Жуков Анатолий Борисович
Жуков Анатолий Борисович | |
Зат | ир-ат |
---|---|
Гражданлыҡ |
Рәсәй империяһы СССР |
Тыуған көнө | 24 июль (6 август) 1901 |
Тыуған урыны | Харьков, Рәсәй империяһы[1] |
Вафат булған көнө | 22 сентябрь 1979 (78 йәш) |
Вафат булған урыны | Мәскәү, СССР |
Ерләнгән урыны | Мәскәү |
Һөнәр төрө | ғалим |
Эш урыны |
Институт леса им. В. Н. Сукачёва СО РАН[d] Институт леса НАН Белоруссии[d] |
Уҡыу йорто | Харьковский национальный аграрный университет им. В. В. Докучаева[d] |
Ғилми дәрәжә | ауыл хужалығы фәндәре докторы[d] (1948) |
Ойошма ағзаһы | СССР Фәндәр академияһы[d] |
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
Анатолий Борисович Жуков (24 июль (6 август) 1901 йыл, Харьков — 22 сентябрь 1979 йыл, Мәскәү) — ғалим-урман һәм урман хужалығы белгесе, урман фәнен ойоштороусы. Ауыл хужалығы фәндәре докторы, СССР Фәндәр Академияһы академигы. РСФСР-ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре, СССР Фәндәр академияһының Себер бүлеге Президиумы ағзаһы, урман мәсьәләләре буйынса СССР Фәндәр Академияһының Фәнни советы рәйесе.
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Анатолий Борисович Жуков Харьков ҡалаһында тыуған. Жуковтың олатаһының атаһы һәм олатаһы урман ҡараусы була, атаһы оҙаҡ ваҡыт танылған таксатор А.А. Крюденер етәкселегендә эшләй. Харьков ауыл хужалығы һәм Урман хужалығы Институтын тамамлағандан һуң, Жуков урмансы ярҙамсыһынан СССР Фәндәр академияһын яңы төҙөлгән Урман һәм ағас институты директорына тиклем юл үтә. Жуков 1930 йылдан Украина Урман хужалығының ғилми-тикшеренеү институтында, 1938 йылдан Белоруссия урман хужалығының ғилми-тикшеренеү институтында, 1942 йылдан Бөтә Рәсәй Урман хужалығының ғилми-тикшеренеү институтында, СССР Фәндәр Академияһының Красноярскта Себер бүлегенең Урман һәм ағас институтында (Или СССР ФА) 1959 йылдан 1977 йылға тиклем эшләй[2]. СССР ФА Президиумы ағзаһы (1959-1979), урман мәсьәләләре буйынса СССР ФА Ғилми советының беренсе рәйесе (1972—1979)
Академик Анантолий Жуков 1970 йылдан ике тапҡыр СССР Юғары Советы депутаты итеп һайланган. Үҙенең депутат вәкәләттәрен ул ил урмандарының милли күп төрлөлөк булараҡ хоҡуҡи статусын яҡлау өсөн файҙалана.
1950 йылда, Жуковтың туранан-тура ҡатнашлығында, коллектив "Дубравы СССР" күп томлы әҫәре әҙерләнә. Жуков редакциялаған 5 томлы "Леса СССР" әҫәре урмандар, уларҙың тәбиғи төрлөлөгө, урман хужалығының торошо һәм үҫеше тураһында мәғлүмәтте дөйөмләштерә һәм системалаштыра. Оҙаҡ йылдар (1967—1979) ул "Лесоведение" журналының баш мөхәррире була.
Төп хеҙмәттәре имән урмандары, уларҙы яңынан аяҡҡа баҫтырыу, Дәүләт урман полосаларын сәнәғәт һәм әһәмиәтендәге имәнлектәрҙе булдырыу агротехникаһы, СССР урмандарының продуктлылығын арттырыу буйынса: беренсе тапҡыр урман хужалығын специализациялау һәм урман хужалығы саралары системаһын эшләү ысулын тәҡдим итә. Ҡайһы бер эштәр уларҙың үҫеү шарттары менән бәйле рәүештә ҡарағай, имән, ҡорос ағас һәм башҡа тоҡом ағастарҙыың техник үҙенсәлектәренә арналған.
Бүләктәре һәм исемдәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- 2 Ленин ордены (12.08.1971)
- Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены
- Октябрь Революцияһы ордены
- миҙалдар
- РСФСР-ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (29.08.1961)
Ғаиләһе
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ҡыҙы Людмила
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Жуков Анатолий Борисович // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Институт леса им. В. Н. Сукачёва Сибирского отделения Российской академии наук
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Жуков Анатолий Борисович (1901-1979) // Лесоведение. — 1980. — № 2
- Академик А. Б., Жуков и советское лесоводство (к 80-летию со дня рождения) // Лесоведение. — 1981. — № 6
- Поединки А. В. Выдающийся ученый и организатор лесной науки // Тест. хоз-во. — 1991. — № 7
- Жука Анатоль Барса // Беларуская энциклапедия: У-У-У 18 т. Т. 6: Далам — Застава / Рэал.: Г. П. Пашко і ҫнш. — Мн.: БелЭн, 1998. — 576 с.: л. ISBN 985-11-0106-0 (т. 6), ISBN 985-11-0035-8 — С. 444. (белор.)
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Жуков, Анатолий Борисович // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- Профиль Анатолия Борисович Жукова на официально РАН сайте
- А. А. Онучин, Е. Н. Савин, М. Д. Евдокименко, А. И. Лобанов ПАМЯТИ АКАДЕМИКА АНАТОЛИЯ БОРИСОВИЧ ЖУКОВА (к 115-летию со дня рождения) // Сибирский журнал лесной
- Петренко Е. «МАРШАЛ» ЛЕСА 2019 йыл 19 ғинуар архивланған. // Издание Сибирского отделения РАН «Наука в Сибири»
- 6 августа тыуғандар
- 1901 йылда тыуғандар
- Харьковта тыуғандар
- 22 сентябрҙә вафат булғандар
- 1979 йылда вафат булғандар
- Мәскәүҙә вафат булғандар
- Мәскәүҙә ерләнгәндәр
- Ленин ордены кавалерҙары
- Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары
- РСФСР-ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәрҙәре
- Октябрь Революцияһы ордены кавалерҙары
- Алфавит буйынса шәхестәр
- Ауыл хужалығы фәндәре докторҙары