Левинсон-Лессинг Владимир Францевич

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Левинсон-Лессинг Владимир Францевич
Зат ир-ат[1]
Гражданлыҡ  Рәсәй империяһы
 СССР
Патронимы йәки матронимы Францевич[d]
Тыуған көнө 17 февраль 1893({{padleft:1893|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:17|2|0}})
Тыуған урыны Тарту, Лифлянд губернаһы, Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө 27 июнь 1972({{padleft:1972|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:27|2|0}})[2] (79 йәш)
Вафат булған урыны Санкт-Петербург, РСФСР, СССР[3]
Һөнәр төрө ғалим
Эшмәкәрлек төрө искусствовед[d], университет уҡытыусыһы[d] һәм куратор[d]
Уҡыу йорто Санкт-Петербург дәүләт университеты

Владимир Францевич Левинсон-Лессинг (17 февраль [1 март1893 йыл, Юрьев27 июнь1972 йыл, Ленинград) — Рәсәй сәнғәт тарихсыһы, уҡытыусы, музей хеҙмәткәре. Левинсон-Лессинг Франц Юльевич улы. Рәсәй фәне белемселегенең төп вәкилдәренең береһе; Көнбайыш Европа сәнғәте буйынса белгес[4][5].

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Владимир Францевич Левинсон-Лессинг Лифлянд губернаһының Юрьев ҡалаһында (хәҙерге Тарту, Эстония)[6] 1893 йылдың 1 мартында тыуған (башҡа сығанаҡтар буйынса — 2 март[5][7]. 1902 йылда ғаилә Петербургҡа күсенә. Владимир унда Урман һәм Тенишевский училищеһында уҡый[8]. 1903—1913 йылдарҙа атаһы менән Европа илдәрендә була, музей һәм һынлы сәнғәт әҫәрҙәре менән таныша[9]. 1916 йылда Петербург университетының тарих-филология факультетын тамамлай һәм дөйөм тарих кафедраһында профессураға әҙерләү өсөн ҡалдырыла[10]. Һуңынан И.М.Гревс етәкселегендә кафедрала эшләй.

1918 йылдың Левинсон-Лессинг һәм сәнғәт һәм боронғо ҡомартҡыларҙы һаҡлау буйынса комиссияла эшләй (буласаҡ Дәүләт музей фонды); 1919 йылдан 1923 йылға тиклем — Дәүләт рус музейы[5][4]. 1921 йылдан Эрмитажда картиналар галереяһының ғилми хеҙмәткәре була[10]. 1936 йылдан Көнбайыш Европа сәнғәте бүлеге мөдире, 1956 йылдан алып 1967 йылға тиклем фәнни эштәр буйынса директор урынбаҫары, ә 1967 йылдан ғүмеренең аҙағына тиклем — Эрмитаж дирекцияһы ҡарамағындағы ғилми консультант. Бының менән бер рәттән Левинсон-Лессинг 1924 йылдан алып 1926 йылға тиклем, Ораниенбаумской һарай-музейы һаҡсыһы, 1928 йылдан алып 1933 йылға тиклем «Антиквариат» берекмәһе янында эксперт-һатып алыу комиссияһы ағзаһы, ә 1936 йылдан 1938 йылға тиклем — Ғилми-тикшеренеү институтында Рәсем сәнғәте, графика һәм скульптура сәнғәт академияһының ғилми хеҙмәткәре[9].

Бөйөк Ватан һуғышы осоронда 1941 йылдан алып 1945 йылға тиклем, Левинсон-Лессинг Свердловск ҡалаһында Эрмитаж директоры була; эрмитаж коллекцияларын эвакуациялау һәм реэвакуациялау менән етәкселек итә. Ленинградҡа ҡайтҡас, Ленинград дәүләт университетының Репин исемендәге институтында һәм сәнғәт академияһында уҡыта.

В. Ф. Левинсон-Лессинг — Нидерланд, Голландия, Германия, Франция сәнғәте буйынса байтаҡ эштәр авторы[10]. Уның мөхәррирлеге аҫтында Көнбайыш Европа һынлы сәнғәтенең эрмитаж йыйылмаһы каталогы баҫтырылып сыға[4][9]. Уның төп хеҙмәте — «История картинной галереи Эрмитажа», 1977 йылда сыға[8]. Эштәре буйынса фән кандидаты ғилми дәрәжәһен ала. РСФСР-ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре исеменә эйә[5]. В.Ф. Левинсон-Лессинг ЮНЕСКО янындағы Халыҡ-ара музейҙар советы ағзаһы һәм мәҙәни ҡиммәттәҙе реставрациялау һәм консервациялау буйынса комиссияһы ағзаһы булып һайлана[9].

В. Ф. Левинсон-Лессинг 1972 йылда Ленинградта вафат була һәм Әҙәби күпер зыяратында ерләнә. 1993 йылдан Эрмитажда йыл һайын уның иҫтәлегенә арналған фәнни конференциялар үтә.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
  2. Library of Congress Authorities (ингл.)Library of Congress.
  3. Union List of Artist Names (ингл.) — 2011.
  4. 4,0 4,1 4,2 Грачёва С. М. Левинсон-Лессинг Владимир Францевич. 2019 йыл 5 ноябрь архивланған.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Андреева В. В., Ростовцев Е. А. Левинсон-Лессинг Владимир Францевич.
  6. Грачёва С. М.Левинсон-Лессинг Владимир Францевич.Большая российская энциклопедия.
  7. Кружнов Ю. Н.Левинсон-Лессинг В.Ф..Санкт-Петербург. Энциклопедия.
  8. 8,0 8,1 Кружнов Ю. Н. Левинсон-Лессинг В.Ф.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 Никулин, 2012
  10. 10,0 10,1 10,2 Эрмитажники. В. Ф. Левинсон-Лессинг. Государственный Эрмитаж.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Никулин Николай Николаевич. Владимир Францевич Левинсон-Лессинг. — К юбилею факультета теории и истории искусств Института имени И. Е. Репина. — СПб, 2012. — С. 77—81.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]