Кейековтар
Кейековтар | |
| |
Нәҫел китабы теркәлгән губерна: |
Ырымбур губернаһы |
---|---|
Башлап ебәреүсе: | |
Барлыҡҡа килгән урыны: |
Уҫы даруғаһының (хәҙер Башҡортостан Республикаһы Тәтешле районы), Ирәкте улусы Иҫке Соҡор ауылы |
Подданлығы: |
Кейековтар — дворяндар нәҫеле. Уҫы даруғаһы Ирәкте улусының Иҫке Соҡор ауылы (хәҙер Башҡортостан Республикаһының Тәтешле районы) башҡорттарынан.
Кейековтарҙың башҡорт нәҫеле 1802 йылдағы Ырымбур губернаһы нәҫел китабына яҙылған.
Дөйөм характеристика
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Башҡорт нәҫеле Кейековтарҙың нигеҙләүсеһе Шәрип Кейеков — прапорщик (1776), тархан. Баяр конфедераттарына ҡаршы походында, Пугачевтың Крәҫтиән һуғышын баҫтырыуҙа ҡатнашҡан. 1797 йылға тиклем Ғәйнә һәм Ирәкте волостарының старшинаһы, шул уҡ ваҡытта 1750—1797 йылдарҙа — Уҫы даруғаһында баш старшинаһы була. Көмөш һәм ҙур алтын миҙалдары менән бүләкләнә, һуңғыһының ал яғында императрица профиле төшөрөлгән һәм «Башкирский главный старшина Шариф Кийков жалован сей медалью за верность, за храбрость, за его службу. 1774 г.» тип яҙылған[1].
Шәриф Кейековтың улдары араһында билдәлеләре:
- Абдулла Шәрипов (1746—1828) йорт старшинаһы званиеһында хеҙмәт иткән.
- Бикташ Кейеков (1752—1829);
- Ниғмәтулла Кейеков (1773—?) — йорт старшинаһы. 1802 йылда 14-сө класс чинын алған. 1825 йылдан алып Х Башҡорт кантоны башлығы.
Абдулла Шәриповтың 7 улы араһынан иң билдәлеләре:
- Төхвәтулла Абдулов (1768—1842) — поход старшинаһы. Башҡорт командаһын Ырымбур сик һыҙығына алып барыу һәм кире алып ҡайтыу — уның бурысы булған;
- Ҡорбанғали Абдулов (1780—?) — яҫауыл. Уның улдары Фәйруша (1811—?; Уның улдары Уйылдан, Абдулханнан, Исмәғил, Мозафар, Хөсәйен), Ғәлиулла (1814—?; уның улдары Шаһиҙулла, Хәбибулла), Зәйнулла (1819—1847; Зәйнулла улы Мөхәмәтҡәйүм);
- Абдулхалик Абдулов (1787—1816) — йорт старшинаһы. Уның улдары Абдулхәким (1812—?; Абдулхәким балалары Ғайса, Сәҙрислам, Сәҙритдин, Садыр-иксан), Йыһанша (1814—?; Уның улдары Мөфәррәх, Мөхәмәтлатиф, Мөхәмәтсадыҡ);
- Ғәбделсәлих Кейеков (1797—1849). Уның улдары Мөхәммәтфазыл, Мөхәммәтғәли, Мөхәммәтрәхим, Абдулла, Абрахман һәм Мөхәммәтзариф.
- Ғәйнетдин Кейеков (1803—?). Уның улдары Камалетдин, Баһауетдин, Солтанәхмәт, Абдулмосауир, Яҡуп, Йософ һәм Муса.
Ниғмәтулла Кейековтың 10 улы араһынан иң билдәлеләре:
- Ғөбәйҙулла Кейеков (1794—1840). Уның улдары Арыҫланбәк, Арыҫланбей һәм Хәмиҙулла.
- Мөхәмәтша Кейеков (1810—?) — зауряд-хорунжий, башҡорт кантоны башлығы ярҙамсыһы. Уның улдары Шаһыбал һәм Нурмөхәммәт.
- Мөхәмәтша Кейеков (1815—?) — урядник, йорт старшинаһы.
Төхвәтулла Абдулловтың улдарынан Ғибәтулла (1790—1847), Мөхәммәтғәли (1793—1823), Нәсибулла (1798—?) билдәле.
Ғәбделсәлих Кейековтың алты улы араһынан иң билдәлеләре:
- Мөхәмәтғәли Кейеков (1826—1889) — шағир, мәғрифәтсе. Ғәли Соҡрой псевдонимы исеме аҫтында билдәле. Уның ҡатыны — Мәрфуға Ямалетдинова (1831—?).
Мөхәмәтғәли Ғәбделсәлих улының улы:
- Ғарифулла Кейеков (1861—1918) — башҡорт шағир-мәғрифәтсе, публицист, ғалим-тарихсы.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Башкирские родословные. Уфа, 2002.
- Гайсин Г. Башкирские тарханы и дворяне. // «Ватандаш». 1999. № 10. С. 154—159.
- Гумеров Ф. Х. Законы Российской империи о башкирах, мишарях, тептярах и бобылях. Уфа, 1999.
- Ильясова А. Я. Особенности формирования дворянского сословия из башкир. // Вестник Челябинского государственного университета. 2009. № 38 (176). История. Вып. 37. С. 26—32 2014 йыл 14 март архивланған.
- История башкирского народа: в 7 т./ гл. ред. М. М. Кульшарипов. — С.-Пб.: Наука, 2011. — Т. IV. — 400 с. — ISBN 978-5-02-038276-3.
- Надергулов М. Х. Кииков Гарифулла.//Башкирская энциклопедия: в 7 т. — Уфа, 2007. — Т. 3. — С.394—395.
- Надергулов М. Х. Сокрой Гали.// Башкортостан: краткая энциклопедия. — Уфа: Башкирская энциклопедия, 1996. — С. 535. — 672 с. — ISBN 5-88185-001-7.
- Надергулов М. Х. Кииков Гарифулла Мухаметгалиевич.// Башкортостан: краткая энциклопедия. — Уфа: Башкирская энциклопедия, 1996. — С. 333—334. — 672 с. — ISBN 5-88185-001-7.
- Сайфуллина Л. Ф. Правящая элита Башкирии конца XVI — первой половины XIX вв.: Основные этапы формирования.// Вестник БИСТ. № 3 (7), 2010. С.132—139. 2014 йыл 14 март архивланған.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Уфа: Китап, 2009. — С. 308—310. — 744 с. — ISBN 978-5-295-04683-4.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Әсфәндиәров Ә. З. Кейековтар // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
- YouTube сайтында Кииковы