 2012 года., Учётная карточка захоронения ЗУ380-13-464 (неопр.). Архивировано 27 сентября 2012 года., Схема захоронения ЗУ380-13-464 (неопр.). Архивировано 4 октября 2012 года., Информация из списков захоронения (неопр.). Архивировано 4 октября 2012 года.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Гнилицкая Нина Тимофеевна . «Герои страны» сайты.
- Гнилицкая Нина Тимофеевна на www.az-libr.ru (неопр.). Архивировано 8 июня 2012 года.
- Рассказывает руководитель поискового клуба «Подвиг» Н. Д. Романов (неопр.). Архивировано 27 сентября 2012 года. Видео.
- Н. Т. Гнилицкая на сайте Главного управления разведки Министерства обороны Украины (неопр.). Архивировано 16 мая 2013 года.
- 1 августа тыуғандар
- 1916 йылда тыуғандар
- Дон ғәскәре өлкәһендә тыуғандар
- 10 декабрҙә вафат булғандар
- 1941 йылда вафат булғандар
- Луганск өлкәһендә вафат булғандар
- Советтар Союзы Геройҙары
- Ленин ордены кавалерҙары
- «Батырлыҡ өсөн» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- Бөйөк Ватан һуғышында һәләк булғандар
- Алфавит буйынса шәхестәр