Икмәк: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән

Һыҙылған

12:19, 1 февраль 2011 өлгөһө

Икмәк — он һәм һыуҙан торған ҡамырҙы бешереп, парҙа эшкәртеп, ҡыҙҙырып әҙерләнгән аҙыҡ–түлек төркөмөнөң исеме. Икмәк бешергәндә тоҙ, йомшартҡыс һәм әсетке ҡулланалар. Ҡайһы осраҡта аҡ әнис, кунжут, мәк орлоҡтарын тәмләткес итеп ҡулланалар. Тәмләткес орлоҡтарын биҙәү өсөн дә ҡулланалар.

Икмәкте айырым ашарға була, йыш осраҡта аҡ май, арахис майы, көнбағыш майы, варенье, маргарин, джем, бал менән ашайҙар. Был ашамлыҡ бутерброд тип атала. Был ризыҡты өҫтәлгә йылы көйө һәм һалҡын көйө ҡуйырға мөмкин. Икмәктең өҫтөн тостерҙа ҡыҙҙырып алырға була.

Тарихы

Икмәк — Неолит осоронда барлыҡҡа килән боронғо ризыҡ. Иң беренсе икмәк ярма һәм һыуҙан торған бутҡаны осраҡлы рәүештә йәки эксперимент формаһында бешереп ҡарауҙан барлыҡҡа килгән. Был «беренсе икмәк»тең «тоҡомо» бөгөнгө көндә бөтә донъя буйлап ярманан әҙерләнә. Мәҫәлән, Мексикала тортилья, Һиндостанда чапати, Ҡытайҙа poa ping, Шотландияла һоло ҡоймағы, Төнъяҡ Америкала кукуруз ҡоймағы. Көликмәк — күп цивилизацияларҙың төп ризығы.

Әсегән ҡамырҙан бешерелгән икмәк Боронғо Мысырҙа барлыҡҡа килгән тип иҫәпләнә. Бындай икмәккә бойҙай үҫтереү өсөн шарттар бар. Бындай икмәк өсөн бойҙай сифаты — алдан киптермәйенсә тарттырырға мөмкин булырға һәм составында күн аҡһым булырға тейеш. Икмәк әсетеү өсөн бик күп ысулдар бар. Ҡамырҙы бешерер алдынан асыҡ һауала ҡалдырырға мөмкин. Был ваҡытта ҡамыр һауалағы әсеткес бактерияларҙан әсей. Галл һәм Ибер ҡәбиләлере һыра өҫтөндәге күбекте ҡамырға ҡушып икмәк әсеткән. Һыра эсмәгән халыҡтар әсеткене бойҙай көрпәһенә әсегән виноград һуты йәки вино ҡушып әҙерләгән.

Ә иң ҡиң таралған ысул — ҡамырҙың бер өлөшөн әсетке итеп ҡалдырыу.

@@ 1 юл: / 1 юл: @@
 [[Рәсем:Breads and rolls.jpg|thumb|200px|Икмәк]]
-'''Икмәк''' — [[он]] һәм [[һыу]]ҙан торған ҡамырҙы бешереп, парҙа эшкәртеп, ҡыҙҙырып әҙерләнгән аҙыҡ – түлек төрҡөмөнең исеме. Икмәк бешергәндә [[то]]ҙ, йомшартҡыс һәм әсетке ҡулланалар. Ҡайһы осраҡта [[аҡ әнис]], [[кунжут]], [[мәк]] орлоҡтарын тәмләткес итеп ҡулланалар. Тәмләткес орлоҡтарын биҙәү өсөн дә ҡулланалар.
+'''Икмәк''' — [[он]] һәм [[һыу]]ҙан торған ҡамырҙы бешереп, парҙа эшкәртеп, ҡыҙҙырып әҙерләнгән аҙыҡ–түлек төркөмөнөң исеме. Икмәк бешергәндә [[то]]ҙ, йомшартҡыс һәм әсетке ҡулланалар. Ҡайһы осраҡта [[аҡ әнис]], [[кунжут]], [[мәк]] орлоҡтарын тәмләткес итеп ҡулланалар. Тәмләткес орлоҡтарын биҙәү өсөн дә ҡулланалар.
-Икмәкте айырым ашарға була, йыш осраҡта ''аҡ май, арахис майы, көнбағыш майы, варенье, маргарин, джем, бал'' менән ашайҙар. Был блюда бутерброд тип атала. Был ризыҡты өҫтәлгә йылы көйө һәм һалҡын көйө ҡуйырға мөмкин. Икмәктең өҫтөн тостерҙа ҡыҙҙырып алырға була.
+Икмәкте айырым ашарға була, йыш осраҡта ''аҡ май, арахис майы, көнбағыш майы, варенье, маргарин, джем, бал'' менән ашайҙар. Был ашамлыҡ бутерброд тип атала. Был ризыҡты өҫтәлгә йылы көйө һәм һалҡын көйө ҡуйырға мөмкин. Икмәктең өҫтөн тостерҙа ҡыҙҙырып алырға була.
 == Тарихы ==
-Икмәк — [[Неолит]] осоронда барлыҡҡа килән боронғо ризык. Иң беренсе икмәк ярма һәм һыуҙан торған бутҡаны осраҡлы рәүештә йәки эксперимент формаһында бешереп ҡарауҙан барлыҡҡа килгән. Был «беренсе икмәк»тең «тоҡомо» бөгөнгө көндә бөтә донъя буйлап ярманан әҙерләнә. Мәҫәлән, [[Мексика]]ла ''тортилья'', [[Һиндостан]]да ''чапати'', [[Ҡытай]]ҙа ''poa ping'', [[Шотландия]]ла һоло ҡоймағы, [[Төнъяҡ Америка]]ла кукуруз ҡоймағы. Көликмәк күп цивилизацияларҙың төп ризығы.
+Икмәк — [[Неолит]] осоронда барлыҡҡа килән боронғо ризыҡ. Иң беренсе икмәк ярма һәм һыуҙан торған бутҡаны осраҡлы рәүештә йәки эксперимент формаһында бешереп ҡарауҙан барлыҡҡа килгән. Был «беренсе икмәк»тең «тоҡомо» бөгөнгө көндә бөтә донъя буйлап ярманан әҙерләнә. Мәҫәлән, [[Мексика]]ла ''тортилья'', [[Һиндостан]]да ''чапати'', [[Ҡытай]]ҙа ''poa ping'', [[Шотландия]]ла һоло ҡоймағы, [[Төнъяҡ Америка]]ла кукуруз ҡоймағы. Көликмәк — күп цивилизацияларҙың төп ризығы.
-Әсегән ҡамырҙан бешерелгән икмәк [[Боронғо Мысыр]]ҙа барлыҡҡа килгән тип иҫәпләнә. Бындай икмәккә [[бойҙай]] үҫтереү өсөн шарттар бар. Бындай икмәк өсөн бойҙай сифаты — алдан киптермәйенсә тарттырырға мөмкин булырға һәм состаында күн [[аҡһым]] булырға тейеш.
+Әсегән ҡамырҙан бешерелгән икмәк [[Боронғо Мысыр]]ҙа барлыҡҡа килгән тип иҫәпләнә. Бындай икмәккә [[бойҙай]] үҫтереү өсөн шарттар бар. Бындай икмәк өсөн бойҙай сифаты — алдан киптермәйенсә тарттырырға мөмкин булырға һәм составында күн [[аҡһым]] булырға тейеш.
 Икмәк әсетеү өсөн бик күп ысулдар бар. Ҡамырҙы бешерер алдынан асыҡ һауала ҡалдырырға мөмкин. Был ваҡытта ҡамыр һауалағы әсеткес бактерияларҙан әсей. ''Галл һәм Ибер'' ҡәбиләлере [[һыра]] өҫтөндәге күбекте ҡамырға ҡушып икмәк әсеткән. Һыра эсмәгән халыҡтар әсеткене бойҙай көрпәһенә әсегән [[виноград]] һуты йәки [[вино]] ҡушып әҙерләгән.